Ξέρω ελάχιστα πράγματα για τη ζωή και τίποτε για τον θάνατο, αλλά τα έχω μυρίσει από κοντά και τα δύο.
Ακουσα κουτσά μεταφρασμένο τον μύθο του Νασνάς σε ένα σπίτι με κιλίμια τη δεύτερη νύχτα έπειτα από μια άφιξη σε έναν τόπο όπου ακόμη και ο αέρας είχε δόντια. Μια άφιξη κατά την οποία μια παρέα Ελλήνων σπάγαμε τον αποκλεισμό της Γάζας 20 χρόνια πριν.
Θυμάμαι σαν χθες την Κωνσταντίνα Ναθαναήλ (είσαι καλά άραγε;) με την παλαιστινιακή μαντίλα, να τη φωτογραφίζω δίπλα στον Αραφάτ την επομένη και να μην ξέρω πού ήταν ο άγγελος, πού ήταν ο δαίμονας και πού και τα δύο. Από τότε τους εντόπισα και τους δυο μεταμεσονύχτιες ώρες να παλεύουν μες στον καθρέφτη μου. Το ενδιαφέρον σ’ αυτό τον μύθο είναι πως η δυνατότερη εικόνα είναι η παντελής απουσία της. Ο Νασνάς, παιδί ανθρώπου και δαίμονα, είναι καταδικασμένος να είναι για πάντα μισός. Μισό κορμί, μισό κεφάλι, μισό βλέμμα. Για να δεις τον ορίζοντα όμως θέλεις να γίνεις ολόκληρος.
Είτε άνθρωπος είτε δαίμονας. Πάρε μια θέση για να κοιτάξεις τη ζωή. Το θυμήθηκα σήμερα με την εκκωφαντική απουσία επαναστατών ή πολιτών του διαδικτύου για τον Ασάνζ. Για τα μεγάλα κανάλια δεν μιλάμε… Οι δυνάμεις καταστολής όμως (αχρείαστες ευτυχώς) ήταν εκεί.
Ολοι ήξεραν. Την ίδια ώρα αυτός και η Τσέλσι Μάνινγκ δίνουν τον μεγαλύτερο αγώνα που μπορεί να δώσει κανείς ενάντια στην πλευρά που λείπει, την πλευρά που είναι αόρατη και γι’ αυτό άτρωτη. Είναι η ίδια πλευρά που τους κάνει αόρατους και τους ίδιους. Ο Ασάνζ και η Μάνινγκ. Να έχεις στα χέρια σου τη φωτιά, όπως εκείνο το βίντεο με τη σφαγή αμάχων από ελικόπτερο στη Βαγδάτη του 2007. Και να σου καίει τα χέρια. Και να το δημοσιοποιείς λέγοντας «κοίτα το μέλλον, δεν αφορά μονάχα τους μακρινούς άλλους, οδηγείστε σε αλληλοσφαγή, κοίτα το μέλλον».
Να σε καρφώνουν έπειτα στο βουνό για να σου τρώει ο γύπας τα σπλάχνα ενώ η αλληλοσφαγή μεταφέρεται σαν τον σπασμένο εχινόκοκκο παντού, σε χωριά της ερήμου και σε δυτικές μητροπόλεις. Κι ο πολίτης να κοιμάται. Από επιλογή. Από βόλεψη. Από ανημπόρια. Από άγνοια. Από όλα μαζί. Ο
Ασάνζ, που τον παρουσίασαν σαν βιαστή, χειριζόμενοι ύπουλα το γυναικείο σώμα, τόσο όμοια με κάθε φορά που θέλουν να ντύσουν ιδεολογικά μια κυνική επέμβασή τους.
Oπως τότε στο Ιράκ, για να το ξεχάσουν αμέσως μετά σε κάθε καθημερινή σφαγή σε φίλιες αραβικές χώρες. Και η Μάνινγκ, που ως τρανς δεν χρειάστηκε να της προσάψουν τίποτε. Για τους νοικοκυραίους η αναξιοβίωτη ύπαρξή της την έκανε αυτόματα εθνοπροδότρια έτσι κι αλλιώς. Ο Ασάνζ που τον δολοφονούν μέρα με τη μέρα και η «τρελή αδερφή», η Μάνινγκ, που της τάζουν τον κόσμο αν καταθέσει εναντίον του ή θα σαπίσει στη φυλακή αν αρνηθεί να προδώσει, κι αυτή διαλέγει το δεύτερο… Να σαπίσει στη φυλακή.
Δυο άνθρωποι, ένας «προδότης» και μια τρανς, που εν μέσω όλων των λεβεντονοικοκυρόπαιδων της κανονικότητας που θεωρούν αντριλίκι το πώς «πηδάς» και το ποιον σπάταλα κι ανέξοδα βρίζεις, διδάσκουν την οικονομία της αξιοπρέπειας εν σιωπή. Θα πούμε κανένα τσιτάτο ως «επαναστάτες», θα κάνουμε κανένα λάικ ως διαδικτυακοί πολίτες, θ’ αφήσουμε πρόστυχα (μάζευε ψηφαλάκια κι ας είν’ και ρώγες) τμήματα κομμάτων να πάρουν θέση εν τη απουσία των ίδιων των κομμάτων ως πολιτικοί ηγέτες, δεν θα πάρουμε θέση ως καλλιτέχνες (πού είναι οι εξ Αυστραλίας ή ΗΠΑ προοδευτικοί σταρ να πάρουν θέση κι ας πρωταγωνιστούν σε ταινίες όπως η «Post»; Πού είναι οι δικοί μας πλην ελαχίστων;).
Θα εξακολουθήσουμε να καταναλώνουμε λάθος σταρ και λάθος έντυπα ως πολιτιστικοί καταναλωτές (πόσα ήταν στην ΕΣΗΕΑ για τον Ασάνζ;) δικαιολογώντας τα πάντα. Αρχίζοντας από τον εαυτό και την εαυτή μας… Βρίσκουμε τρόπο εμείς. Κρυβόμαστε καλά. Από μας τους ίδιους. Πες μου, Νασνάς, το μέρος σου που φαίνεται, αυτό ντε που έχει τη μορφή τη δική μου, του συντρόφου μου και του εχθρού μου, μύτη, μάτια, φρύδια, στόμα, δάκρυα, κραυγές, γέλια και μαλλιά, είναι τελικά η μορφή του ανθρώπου ή του δαίμονα; Τι μας κοιτάζει βολεμένο μονάχα αν δεν ξέρει, ευχάριστο μονάχα αν δεν το ξεκουνάς (βεβαιώνοντάς το πως ευθύνεται μονάχα ένα απόμακρο, άσχετό του κακό, το ίδιο μάλιστα πάντοτε!), ίσα στα μάτια μέσα από τον καθρέφτη;
Η Ελένη Καρασαββίδου είναι διδάσκουσα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων