Ο τούρκος πρόεδρος με τις παρεμβάσεις του στην νομισματική πολιτική της κεντρικής τράπεζας της χώρας, σπρώχνει το νόμισμα στο γκρεμό, πληγώνοντας τόσο τα νοικοκυριά όσο και τις επιχειρήσεις.
Το νόμισμα της γειτονικής χώρας έπιασε νέο χαμηλό καθώς αποτιμάται περισσότερες από 15 λίρες στο δολάριο, ενώ δεν αναμένεται να αναστραφεί η πορεία στο εγγύς μέλλον. Πόσο μάλλον όταν την Πέμπτη, η Τράπεζα της Τουρκίας πρόκειται να ανακοινώσει μια νέα μείωση στα επιτόκια δανεισμού, επιδεινώνοντας περαιτέρω την ήδη τραγική οικονομική κατάσταση της χώρας. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει προχωρήσει σε εκτεταμένες αλλαγές στους αξιωματούχους της Τράπεζας, διορίζοντας κατά το δοκούν ανθρώπους που θα ακολουθήσουν την παράλογη οικονομική σκέψη του.
Το αποτέλεσμα είναι το νόμισμα της γειτονικής χώρας να έχει χάσει σχεδόν το 40% της αξίας του φέτος, μειώνοντας την αγοραστική ικανότητα των πολιτών, ενώ παράλληλα ο καλπάζων πληθωρισμός έρχεται να τους αποτελειώσει. Για να σώσει τα προσχήματα, ο Ερντογάν αναμένεται να ανακοινώσει μια μεγάλη αύξηση του κατώτατου μισθού την Πέμπτη, η οποία σύμφωνα με τα φιλοκυβερνητικά Μέσα, θα είναι της τάξης του 35-40%. Παράλληλα, το κυβερνών κόμμα ελπίζει με αυτή την ανακοίνωση να ανακτήσει λίγο από το «δημοσκοπικό έδαφος» που έχει χάσει τελευταία εξ αιτίας της κρίσης.
Πολιτικές παρεμβάσεις του Ερντογάν
Η κεντρική τράπεζα της χώρας υποτάσσεται στην πολιτική πίεση από τον τούρκο πρόεδρο να προχωρά σε μειώσεις επιτοκίων τη στιγμή που ο πληθωρισμός είναι ήδη, επίσημα, πάνω από 21% και αναμένεται να φτάσει το 30% ή ακόμα και το 50%, σύμφωνα με εκτιμήσεις οικονομολόγων. Η νεοφιλελεύθερη σχολή οικονομικής σκέψης θεωρεί ότι η μείωση των επιτοκίων δημιουργεί πληθώρα χρήματος στην αγορά, αντιστοιχώντας δυσανάλογα μια μεγαλύτερη ποσότητα χρήματος με τις υπάρχουσες αξίες, αυξάνοντας τις τιμές. Έτσι, η μεγαλύτερη εξασθένηση της οικονομίας από τον πληθωρισμό αποθαρρύνει τους επενδυτές νομισμάτων, «ξεφορτώνοντας» από τα χαρτοφυλάκιά τους την τουρκική λίρα.
Από την πλευρά της, η τουρκική κυβέρνηση μειώνοντας τα επιτόκια νομίζει ότι θα οδηγήσει σε σταθερότητα των τιμών προσελκύοντας περισσότερες ξένες επενδύσεις, ενισχύοντας τις εξαγωγές και την απασχόληση. Βραχυπρόθεσμα όμως, η πολιτική αυτή αυξάνει τον πληθωρισμό ανεξέλεγκτα, οδηγώντας πολλούς πολίτες στην ουρά για τα συσσίτια. Η πολιτική των μειωμένων επιτοκίων που αυξάνουν τον πληθωρισμό και κατακρημνίζουν την λίρα πλήττει και τις επιχειρήσεις: την τελευταία δεκαετία, το ποσοστό των εσόδων τους που κατευθύνεται στην εξυπηρέτηση χρεών έχει αυξηθεί περισσότερο από δυόμιση φορές.
Αποτυχημένες προσπάθειες αναχαίτισης από την κεντρική τράπεζα
Η Τουρκία έχει ξεκινήσει να μειώνει τα επιτόκια από τον Σεπτέμβριο, επιδεινώνοντας την οικονομική κρίση. Από το 2018, έχει κάνει αποτυχημένες προσπάθειες στις διεθνείς αγορές για να συγκρατήσει την πτώση, με τα έξοδα των παρεμβάσεων να υπολογίζονται στα 165 δις δολάρια. Οι παρεμβάσεις αυτές γίνονται με τα ολοένα και μειούμενα αποθεματικά σε ξένο νόμισμα, κυρίως αμερικανικά δολάρια. Τα αποθεματικά υπολογίζονται, σύμφωνα με το τελευταίο δελτίο της Τράπεζας της Τουρκίας, σε 124 δισεκατομμύρια δολάρια. Αν λάβει κανείς υπόψη όμως τις δανειακές υποχρεώσεις της Τράπεζας σε ξένο νόμισμα και τα swap με κεντρικές τράπεζες του εξωτερικού, τα αποθεματικά όχι μόνο εξανεμίζονται αλλά γίνονται αρνητικά.
