Ποιος μπορεί να πει ότι ο νεοφιλελευθερισμός δε συνεργάζεται με το λαϊκισμό; Ακόμη και αν κάποιοι μπορούν να βάλουν ως διαχωριστική γραμμή τη διαφορά μεταξύ φυλετισμού που εκφράζεται (όχι πάντα) αλλά πλειοψηφικά από το λαϊκισμό, και αντιφυλετισμού που εκφράζεται από τον νεοφιλελευθερισμό, ακόμη και εκεί οι αντιθέσεις αναχωνεύονται μέσα στο οικονικοοικονομικό πλαίσιο έτσι ώστε η διάταξη των αντίθετων δυνάμεων να μεταφυτεύονται ως δευτερεύουσες σημασίες.
Το επιχείρημα ότι ο λαϊκισμός στέκεται αντίθετος σε νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές, ιστορικά δεν αποδεικνύεται πλήρως. ο Ντε Λα Τόρε δείχνει πώς η υιοθέτηση λαϊκιστικών λόγων από ηγέτες της Λατινικής Αμερικής συνδυάστηκαν με την πραγμάτωση νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Η ανάλυση του για την Αργεντινή και το Ισραήλ έδειξε πως λαϊκιστές ηγέτες επιβάλλουν νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Ο Ζντεμίρ επίσης περιγράφει πώς ο λαϊκισμός δεν αντιστέκεται στις νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές, διατηρώντας ακόμη και τη συμπάθεια του προς αυτόν όταν εκείνος (ο νεοφιλελευθερισμός) ασκεί μια επιδοματική πολιτική μέσα από τη μαζική και «αφασική» προγραμματική στρατηγική του. Ας θυμηθούμε εδώ τον Πινοσέτ 1973-1990, και πως οι εθνικιστικές ρητορικές του κατάφεραν να συντονίζονται με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές της Βραζιλίας, της Χιλής, του Περού, του Μεξικό, ήδη από το 1965 έως το 1970 και όχι μόνο μέχρι τότε, έτσι όπως μας ενημερώνει μέσα από τις αναλύσεις του ο Αργεντινός πολιτικός επιστήμονας Γκιγιέρο Ο’ Ντόνελ πέτυχαν ένα εγχείρημα εναρμόνισης νεοφιλελευθερισμού και λαϊκισμού μέσα από μια ρευστοποίηση των αντιφάσεων τους, καταργώντας έτσι τον ειδοποιό χαρακτήρα τους.
Και αυτό γιατί ο λαϊκισμός από μόνος του δεν μπορεί να ορίσει την ταυτότητά του, και να διεκδικήσει ένα αυτοτελές πρόσωπο, δεν μπορεί να διατυπώσει κάποια πολιτική αν δεν φιλοξενήσει μια ιδεολογία. Να γιατί μιλάμε για λαϊκισμό τόσο στην αριστερά, όσο και στη δεξιά. Ο λαϊκισμός έκανε πάντα ένα διαχωρισμό μεταξύ του καθαρού λαού και των ελίτ, ωστόσο μέσα από έξεις δημιουργήθηκε ένα κράμα μεταβλητών λειτουργιών όπου λαϊκισμός και νεοφιλελευθερισμός συνυπήρξαν.
Θυμίζει κάτι όλο αυτό; Βεβαίως. Την πολιτική του Κυριάκου Μητσοτάκη. Η οποία είναι καθ΄ όλα προσανατολισμένη σ’ εκείνη τη γραμμή. Μια πολιτική η οποία περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα που κινείται σε επίπεδο πελατειακής μικροπολιτικής καθαρά επιδοματικού χαρακτήρα. Αν δει κανείς την πολιτική στρατηγική της κυβέρνησης του κ. Μητσοτάκη στη συγκριτική μελέτη των φαινομένων τότε διαπιστώνει ότι ο κ. Μητσοτάκης έχει δημιουργήσει έναν εξελληνισμένο νεοφιλελευθερισμό που πλειοδοτεί σε εξαρτήσεις της βάσης από πρόσκαιρα και παροδικά φιλοδωρήματα. Ότι συνέβαινε και στη Λατινική Αμερική.
Συγκροτείται μια κοινωνική φαινομενολογία που ανακατεύει μια «δήθεν» ανθρωπιά η οποία στεγάζεται κάτω από μια κρατική φιλανθρωπία των pass, των επιδομάτων, που αποτελούν ένα συλλογικό αίσθημα ή καλύτερα το «σιρόπι της μοιρολατρίας» όπως έγραφε ο Ζαν Πωλ Σαρτρ. Τα pass, τα επιδόματα, δημιουργούν νέα κοινωνικά αναισθητικά απάθειας και συνήθειας του πολίτη. Βοηθούν τον πολίτη να συνθηκολογήσει με την εξουσία αλλά και να αγαπήσει την περιθωριοποίηση του. Επίσης τον σπρώχνουν σ’ ένα νέο αίσθημα ισότητας μεταξύ των αποκλεισμένων κάτι που σε προχωράει σε μια πορεία με σκυφτό το κεφάλι.
Επιπλέον τα pass, τα επιδόματα, τα φιλοδωρήματα, σου δίνουν την ευκαιρία να συμμετάσχεις σε μια μυστική ενότητα, φτάνει να νιώθει κανείς ότι υπάρχει σ’ ένα «συνανήκειν» και να ενατενίζει το μέλλον της Διεθνούς των Περιθωριοποιημένων. Επάνω σ’ αυτή την προοπτική κινήθηκε και η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη εξαγγέλλει ψίχουλα χαράς που «σέβονται» το άλγος της φτώχειας και της ανέχειας του ελληνικού λαού αποσκοπώντας όμως να συντηρήσουν τη φτώχεια για πάντα.
Τα φιλοδωρήματα, τα επιδόματα, γίνονται η «φωλιά για τα ανθρωπάρια» όπως έλεγε ο Νίτσε, όταν αναφερόταν στις δυνάμεις εκείνες που θέλουν να παγιδεύσουν την ανθρώπινη δράση με τις ευνουχιστικές ψαλίδες και τις εξαγορές συνειδήσεων, οι οποίες τους αποτρέπουν από κάθε θέληση για ζωή και αξιοπρέπεια.
Τα οικονομικά ψίχουλα δεν αποτελούν οικονομική βοήθεια, ούτε θεραπεύουν τη φτώχεια, είναι ο υπολογισμένος χρόνος που σχηματίζει νησίδες εξάρτησης, και με το πρόσωπο της πρόσκαιρης οικονομικής παροχής οργανώνεται μια συχνότητα καταστολής μ’ έναν άλλο τρόπο. Και ο κύριος Μητσοτάκης αισθάνεται ικανοποιημένος ή καλύτερα περήφανος να βλέπει τους πολίτες να μεταμορφώνονται εξαρτημένοι από κρατικά φιλοδωρήματα και να συλλέγουν νεκρές διάρκειες της ζωής τους, εξαγοράζοντας παράλληλα με αυτόν τον τρόπο τις συνειδήσεις τους και τις ψήφους τους.
Διαβάστε επίσης
«Δώρο» Φλωρίδη στον γιο της «αντ’ αυτού» στο υπουργείο του
Ένα ακόμα αρνητικό ρεκόρ για την Ελλάδα του Μητσοτάκη: Τρίτη σε απώλεια πληθυσμού σε όλον τον κόσμο
Τέμπη: Στη Βουλή η δικογραφία για Καραμανλή – Με «συνταγή» Τριαντόπουλου η ΝΔ
