Ο εικαστικός Δημήτρης Καλυβιώτης ξεδιπλώνει την ιστορία του από το Χόλιγουντ στην Αθήνα
Ένα στρατιωτάκι κλίμακας 1/144 αλλά και μία παστέλ προσωπογραφία ύψους 140 εκατοστών είναι κάποια από τα έργα που θα συναντήσει κάποιος στο εργαστήριο του Δημήτρη Καλυβιώτη. Έπειτα από μια δεκάχρονη διαδρομή στην κινηματογραφική βιομηχανία του Χόλιγουντ, ο Καλυβιώτης επέστρεψε στην Ελλάδα για να αφιερωθεί στα εικαστικά του έργα και στη διδασκαλία (ως καθηγητής ελεύθερου σχεδίου, μοντελοποίησης, animation και γλυπτικής).
Με αφορμή την έκθεσή του που εγκαινιάζεται σε λίγες ημέρες από τη Gallery Kaplanon 5, με τίτλο «Η Αίσθηση της Σκέψης», μιλήσαμε για τη μέχρι σήμερα πορεία του.
Θυμάσαι το πρώτο έργο που έφτιαξες;
Ίσως να το έφτιαξα με την καθοδήγηση της εικαστικού Καλλιρόης Μαρούδα που μου έκανε μαθήματα ζωγραφικής στο σπίτι όταν ήμουν 7-8 χρόνων. Γενικώς όμως από μικρός δημιουργούσα σε πολλά μέτωπα. Έφτιαχνα κατασκευές, γλυπτά, σχέδια και ζωγραφικές και δεν φαίνεται να έχει αλλάξει κάτι μετά από 30 χρόνια.
Ποιες είναι οι σπουδές σου;
Παρακολούθησα ένα πρόγραμμα studio art στο Concordia University του Μόντρεαλ, αλλά κατέληξα στον εικαστικό σχεδιασμό (design art). Ηταν ένα πρόγραμμα με όραμα και άποψη για το ντιζάιν και την τέχνη, κάτι που είναι πολύ σπάνιο. Καλούσε τους σχεδιαστές να είναι καλλιτέχνες και τους καλλιτέχνες να είναι σχεδιαστές. Γενικώς σε ήθελε σφαιρικό και πολυδιάστατο. Μου ταίριαξε πολύ. Κάποια χρόνια μετά σπούδασα film animation στο ίδιο πανεπιστήμιο. Το 2011, έχοντας εγκατασταθεί μόνιμα στην Αθήνα, παρακολούθησα μαθήματα στην Σχολή Καλών Τεχνών. Συνεχίζω όμως να «σπουδάζω», ως καθηγητής εικαστικών πλέον.
Αφιέρωμα στις καλλιτεχνικές κολεκτίβες της 7ης Μπιενάλε της Αθήνας
Πως προέκυψε η συνεργασία σου με παραγωγές ταινιών του Χόλιγουντ;
Στο πανεπιστήμιο δημιουργούσα περισσότερο έργα χρηστικής τέχνης. Ενας συμφοιτητής μου, μετά τον δεύτερο χρόνο σπουδών μας, τις εγκατέλειψε και άρχισε να εργάζεται σε κινηματογραφικές παραγωγές σαν μοντελοποιητής. Ενα μήνα μετά από την αποφοίτησή μου με πήρε τηλέφωνο ο μελλοντικός μέντοράς μου, ο Ρόνι Γκόσελον, και μου είπε ότι με πρότεινε o φίλος μου για μια θέση μοντελοποίησης σε μια χολιγουντιανή παραγωγή. Από εκεί και πέρα δούλεψα σε για δέκα περίπου χρόνια σε χολιγουντιανές μεγαλοπαραγωγές όπου αναλάμβανα διάφορους δουλειές που σχετίζονταν με την μοντελοποίηση ή και τον σχεδιασμό.
Δώσε μας κάποια παραδείγματα.
