Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας προανήγγειλε νέο δεκαετές εξοπλιστικό πρόγραμμα, το οποίο θα παρουσιαστεί επίσημα στις 4 Μαρτίου. Το παράδοξο όμως είναι ότι η ανακοίνωση δεν έγινε σε κυβερνητικό ή θεσμικό πλαίσιο, αλλά κατά την κοπή της βασιλόπιτας της ΔΕΕΠ Πιερίας της ΝΔ στην Κατερίνη, όπου ο Ν. Δένδιας παρέστη με την ιδιότητα του βουλευτή της Β3 Εκλογικής Περιφέρειας του Νότιου Τομέα Αθηνών.
Είχε προηγηθεί η παρουσίαση του οράματός του για τις Ενοπλες Δυνάμεις όχι σε επίσημο κυβερνητικό φορέα αλλά στον Ροταριανό Ομιλο Αθηνών και αργότερα στη Ναυτιλιακή Λέσχη Πειραιά. Η επιλογή αυτών των χώρων –όπως και η κομματική εκδήλωση της ΝΔ για την ανακοίνωση του εξοπλιστικού προγράμματος– ενισχύει τις ανησυχίες για τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνεται η αμυντική πολιτική της χώρας και για τα οικονομικά συμφέροντα που πιθανώς εξυπηρετούνται.
Με σκοπό το κέρδος
Η επικοινωνιακή στρατηγική του Ν. Δένδια, που περιλάμβανε δημόσιες ευχαριστίες σε δωρητές, δεν ήταν απλώς μια κίνηση αναγνώρισης. Αντιθέτως, ανέδειξε μια στρατιά ισχυρών παραγόντων, μεταξύ των οποίων και εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο των οπλικών συστημάτων. Οπως είναι γνωστό, οι επιχειρήσεις αυτές δεν λειτουργούν με κίνητρο την κοινωνική προσφορά, αλλά με σκοπό το κέρδος. Οι φαινομενικά «ανιδιοτελείς» δωρεές συχνά κρύβουν άλλες στοχεύσεις, οι οποίες παραμένουν αθέατες.
Οι προβληματισμοί αυτοί ενισχύονται από τη συμπεριφορά του Ν. Δένδια στη διεθνή έκθεση IDEX 2025 στο Αμπου Ντάμπι. Ενδεικτικό είναι ότι ο υπουργός δημοσίευσε πλήθος φωτογραφιών με τον Κρίστιαν Χατζημηνά, επιχειρηματία του χώρου των εξοπλισμών, και συνεργάτες του, ενώ απουσίαζε από υπογραφές σημαντικών συμφωνιών ελληνικών εταιρειών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Raymetrics, η οποία επιλέχθηκε ως η μοναδική ελληνική εταιρεία ανάμεσα σε 2.600 από όλα τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ για το πρόγραμμα DIANA 2025. Επιπλέον, είναι κοινό μυστικό ότι ο όμιλος Χατζημηνά δεν διατηρεί τις καλύτερες σχέσεις με το πρωθυπουργικό περιβάλλον.
Λίγες ώρες μετά την επιστροφή του από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ο Ν. Δένδιας σε ειδική τελετή στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας απένειμε τον βαθμό του αρχιπλοιάρχου στον εφοπλιστή Γιάννη Βαρδινογιάννη ως αναγνώριση της δωρεάς 5 εκατ. ευρώ στο Πολεμικό Ναυτικό στη μνήμη του πατέρα του, Βαρδή Βαρδινογιάννη. Οι στενές σχέσεις του υπουργού με τον εν λόγω εφοπλιστικό όμιλο είναι γνωστές, όπως γνωστό είναι και ότι οι σχέσεις του τελευταίου με το πρωθυπουργικό περιβάλλον διανύουν ψυχρή περίοδο.
Με δύο κινήσεις ο Ν. Δένδιας δείχνει ότι δεν λειτουργεί απλώς ως υπουργός της κυβέρνησης, αλλά ως πολιτικός που χτίζει προσεκτικά τις δικές του συμμαχίες και διαμορφώνει ένα αυτόνομο κέντρο ισχύος. Από τη μία ενισχύει τις σχέσεις του με ισχυρούς οικονομικούς και επιχειρηματικούς παράγοντες που δραστηριοποιούνται στον χώρο των εξοπλισμών. Από την άλλη στέλνει ξεκάθαρα μηνύματα ότι δεν εξαρτάται αποκλειστικά από το πρωθυπουργικό περιβάλλον, αλλά είναι σε θέση να χαράξει τη δική του πορεία – είτε εντός της κυβέρνησης είτε, αν χρειαστεί, και σε μια μελλοντική αναμέτρηση διαδοχής.
