Ο Ερντογάν ετοιμάζεται για ιστορική ειρήνη με τους Κούρδους – Το δημοσίευμα του Bloomberg

Να αναβιώσει τις ειρηνευτικές συνομιλίες με τους Κούρδους προσπαθεί ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, παράλληλα με τις συζητήσεις με την Ουάσινγκτον για το μέλλον των υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ κουρδικών δυνάμεων στη γειτονική Συρία μετά την ανατροπή του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, ο Ερντογάν βλέπει μια ευκαιρία να επωφεληθεί από την αναταραχή και να ανακόψει αυτό που η Τουρκία θεωρεί ως «αυξανόμενη απειλή του κουρδικού εθνικισμού» στην περιοχή.

Εάν επιτύχει, θα ενισχύσει τις φιλοδοξίες της Τουρκίας να αναδιαμορφώσει τη Μέση Ανατολή και θα αναζωπυρώσει την υποστήριξη προς τον Ερντογάν, καθώς ο «σουλτάνος» επιδιώκει να ξαναγράψει το σύνταγμα και να επεκτείνει την εξουσία του.

«Κλειδί» ο Οτσαλάν

Ο Οτσαλάν, που βρίσκεται φυλακισμένος κάπου κοντά στην Κωνσταντινούπολη, αποτελεί το «κλειδί». Δεν ηγείται πλέον των καθημερινών δραστηριοτήτων του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν, γνωστού ως PKK, το οποίο χαρακτηρίζεται ως τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά εξακολουθεί να χαίρει του σεβασμού των ηγετών του κινήματος, που τον αποκαλούν «Apo».

«Ο αρχηγός Apo θα κάνει μια σημαντική και ιστορική δήλωση στις 15 Φεβρουαρίου που θα αποτελέσει την αρχή για μια προσπάθεια επίλυσης», δήλωσε ο Μουράτ Καραγιλάν, ένα από τα κορυφαία ηγετικά στελέχη του PKK, σύμφωνα με κουρδικά μέσα ενημέρωσης. Πρόκειται για μια συμβολική ημερομηνία, καθώς είναι η επέτειος της σύλληψης του Οτσαλάν στην Κένυα.

Δεν είναι σαφές εάν όντως ο Οτσαλάν θα προβεί σε δήλωση αυτήν την εβδομάδα, ενώ ακόμη κι αν διαπραγματευόταν μια συμφωνία δεν θα είχε ιδιαίτερη σημασία εάν οι μαχητές του PKK αρνούνταν να την υπογράψουν. Η κουρδική κοινότητα άλλωστε είναι επιφυλακτική μετά από 40 χρόνια αγώνων για την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της και των πολιτιστικών της δικαιωμάτων, κυρίως στη νοτιοανατολική Τουρκία όπου είναι έντονο το κουρδικό στοιχείο.

«Είμαστε έτοιμοι για μια μόνιμη και ριζική λύση», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο Τουντσέρ Μπακριάν, ο συμπρόεδρος του φιλοκουρδικού κόμματος DEM. «Μας ενδιαφέρει αυτό το ιστορικό κάλεσμα, το υποστηρίζουμε και στεκόμαστε πίσω από αυτό» πρόσθεσε.

Τι θέλει το ΡΚΚ, τι επιδιώκει ο Ερντογάν

Ο Ερντογάν έχει μιλήσει ελάχιστα δημόσια για το κουρδικό ζήτημα. Αλλά ήδη από τον Οκτώβριο, ο εθνικιστής σύμμαχός του, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, δήλωσε ότι ο 76χρονος Οτσαλάν θα πρέπει να απελευθερωθεί υπό τον όρο ότι θα πει στους συναγωνιστές του ηγέτες του PKK να αφοπλιστούν και να συμμετάσχουν σε μια πολιτική λύση.

Οι Κούρδοι αποτελούν σχεδόν το ένα πέμπτο των 90 εκατομμυρίων κατοίκων της Τουρκίας. Η σύγκρουση άφησε πίσω της δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και συνέβαλε στην οικονομική περιθωριοποίηση της νοτιοανατολικής Τουρκίας, όπου πλειοψηφούν οι Κούρδοι.

Το ΡΚΚ θέλει η τουρκική κυβέρνηση να αναγνωρίσει την κουρδική ταυτότητα και κουλτούρα στο σύνταγμα της χώρας και να επιτρέψει τη διδασκαλία της κουρδικής γλώσσας στα σχολεία. Απαιτεί επίσης το δικαίωμα στην κουρδική αυτοδιάθεση, ή αυτό που αποκαλεί «δημοκρατική αυτονομία», ένα καθεστώς που θα μεταβιβάζει περισσότερες εξουσίες από την κυβέρνηση στην Άγκυρα στις τοπικές αρχές στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας.

Για τον Ερντογάν, μια ειρηνευτική συμφωνία θα του εξασφάλιζε ενδεχομένως αρκετή υποστήριξη στο κοινοβούλιο για να αλλάξει το σύνταγμα και να παρατείνει τις δύο και πλέον δεκαετίες της εξουσίας του. Στο παρασκήνιο βρίσκεται σε εξέλιξη ένα κύμα συλλήψεων και ερευνών από την αλλαγή του έτους, πολλές από τις οποίες φαίνεται να αποσκοπούν στην καταστολή κάθε αντίθεσης σε μια συμφιλίωση με τους Κούρδους.

Ο Μεχμέτ Ουκούμ, ένας από τους κορυφαίους συμβούλους του Ερντογάν, δήλωσε ότι η ενσωμάτωση θα βοηθήσει στην εξάλειψη του αυτονομιστικού κινήματος, καθώς υποστηρίζει την «ενίσχυση και μονιμοποίηση της ελευθερίας της κουρδικής γλώσσας».

Εάν τελικά επιτευχθεί ειρήνη, θα είναι μια ιστορική στιγμή για την Τουρκία. Ο Οτσαλάν ίδρυσε το PKK το 1978 και μέχρι τη δεκαετία του 1990 το είχε μετατρέψει σε μια αντάρτικη οργάνωση που αριθμούσε περισσότερους από 10.000 μαχητές, ενώ διατήρησε τα ηνία της μέχρι τη σύλληψή του.

«Ο κουρδικός λαός είναι ενθουσιασμένος με την επιχειρούμενη προσπάθεια, ωστόσο παραμένει επιφυλακτικός όσον αφορά την πρόθεση της τουρκικής κυβέρνησης να λάβει πραγματικά μέτρα για μια πραγματική συμφιλίωση», δήλωσε ο Ομέρ Οτσαλάν, Κούρδος βουλευτής και ανιψιός του ιδρυτή του PKK.

«Υπάρχει από καιρό ο φόβος ότι η διδασκαλία της κουρδικής γλώσσας και η αναγνώριση των διαφορών θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την ενότητα του κράτους», ανέφερε σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με το Bloomberg την προηγούμενη εβδομάδα. «Εάν υπάρξει μια ιστορική συμμαχία, μια πραγματική λύση, τότε η χώρα μας θα γίνει πρότυπο για την περιοχή», πρόσθεσε.