Σε μία ενδιαφέρουσα ανακάλυψη προχώρησε ομάδα επιστημόνων, υποστηρίζοντας πως ο εσωτερικός πυρήνας της Γης μπορεί να έχει αλλάξει σχήμα τα τελευταία 20 χρόνια.
Ενώ θεωρείται ότι έχει σχήμα σφαίρας, οι άκρες του μπορεί στην πραγματικότητα να έχουν παραμορφωθεί κατά 100 μέτρα ή και περισσότερο σε ύψος σε ορισμένα σημεία, σύμφωνα με τον καθηγητή Τζον Βιντάλ, γεωεπιστήμονα στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα (10/2) στο περιοδικό Nature Geoscience.
Ο πυρήνας της Γης είναι η «καρδιά» του πλανήτη μας, που παράγει ένα μαγνητικό πεδίο το οποίο προστατεύει τη ζωή από την ακτινοβολία του Ηλίου.
Οι επιστήμονες προσπαθούσαν αρχικά να ανακαλύψουν γιατί η περιστροφή του εσωτερικού πυρήνα μπορεί να επιβραδύνθηκε σε ρυθμό μικρότερο από την περιστροφή της Γης, πριν επιταχυνθεί ξανά το 2010.
Η κατανόηση του τρόπου λειτουργίας του πυρήνα της γης είναι απαραίτητη για την κατανόηση του μαγνητικού πεδίου που προστατεύει τον πλανήτη, καθώς και για το αν αυτό θα μπορούσε να εξασθενήσει ή να σταματήσει.
Με την πάροδο του χρόνου ο υγρός εξωτερικός πυρήνας παγώνει στον στερεό εσωτερικό πυρήνα, αλλά θα περάσουν δισεκατομμύρια χρόνια μέχρι να γίνει εντελώς στερεός. Αυτό θα σήμαινε σχεδόν σίγουρα το τέλος της ζωής στη Γη, αλλά μέχρι τότε είναι πιθανό να την έχει ήδη «καταβροχθίσει» ο Ήλιος. Είναι επίσης πιθανό οι αλλαγές να συνδέονται με αλλαγές στο μαγνητικό πεδίο της Γης.
The inner core at the centre of the Earth, a ball of iron and nickel about 1,500 miles (2,400 kilometres) wide, may not be perfectly solid. A new study finds evidence that the inner core’s outer boundary has noticeably changed shape over the past few decades.
Listen to the story… pic.twitter.com/U3zI8zyOah
— Bangkok Post (@BangkokPostNews) February 11, 2025
«Το μαγνητικό πεδίο τραντάχτηκε σε διάφορες περιόδους τις τελευταίες δεκαετίες και θα θέλαμε να μάθουμε αν αυτό σχετίζεται με αυτό που βλέπουμε στο εσωτερικό όριο του πυρήνα», δήλωσε ο Βιντάλ, προσθέτοντας ότι υπάρχουν ακόμη πολλές αβεβαιότητες.
«Δεν είμαστε 100% σίγουροι ότι ερμηνεύουμε σωστά αυτές τις αλλαγές», σημείωσε ο ίδιος, εξηγώντας ότι τα όρια της επιστημονικής γνώσης αλλάζουν πάντα και, όπως πολλοί αν όχι όλοι οι ερευνητές, έχει κάνει λάθος στο παρελθόν.
Χωρίς τον εσωτερικό πυρήνα, η Γη θα θύμιζε τον Άρη
Ο εσωτερικός πυρήνας περιστρέφεται ανεξάρτητα από τον υγρό εξωτερικό πυρήνα και από τον υπόλοιπο πλανήτη. Χωρίς αυτή την κίνηση, η Γη θα πέθαινε και θα έμοιαζε περισσότερο με τον άγονο Άρη που έχασε το μαγνητικό του πεδίο πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Η αλλαγή στο σχήμα μπορεί να συμβαίνει εκεί όπου η άκρη του στερεού εσωτερικού πυρήνα αγγίζει τον εξαιρετικά καυτό και υγρό μεταλλικό εξωτερικό πυρήνα.
Ο πυρήνας απέχει περίπου 6.400 χιλιόμετρα από την επιφάνεια της Γης και, παρά τις πολλές προσπάθειες τους, οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής να τον προσεγγίσουν.
Article: Earth’s inner core has both changed its relative rotation rate and deformed in the past few decades@forstokes @KeithKoper https://t.co/c1NJDEjQTA pic.twitter.com/NS3If2dS7t
— Nature Geoscience (@NatureGeosci) February 10, 2025
Μετρήσεις βασισμένες στους σεισμούς
Έτσι, προσπαθώντας να ξεκλειδώσουν τα μυστικά του, ορισμένοι ερευνητές μετρούν τα κρουστικά κύματα που προκαλούνται από τους σεισμούς καθώς διαπερνούν τον πλανήτη.
Ο τρόπος με τον οποίο ταξιδεύουν τα κύματα αποκαλύπτει το είδος του υλικού μέσα από το οποίο κινήθηκαν, συμπεριλαμβανομένου του εσωτερικού πυρήνα, και συμβάλλει στη διαμόρφωση μιας εικόνας για το τι βρίσκεται κάτω από τα πόδια μας.
Η νέα ανάλυση εξέτασε τα μοτίβα των σεισμικών κυμάτων από σεισμούς που σημειώθηκαν στο ίδιο σημείο μεταξύ 1991 και 2023. Αυτό βοήθησε να γίνει εμφανές το πώς αλλάζει ο εσωτερικός πυρήνας με την πάροδο του χρόνου.
Ο Βιντάλ εντόπισε περισσότερα στοιχεία που υποστηρίζουν ότι στο διάστημα 1991-2023, η περιστροφή του εσωτερικού πυρήνα επιβραδύνθηκε γύρω στο 2010.