Ολα αυτά τη στιγμή που όλα δείχνουν ότι οι εξοπλιστικές δαπάνες σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα εξαιρεθούν από τον δημοσιονομικό έλεγχο, μια πρόταση που στήριξε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με επιμονή και τώρα αναμένεται να δρέψει τους καρπούς.
Η πρόταση για αύξηση των αμυντικών δαπανών χωρίς περιορισμούς στο έλλειμμα ανοίγει τον δρόμο για νέο δανεισμό. Παρουσιάζεται ως απαραίτητη λόγω γεωπολιτικών απειλών, ωστόσο αγνοεί τις βαθύτερες κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες, καθώς εμπεριέχει τον κίνδυνο νέας λιτότητας.
Τα κρίσιμα ζητήματα
Το νέο εξοπλιστικό σχέδιο που αναμένεται να εξαγγείλει ο Ν. Δένδιας, ύψους άνω των 20 δισ. ευρώ, φέρνει στο προσκήνιο αυτά ακριβώς τα κρίσιμα οικονομικά ζητήματα:
Μπορεί η χώρα να αντέξει το οικονομικό βάρος ενός νέου μεγάλου εξοπλιστικού προγράμματος ή θα δημιουργηθούν νέες «μαύρες τρύπες» στην αμυντική χρηματοδότηση;
Με τις υποχρεώσεις από προηγούμενα εξοπλιστικά προγράμματα να βαραίνουν τον προϋπολογισμό, πώς θα εξασφαλιστεί η απαραίτητη ροή χρηματοδότησης ύψους 2-2,5 δισ. ευρώ ετησίως για νέες αγορές;
Για παράδειγμα, η δαπάνη των 4,6 δισ. ευρώ για την αγορά των 20 αεροσκαφών F-35 δεν περιλαμβάνει ούτε τις υποδομές που είναι απαραίτητες να δημιουργηθούν ούτε και τα όπλα τα οποία θα φέρουν. Ουσιαστικά το ποσό αντιστοιχεί μόνο στην αγορά της «πλατφόρμας», η οποία φυσικά δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς όπλα και υποδομές.
Ο περίφημος «θόλος» της αεράμυνας που πήρε και το όνομα «Ασπίδα του Αχιλλέα» (εμπνευσμένη ονομασία, αν σκεφτεί κάποιος ότι το βέλος που τον σκότωσε βρήκε το αδύνατο σημείο του), σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις, θα ξεπεράσει τα 2,8 δισ. ευρώ. Θα ήταν χρήσιμο ο υπουργός, παράλληλα με τα μεγαλόπνοα σχέδια, να έχει και εξηγήσεις για το πώς θα υλοποιηθούν, πόσο θα επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό και τον Ελληνα φορολογούμενο και εάν φυσικά θα τηρηθεί ο νόμος για τις αμυντικές προμήθειες που ψήφισε το κόμμα του αλλά δεν τήρησε ούτε με την αγορά των αεροσκαφών Rafale ούτε με την αγορά των γαλλικών φρεγατών.
Τέλος, ένα ακόμη ερώτημα είναι εάν το δεκαετές εξοπλιστικό πρόγραμμα είναι ρεαλιστικό ή όχι, δεδομένων των διεθνών εξελίξεων και παγκόσμιων ανακατατάξεων μετά την εκλογή Τραμπ και τις συνομιλίες ΗΠΑ – Ρωσίας για την Ουκρανία.
Διαβάστε επίσης:
Βασίλης Καλογήρου: Παραιτήθηκε από την υπόθεση η ιατροδικαστής Ρουμπίνη Λεονταρή
Η Λατινοπούλου δεν πάει στο συλλαλητήριο για να μην… παρεξηγηθεί! (Video)
Μπλόκο στο ρουσφέτι του διοικητή της ΔΥΠΑ σε «γαλάζιο» ημέτερο
Τέμπη: «Μπάζωσαν» ακόμη και το τοξικό φορτίο
Γερμανία: Ανοίγει ο δρόμος για συνασπισμό CDU/CSU- SPD – Η επόμενη ημέρα στη Bundestag