Το βιβλίο «Ναζισμός. Τα αίτια γέννησης και γιγάντωσής του» του Βασίλη Λιόση αποτελεί οδηγό για την κατανόηση του ναζισμού
Η ιστορική γνώση τού τότε είναι ένα από τα κλειδιά για την κατανόηση του σήμερα. Με το βλέμμα στραμμένο στο σήμερα και το αύριο και έχοντας εδραιωμένη την αντίληψη ότι η θεωρία αποκτά αξία μόνον όταν μετατρέπεται σε υλική δύναμη ο Βασίλης Λιόσης εισφέρει στην ελληνική βιβλιογραφία το βιβλίο του «Ναζισμός. Τα αίτια γέννησης και γιγάντωσής του» (Εκδόσεις ΚΨΜ, 2020). Ο υπότιτλός του μας προϊδεάζει περαιτέρω: «Η φιλοσοφική και ιδεολογική του βάση, η ρητορική και η πρακτική του, το πώς και το γιατί, το τότε και το σήμερα». Πολλά τα ερωτήματα που τίθενται. Πώς εννοιολογείται ο όρος ναζισμός; Πώς συνδέεται ο καπιταλισμός με τον ναζισμό; Και κυρίως γιατί είναι επίκαιρο ένα βιβλίο για τον ναζισμό;
Από τη θεωρία στην αποτρόπαια πράξη
Ο συγγραφέας έχει αξιόλογο συγγραφικό έργο και πλήθος άρθρων του με πολιτικό και επιστημολογικό περιεχόμενο έχουν δημοσιευτεί στον Τύπο και στο διαδίκτυο. Εξίσου πλούσια είναι και η συνδικαλιστική του δράση στον χώρο των ιδιωτικών σχολείων όπου εργάζεται ως μαθηματικός, ιδιότητα εμφανής στον τρόπο με τον οποίο δομεί και πραγματεύεται το θέμα του. Ακρίβεια, σαφήνεια και επιστημονική τεκμηρίωση συνθέτουν ένα πλήρες βιβλίο, ένα εγχειρίδιο με τη διδακτική έννοια το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε θέλει να ενημερωθεί αλλά και να ενημερώσει έγκυρα και εμπεριστατωμένα πάνω στην πιο απάνθρωπη θεωρία και πρακτική που παρουσιάστηκαν στη σύγχρονη ιστορία του καπιταλισμού.
Το βιβλίο ξεκινά με σκιαγράφηση των κυριότερων γεγονότων του διεθνούς περιβάλλοντος με έμφαση στις εξελίξεις στη Γερμανία του μεσοπολέμου. Μέσα από την ανάλυση των βασικών οικονομικών αντιθέσεων και των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών και κοσμοϊστορικών γεγονότων, όπως ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, η Οκτωβριανή Επανάσταση, η μεγάλη καπιταλιστική κρίση του 1929 και η απάντηση του αστικού στρατοπέδου και η στρατηγική του κεφαλαίου, αναζητούνται τα αίτια και οι θεμελιωτές του ναζισμού. Ευσύνοπτοι πίνακες καταγράφουν συγκριτικά τις πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία του μεσοπολέμου και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σύγκριση γίνεται –δυστυχώς μόνο σε υποσημείωση– και με την Ελλάδα των μνημονίων.
Ο Β. Λιόσης αναλύει τα φιλοσοφικά θεμέλια του εθνικοσοσιαλισμού, τις βασικές ιδεολογικές και τις πολιτικές του κατευθύνσεις: ρατσισμός, φυλή, έθνος, αντικομμουνισμός και ψευδοσοσιαλισμός. Ο ναζισμός, επισημαίνει ο συγγραφέας, βασίστηκε σε μια πλειάδα υπεραντιδραστικών ιδεών που αναπαράχθηκαν με δημαγωγικό τρόπο προκειμένου να προετοιμάσουν ιδεολογικά την υλοποίηση φρικτών πολιτικών προθέσεων. Η σύζευξη του μυστικισμού με τις πρωτοναζιστικές ιδέες, οι φυλετικές θεωρίες και ο κοινωνικός δαρβινισμός συνενώθηκαν σε μια σχετικά συνεκτική ιδεολογία που συνέγειρε μεγάλες μάζες με βασικά συστατικά τον αντισημιτισμό και την πολιτική της πράξη, το Ολοκαύτωμα. Με τη ναζιστικοποίηση της Γερμανίας μέσω της αλλαγής του νομικού πλαισίου, τις επεμβάσεις στην παιδεία και τη δημιουργία κρατικών μηχανισμών για την άσκηση βίας και την επιβολή μιας στυγνής δικτατορίας η θεωρία έγινε πράξη.