Στην ταινία «Ταξίδι στο κέντρο της γης» (2008) έφτιαχνα μινιατούρες ειδικών εφέ ενώ για τους «300» και το «Taking Lives» έφτιαχνα film-prop αντικείμενα. Μια άλλη ενδιαφέρουσα δουλειά ήταν για την ταινία «Μια νύχτα στο μουσείο» όπου τα διοράματα στο μουσείο είχαν διπλό ρόλο ως μινιατούρες αλλά και ως prop. Ομως αυτό που με γέμιζε περισσότερο ήταν να δουλεύω στα δημιουργικά γραφεία των παραγωγών που είχαν περισσότερη σχέση με την σχεδίαση/ντιζάιν των ταινιών. Για παράδειγμα στο «Mummy III» και «Secret Window» σχεδίαζα με μοντέλα και μοντελοποιούσα σχέδια αντίστοιχα. Εκεί ένιωθα πιο κοντά στο καλλιτεχνικό στοιχείο. Χωρίς αυτό να σημαίνει οτι τα prop και οι μινιατούρες δεν είναι καλλιτεχνικές ασχολίες που -πέρα από το τεχνικό κομμάτι- χρειάζονται και αυτές άπειρες δημιουργικές αποφάσεις.
Και όταν έκλεισε αυτός ο κύκλος επέστρεψες στην Ελλάδα για να αφοσιωθείς στις εικαστικές φόρμες πια. Τελικά σε γοητεύει περισσότερο ο μοντελισμός ή η δημιουργία έργων τέχνης;
Είναι τόσο διαφορετικά μεταξύ τους αυτά, όσο και όμοια. Αλλωστε πολλά έργα τέχνης μου είναι μοντελοποίηση αλλά και αντιστρόφως. Είμαι από αυτούς που πιστεύουν πως το μέσο είναι και μήνυμα.
Κατά πόσο έχεις στο μυαλό σου την τελική αποδοχή/αντίληψη του κοινού όταν δημιουργείς;
Είναι φυσικό να το σκέφτεσαι. Μπορεί να πει κάποιος ότι είναι και εσωτερική ανάγκη να το σκέφτεσαι. Συνειδητά πάντως πολλές φορές θα κάνω κάτι που ξέρω οτι δεν θα είναι αποδεκτό ή κατανοητό από το κοινό. Αλλες φορές πάλι στοχεύω στο να φτιάξω κάτι που αρχικά θα περάσει απαρατήρητο και μετά γίνεται αυτό το «κάτι» και ο θεατής θέλει να το παρατηρήσει καλύτερα. Αυτό οδηγεί σε μια πιο έντονη θέαση και αφομοίωση.
Τι σε εμπνέει;
Με εμπνέει αυτό που δεν είχαν άλλοι την ευκαιρία να ανακαλύψουν ακόμα. Θέλω να δούμε όλοι τα πράγματα λίγο ανάποδα και εκτός του εγωισμού μας. Προϋπόθεση είναι να πιστεύω οτι αυτό το κάτι θα οδηγήσει σε μια κοινωνική ή και προσωπική καλυτέρευση.
Ποια είναι η υπέρτατη επιτυχία για έναν καλλιτέχνη;
Η θεωρητική ανακάλυψη που οδηγεί σε μια πρακτική καλυτέρευση. Αν μπορέσεις και το πουλήσεις αυτό, ακόμα καλύτερα!
Εξαιρετικά δύσκολες οι συνθήκες διαβίωσης των εικαστικών καλλιτεχνών στην Ελλάδα
Τι θα δούμε στην επικείμενη έκθεσή σου;
Με τα έργα μου θέλω να μεταδώσω μια αρμονία μεταξύ της αίσθησης και της σκέψης. Πιστεύω πως αυτή η αρμονία οδηγεί στην εν-συναίσθηση. Τα έργα μου συμφιλιώνουν τις έννοιες του αυτοματισμού και του σχεδιασμού. Τους πίνακες μου τους περιγράφει τόσο η τάξη και η λογική, όσο και η τυχαιότητα και η διαίσθηση. Και στις κατασκευές μου κυριαρχούν δυο ζωτικές αντιθέσεις: του καινούργιου/φθοράς και τυχαίου/προσχεδιασμένου.
INFO: Gallery Kaplanon 5, Αίθουσα Τέχνης ena contemporary, Βαλαωρίτου 9, Κολωνάκι. Εγκαίνια 14 Νοεμβρίου στις 20.00.
Δείτε όλα τα έργα του στο dimitri-kaliviotis.com.
