Η Ελλάδα απούσα από κρίσιμες διασκέψεις όπου κρίνονται νέοι γεωπολιτικοί συσχετισμοί
Σε ολισθηρά μονοπάτια σύρεται η ελληνική διπλωματία σε μια εξαιρετικά σημαντική περίοδο, ειδικά στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, όπου ανασυντάσσεται επί της ουσίας ο χάρτης του ενεργειακού και μαζί του οι γεωπολιτικοί συσχετισμοί.
Την ώρα που την προσεχή Πέμπτη Ελλάδα, Κυπριακή Δημοκρατία και Ισραήλ θα υπογράψουν (και ορθώς) τη διακρατική συμφωνία για τον ενεργειακό αγωγό EastMed στο Ζάππειο Μέγαρο, όπως όλα δείχνουν η χώρα μας θα είναι απούσα από τη διάσκεψη του Βερολίνου (τέλη Ιανουαρίου – αρχές Φεβρουαρίου), η οποία αναμένεται να είναι καθοριστική για τις εξελίξεις στο λιβυκό. Πέραν της Γερμανίας θα συμμετέχουν οι ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Ιταλία, Βρετανία, Αίγυπτος, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Τουρκία, Ευρωπαϊκή Ενωση, ο Αραβικός Σύνδεσμος και η Αφρικανική Ενωση. Μάλιστα οι πληροφορίες θέλουν τον Ταγίπ Ερντογάν να επιδιώκει τη συμμετοχή της Αλγερίας, του Κατάρ και της Τυνησίας – με αυτήν συζητά και τη δημιουργία τουρκικής ναυτικής βάσης στο έδαφός της.
Σε αυτήν τη διαδικασία η Ελλάδα δεν έχει προσκληθεί παρά το γεγονός ότι η χάραξη του EastMed, για παράδειγμα, εφάπτεται με το θαλάσσιο σύνορο Τουρκίας – Λιβύης όπως αυτό επιχειρείται να δηλωθεί στο παράνομο (με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας) μνημόνιο κατανόησης Αγκυρας – Τρίπολης.
Τι λένε οι πηγές του ΥΠΕΞ
Πηγές του υπουργείου Εξωτερικών δηλώνουν στο Documento ότι η Ελλάδα βλέπει θετικά τη διαδικασία του Βερολίνου και θα επιθυμούσε να συμμετάσχει, ωστόσο δεν έχει προσκληθεί! Στην ερώτηση γιατί δεν προχωρήσαμε σε επίσημο διάβημα διαμαρτυρίας απάντησαν ότι η διαδικασία «εστιάζει στις έξωθεν παρεμβάσεις», συνεπώς έχουν προσκληθεί χώρες που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο παρεμβαίνουν στον εμφύλιο της Λιβύης.
Μάλιστα στο ΥΠΕΞ αφήνουν αιχμές και για την προηγούμενη κυβέρνηση λέγοντας ότι η διαδικασία του Βερολίνου δεν ξεκίνησε σήμερα. Εν μέρει είναι ορθό, αφού πρακτικά ξεκίνησε το 2014 ως πρωτοβουλία της Ανγκελα Μέρκελ προκειμένου να παραμείνει ανοιχτή η προοπτική διεύρυνσης της ΕΕ στη ΝΑ Ευρώπη. Ωστόσο με παρέμβαση του πρώην πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα (πέρυσι τον Ιούνιο και στη συνάντηση με την Τερέζα Μέι στο Λονδίνο) η Ελλάδα έλαβε επίσημη πρόσκληση στη συνάντηση της Διαδικασίας του Βερολίνου στο Λονδίνο, στις 10 Ιουλίου. Επίσης, τον περασμένο Απρίλιο ο τότε υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος είχε συμμετάσχει και στις εργασίες της υπουργικής συνόδου στη Βαρσοβία για την προετοιμασία της συνόδου κορυφής της πρωτοβουλίας στο Πόζναν τον περασμένο Ιούλιο.
Το ερώτημα είναι τι μεσολάβησε από τότε μέχρι σήμερα και η χώρα μας δεν έχει προσκληθεί στη συνάντηση στο Βερολίνο, ενώ η ελληνική διπλωματία είναι υποχρεωμένη, εκούσα άκουσα, να δεχτεί όσα αποφασιστούν εκεί, ενδεχομένως και τη συμφωνία Αγκυρας – Τρίπολης για την ΑΟΖ των δύο χωρών. Αν κάποιος πρέπει να αναζητήσει διαχρονικά τις ευθύνες της ελληνικής διπλωματίας, θα είχε σημασία να αναδείξει το γεγονός ότι η χώρα μας δεν έπραξε τίποτε προκειμένου να αποτρέψει τους σχεδιασμούς Ερντογάν στη Λιβύη από τη στιγμή που ως μέλος των 28 είχε τη δυνατότητα να το πράξει (η ΕΕ έχει αναγνωρίσει την κυβέρνηση Φαγέζ αλ Σαράτζ).
Μάλιστα δεν είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα δεν έχει προσκληθεί για θέμα που την αφορά άμεσα. Μόλις τον περασμένο Οκτώβριο σε σύσκεψη στο Μόναχο ο Γερμανός ΥΠΕΞ Χορστ Ζεεχόφερ παρουσίασε στους υπουργούς Εσωτερικών της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Βρετανίας και της Πολωνίας σχέδιο για τη διαχείριση του προσφυγικού! Σωστά μαντέψατε, η Ελλάδα πάλι δεν είχε προσκληθεί.
Αφωνία και για τη Χάγη
Τα λάθη στην εξωτερική πολιτική δεν σταματούν εδώ. Κορυφαία κυβερνητικά στελέχη, ακόμη και ο σύμβουλος του πρωθυπουργού σε δημόσιες παρεμβάσεις τους αφήνουν εδώ και καιρό ορθάνοιχτη την πόρτα του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για τις διαφορές με την Τουρκία, χωρίς μέχρι τώρα να αναφέρουν ποιες θα συμπεριληφθούν στο συνυποσχετικό, με δεδομένο ότι η ατζέντα των τουρκικών διεκδικήσεων κοντεύει να φτάσει στην πλατεία Συντάγματος!
Χαρακτηριστικό του πώς αντιμετωπίζονται τα εθνικά θέματα είναι το ότι σε τηλεοπτική εκπομπή μεταξύ τσελεμεντέ και τηλεσέφ με θέμα τις επιδόσεις της στην κουζίνα η Ντόρα Μπακογιάννη είχε μιλήσει για «συνδιαχείριση» στο Αιγαίο!
Η σημερινή κυβέρνηση πάντως και ως αντιπολίτευση είχε δείξει δείγμα γραφής περί τα εθνικά. Ηταν εκείνη που επί της ουσίας σαμποτάρισε τη συμφωνία των Πρεσπών (μέρος του σχεδιασμού των ενεργειακών δρόμων, έστω και ως έλασσον), στερώντας από την Ελλάδα τεράστιο διπλωματικό κεφάλαιο σε πολύ κρίσιμη περίοδο.
Και στο θέμα της ΑΟΖ, ειδικά με την Αλβανία, η ΝΔ ως αντιπολίτευση είχε επιδείξει μικροκομματική λογική κι ας τρέχει σήμερα να εξηγήσει γιατί η χώρα δεν έχει προχωρήσει σε συμφωνία με Αλβανία και Ιταλία αφήνοντας χώρο στον Ερντογάν να φτάσει μέχρι τη Λιβύη νοτίως της Κρήτης. Συγκεκριμένα, όταν τον Ιούλιο του 2018 ολοκληρωνόταν ο τρίτος γύρος συνομιλιών στην Αθήνα μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας σχετικά με την οριοθέτηση των μεταξύ τους θαλάσσιων ζωνών ο Γιώργος Κουμουτσάκος, ως αρμόδιος τομεάρχης, σε γραπτή δήλωσή του τόνιζε ότι η ΝΔ «δεν θα αποδεχθεί νέα αρνητικά τετελεσμένα» και ότι «μετά την εθνικά επιζήμια συμφωνία για το Σκοπιανό, οι κ. Τσίπρας, Καμμένος και Κοτζιάς ετοιμάζονται εν κρυπτώ να “λύσουν” και το “Αλβανικό”», αντί να έκανε ακριβώς το αντίθετο, να πιέσει δηλαδή την τότε κυβέρνηση να επισπεύσει τις διαδικασίες.
Κορυφαία κυβερνητικά στελέχη αφήνουν ορθάνοιχτη την πόρτα του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για τις διαφορές με την Τουρκία, χωρίς όμως να αναφέρουν ποιες από αυτές θα συμπεριληφθούν στο συνυποσχετικό