Ήταν ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 όταν ο Ιταλός πρεσβευτής στην Αθήνα επέδιδε στον Έλληνα δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά το τελεσίγραφο του Μουσολίνι για την ελεύθερη διέλευση των ιταλικών στρατευμάτων στην Ελλάδα και την κατάληψη στρατηγικών σημείων της χώρας. Η απάντηση «Alors c’est la guerre (λοιπόν, έχουμε πόλεμο)» υποδήλωνε την άρνηση του Μεταξά να ικανοποιήσει τις ιταλικές απαιτήσεις και σήμανε την έναρξη του πολέμου Ελλάδας – Ιταλίας. Στο εθνικό συλλογικό υποσυνείδητο συνοψίστηκε στη λέξη ΟΧΙ ως έκφραση της αδιαπραγμάτευτης βούλησης να προασπιστεί δια των όπλων η ελευθερία και η ανεξαρτησία της χώρας. «Το ΟΧΙ του Μεταξά» χρησιμοποιήθηκε έκτοτε για την ιστορική αθώωση του δικτατορικού καθεστώτος στη βάση μιας απλοϊκής σκέψης. Για να αρνηθεί συνεργασία με τη φασιστική Ιταλία ο Μεταξάς δεν ήταν φασίστας, ούτε το καθεστώς του φασιστικό. Αν ήταν φασίστας, τότε δεν θα έφερνε αντίρρηση σε ομοϊδεάτες του. Μπορούσε όμως ο Μεταξάς να δώσει διαφορετική απάντηση;
Η Ελλάδα από την εποχή της συγκρότησης της ως ανεξάρτητο κράτος ήταν δεμένη στο άρμα της Βρετανίας. Η τελευταία με τη ναυτική της δύναμη έλεγχε την Ανατολική Μεσόγειο θεωρώντας την Ελλάδα κομβικό σημείο στην κυριαρχία της. Από την αρχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου οι Βρετανοί είχαν δείξει την αποφασιστικότητά τους. Είχαν βυθίσει τον γαλλικό στόλο στην Αλγερία για να μην πέσει σε γερμανικά χέρια και είχαν εμποδίσει τον ανεφοδιασμό των Δωδεκανήσων από τους Ιταλούς. Τοποτηρητής των βρετανικών συμφερόντων στην Ελλάδα ήταν ο Γεώργιος Β’. Με την εξουσία του δικτάτορα να είναι δοτή από το βασιλιά ο Μεταξάς είπε αυτό που μπορούσε να πει. Έμενε να τοποθετηθεί και ο ελληνικός λαός.
Οι χιλιοτραγουδισμένοι στίχοι του «Κορόιδο Μουσολίνι» με την χαρακτηριστική φωνή της Σοφίας Βέμπο αποτυπώνουν ξέχωρα από τη σκωπτικό τους χαρακτήρα τη θέληση ενός ολόκληρου λαού που τις πρώτες ώρες του πολέμου έσπευσε με ενθουσιασμό να προασπίσει τα σύνορα της χώρας, την ελευθερία και την ανεξαρτησία της. Οι εκατοντάδες φωτογραφίες και μαρτυρίες από την ημέρα κύρηξης του πολέμου αποτυπώνουν τα φωτεινά χαμόγελα των εφέδρων στην πορεία τους προς το μέτωπο. Δεν πρόκειται για στημένες φωτογραφίες προπαγάνδας. Στις αποβάθρες και τα βαγόνια των τρένων, τα τραμ και τα φορτηγά απλοί και καθημερινοί πολίτες χαμογελούσαν με υπέρηφάνεια και αυτοπεποίθηση. Είναι αυτοί που θα δώσουν τις κρίσιμες μάχες και θα αποκρούσουν τα αρχικά κύματα της ιταλικής επίθεσης πριν ο εχθρός αποκτήσει προγεφυρώματα και εδραιωθεί στην περιοχή. Είναι αυτοί που με αυταπάρνηση θα απωθήσουν τον φασίστα εισβολέα εκτός ελληνικών συνόρων και θα δημιουργήσουν μαζί με τις γυναίκες και τον πληθυσμό της περιοχής «το έπος της Πίνδου».
Όπως και ο λαός είναι εκείνος που ύστερα από την συνθηκολόγηση των στρατηγών στο μέτωπο και τη φυγή του βασιλιά και της κυβέρνησής του στην Αίγυπτο έμεινε στη χώρα και αγωνίστηκε για την επιβίωση και τη λευτεριά του. Είναι ο λαός που δαφνοστόλιζε με κίνδυνο της ζωής του μέσα στην Κατοχή τους ανδριάντες των ηρώων του 1821 και αγωνιζόταν για την ολοκλήρωση της επανάστασης, την εθνική και κοινωνική του απελευθέρωση. Είναι ο λαός που δημιούργησε με το αίμα και τις θυσίες του το νέο έπος της Εθνικής Αντίστασης.
Σήμερα είναι ο ίδιος ο ελληνικός λαός που καλείται να πει ένα νέο ΟΧΙ. Ένα ΌΧΙ σε αυτούς που απομυζούν το δημόσιο πλούτο, λεηλατούν την κρατική περιουσία, εκποιούν έναντι πινακίου φακής τα σπίτια του και κερδοσκοπούν σε βάρος του αφήνοντάς τον μόνο, με ατομική δήθεν ευθύνη στις δυσκολίες που οι ίδιοι δημιούργησαν. Είναι ο ίδιος ο ελληνικός λαός που καλείται να υπερασπιστεί για ακόμη μια φορά την εθνική του ανεξαρτησία και να πει ΟΧΙ σε κάθε προσπάθεια προσβολής της εθνικής του κυριαρχίας και στην εμπλοκή της πατρίδας μας σε ιμπεριαλιστικούς πολέμους.
Αντίσταση και αλληλεγγύη είναι η απάντηση του λαού τότε, τώρα και πάντα γιατί όπως έγραψε και ο Βάρναλης «Αυτός πατρίδα κι ανθρωπιά, το σήμερα και τ’ αύριο και το μεγάλο χτες».
