Η πρόσφατη δικαστική απόφαση για την τραγωδία στο Μάτι Νέας Μάκρης (Ιούλιος 2018) αποτυπώνει με κυνικό τρόπο το καθεστώς ατιμωρησίας που επικρατεί στην Ελλάδα όσον αφορά σε εγκληματικές παραλείψεις στελεχών Σωμάτων Ασφαλείας και Ενόπλων Δυνάμεων. Μετά από κάθε γεγονός (ατύχημα-δυστύχημα) ξεκινούν τρεις διαδικασίες: α) ΕΔΕ/Πειθαρχικός Έλεγχος, β) Εισαγγελική ‘Έρευνα/Ποινικός Έλεγχος, γ) Διοικητικά Δικαστήρια/Αστική αποζημίωση.
Το πρόβλημα εντοπίζεται και στις τρεις εν λόγω διαδικασίες:
ΕΔΕ/Πειθαρχικός Έλεγχος:
Δεν μπορεί ο ελεγχόμενος να είναι αντικείμενο ελέγχου από συναδέλφους του καθώς η εμπειρία έχει δείξει ότι συντεχνιακά και συναδελφικά κίνητρα νοθεύουν την αντικειμενικότητα του πειθαρχικού ελέγχου. Σε συνδυασμό με καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της ΕΔΕ και έναν Πειθαρχικό Κώδικα που “χαϊδεύει” τους ελεγχόμενους, η ποινή της απόταξης θεωρείται ταμπού στην “πιάτσα” των Σώματων Ασφαλείας ή/και τις Ένοπλες Δυνάμεις. Δεν είναι δυνατόν οι κατηγορούμενοι αξιωματικοί Π.Σ-ΕΛ.ΑΣ (υπόθεση Μάτι) να υπηρετούν και να προάγονται (!!!) τη στιγμή που βρίσκεται σε εξέλιξη η εισαγγελική έρευνα. Αλήθεια τι απέγινε ο πειθαρχικός τους έλεγχος;
Προτείνω τρεις θεσμικές αλλαγές:
α) Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Πειθαρχικού Ελέγχου με δικαστικούς λειτουργούς που θα επικουρούνται από πραγματογνώμονες (απόστρατους αξιωματικούς) ανά περίπτωση/υπόθεση.
β) Αυστηρά χρονοδιαγράμματα έκδοσης πορίσματος και σύγκλησης του Ενιαίου Πειθαρχικού Συμβουλίου που θα υπάγεται στην ως άνω Ανεξάρτητη Αρχή.
γ) Αυστηροποίηση του Πειθαρχικού Κώδικα με την ανθρωποκτονία από ενσυνείδητη αμέλεια (εγκληματική αμέλεια) να τιμωρείται ως κακούργημα (5 έτη τουλάχιστον) χωρίς η έφεση να έχει ανασταλτικό χαρακτήρα. Το ίδιο να ισχύει και για το αδίκημα της παράβαση καθήκοντος.
Εισαγγελική Έρευνα/Ποινικός Έλεγχος
Δεν είναι δυνατόν η πρωτοβάθμια δίκη για την τραγωδία στο Μάτι να διεξάγεται 6 χρόνια μετά και με κίνδυνο παραγραφής των πλημμελημάτων στα 8 χρόνια αν δεν υπάρξει αμετάκλητη απόφαση (Αρειος Πάγος) μέχρι το 2026. Πρόκειται για τον ορισμό της δικονομικής Μπανανίας και δεν τιμά την χώρα.
Προτείνω τρεις θεσμικές αλλαγες:
- Πρωτοβάθμια δίκη το αργότερο 3 χρόνια μετά το γεγονός
- Παραγραφή πλημμελημάτων 10 χρόνια και κακουργημάτων 20 χρόνια μετά το γεγονός
- Αμετάκλητη απόφαση (Αρειος Πάγος) το αργότερο 8 χρόνια μετά το γεγονός
Διοικητικά Δικαστήρια/Αστική αποζημίωση
Για το Μάτι, τα διοικητικά δικαστήρια αποφάσισαν την αποζημίωση των συγγενών θυμάτων και των τραυματιών. Το Ελληνικό Δημόσιο άσκησε έφεση επί της απόφασης!! Αποτελεί ύβρις στην μνήμη των νεκρών και αισχρή αντιμετώπιση του επίσημου κράτους προς τους φορολογούμενους πολίτες του. Και γδαρμένοι και χωρίς αποζημίωση…
Προτείνω μια θεσμική αλλαγή:
- Την υποχρέωση καταβολής της αποζημίωσης που εκδικάστηκε σε πρώτο βαθμό ανεξάρτητα από την άσκηση ή μη έφεσης εκ μέρους του Δημοσίου. Το Κράτος δεν είναι εχθρός του πολίτη, υπάρχει ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΗ…
*Ο Κώστας Πικραμένος, είναι Διευθυντής Ερευνών της CP Consulting (εταιρεία εκπόνησης στρατηγικών μελετών), εμπειρογνώμονας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για θέματα Τουρκίας, Υπηρεσιών Πληροφοριών και Πολιτικού Ισλάμ. Συγγραφέας 6 βιβλίων (ΜΙΤ-Η φωλιά του Τουρκικού Παρακράτους, Οι Μυστικές Υπηρεσίες στον 21ο Αιώνα, Εθνική Ασφάλεια: Μύθοι και Πραγματικότητα, Τουρκία 1923-2023, Χαμάς-Ισραήλ: Το Φιάσκο της 7ης Οκτωβρίου, Το Τέλος του Χαλιφάτου) από τις εκδόσεις Ινφογνώμων.