Αφιερωμένο στη μνήμη του Παύλου Φύσσα
Ο συγγραφέας τονίζει ιδιαίτερα την αξία της προπαγάνδας και τις μεθόδους της με αναφορές στην αρχαία Ελλάδα, στις τελετές και στη θεοποίηση του φίρερ. Ο ναζισμός στηρίχτηκε ευρέως από μικροαστικά στρώματα. Παράλληλα ο Χίτλερ συνδέθηκε έγκαιρα με τους βιομηχάνους και τη γερμανική αστική τάξη. Στο βιβλίο παρουσιάζεται εκτενώς η εξέλιξη της ναζιστικής ιδεολογίας κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η ιδεολογική και πολιτική διάσταση του αντισημιτισμού και η ακραία του έκφραση στην «τελική λύση», με τον συγγραφέα να μη διστάζει να αναφερθεί στην εκμετάλλευση του Ολοκαυτώματος από το σύγχρονο κράτος του Ισραήλ.
Στο ερώτημα γιατί εκατομμύρια Γερμανοί πείστηκαν από τον ναζισμό ο Β. Λιόσης κάνει ουσιαστικές διαπιστώσεις οι οποίες λαμβάνουν υπόψη τη σχέση βάσης – εποικοδομήματος και απορρίπτουν απλοϊκές ερμηνείες εστιασμένες στη σχιζοειδή συμπεριφορά του Χίτλερ. Επίσης παρατίθενται ιστορικές προσεγγίσεις του φασισμού, με τον συγγραφέα να καταλήγει ότι ο ναζισμός/φασισμός αποτέλεσε την πιο επιθετική πολιτική των ισχυρών μονοπωλίων, υπέρβαση της αστικής δημοκρατίας και ένα καθεστώς απολυταρχίας υπό αστική καθοδήγηση, σχεδιασμό και κυριαρχία.
Από τις πιο σημαντικές συνεισφορές του βιβλίου είναι η ανάδειξη της σχέσης τού τότε με το σήμερα. Υστερα από μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία της ευρωπαϊκής και της ελληνικής ακροδεξιάς από το 1980 έως σήμερα, ο συγγραφέας εστιάζει στη Χρυσή Αυγή και την εκλογική της επιρροή. Επισημαίνει την κατασκευή του μετανάστη ως φανταστικού εχθρού, το έδαφος που στρώθηκε από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΛΑΟΣ και κάνει συγκεκριμένες αναφορές σε «ταγούς» του έθνους που σιγοντάρισαν και συγκάλυψαν τη ναζιστική της δράση. Ο συγγραφέας, τέλος, προχωρά στην καταγραφή συγκεκριμένων περιστατικών για τη ρατσιστική προπαγάνδα στην ελληνική κοινωνία
Το βιβλίο τελειώνει με μια πολιτιστική αντιφασιστική πρόταση με ταινίες, ντοκιμαντέρ, τραγούδια και λογοτεχνικά έργα. Περιέχει πλούσια βιβλιογραφία και δικτυογραφία, ελληνική και ξενόγλωσση, ενώ το εισαγωγικό σημείωμα ανήκει στον επίκουρο καθηγητή Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ Σπύρο Μαρκέτο. Το βιβλίο αφιερώνεται στη μνήμη του Παύλου Φύσσα, όπως και οι γραμμές αυτές που γράφονται λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση της απόφασης για τη δολοφονία του από τη Χρυσή Αυγή.
INF0
Το βιβλίο «Ναζισμός. Τα αίτια γέννησης και γιγάντωσής του» του Βασίλη Λιόση κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΚΨΜ