Μια σημαντική απόφαση που ενισχύει την προστασία των δανειοληπτών οι οποίοι έχουν προσφύγει στο νόμο Κατσέλη έλαβε ο Άρειος Πάγος, αφενός προσδιορίζοντας συγκεκριμένα κριτήρια βάσει των οποίων ένας κόκκινος δανειολήπτης μπορεί να χαρακτηριστεί δόλιος, ή στρατηγικός κακοπληρωτής σύμφωνα με τις τράπεζες, και αποφαινόμενος ότι ο δόλος στη μη εξυπηρέτηση δανειακών οφειλών, πρέπει να αποδεικνύεται από τον πιστωτή.
Όπως έκανε δεκτό το Δ Τμήμα του Άρειου Πάγου (αρ. 59/2021), δεν αποτελεί απόδειξη δολιότητας κάθε ενδεχόμενη μεταβίβαση – αποξένωση περιουσιακού στοιχείου από την περιουσία του οφειλέτη αλλά για να χαρακτηριστεί δόλιος, ότι δηλαδή περιήλθε από υπαιτιότητα και δόλο σε αδυναμία πληρωμών, θα πρέπει αυτό να προτείνεται και να αποδεικνύεται από τον πιστωτή.
Πιο συγκεκριμένα η ενιστάμενη τράπεζα, για να εξεταστεί η ένσταση του δόλου, θα πρέπει να αναφέρει:
- το αρχικό και τελικό ύψος των τραπεζικών προϊόντων που ο οφειλέτης συμφώνησε να λάβει,
- τον χρόνο που τα συμφώνησε και τα έλαβε,
- τα εισοδήματά του κατά το χρόνο λήψεως των δανείων,
- τη μηνιαία δόση που έπρεπε να καταβάλει,
- τα έξοδα διαβίωσης του και κυρίως τις οικονομικές δυνατότητές του κατά το χρόνο δημιουργίας των οφειλών, ώστε με βάση τα δεδομένα αυτά να καταστεί δυνατόν να κριθεί αν προέβλεπε ως ενδεχόμενο ότι ο υπερδανεισμός του θα τον οδηγούσε σε κατάσταση αδυναμίας πληρωμών και παρά ταύτα το αποδέχθηκε.
Σχολιάζοντας την απόφαση του Αρείου Πάγου, η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας διατύπωσε την εκτίμηση ότι θα αποτελέσει «το φρένο στη μαζική απόρριψη αιτήσεων υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη με έρεισμα την ένσταση δόλου, που οι τράπεζες προβάλλουν αόριστα στα δικαστήρια».
«Το ζήτημα του λεγόμενου ’δόλου’ του δανειολήπτη ο οποίος έφτασε να βρίσκεται σε κατάσταση αδυναμίας πληρωμών και να ζητήσει την υπαγωγή του στο νόμο Κατσέλη, ήταν από τις πιο διαδεδομένες ενστάσεις των τραπεζών στις σχετικές δίκες. Με πολλές φορές αόριστους ισχυρισμούς τους περί δήθεν δόλου του οφειλέτη όταν λάμβανε το δάνειο ότι γνώριζε ότι δεν θα μπορούσε να το αποπληρώσει, τα δικαστήρια απέρριπταν αιτήσεις υπαγωγής στο νόμο, αφήνοντας απροστάτευτους τους δανειολήπτες» σχολιάζει σε ανακοίνωσή της η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας.
Ο Άρειος Πάγος όμως, με μία σημαντική απόφασή του, ασχολούμενος με υπόθεση δανειολήπτη ο οποίος στο μεταξύ είχε μεταβιβάσει ένα περιουσιακό του στοιχείο, με αποτέλεσμα τη μείωση της περιουσίας του, αποσυνέδεσε τη στοιχειοθέτηση του δόλου για τυχόν μεταβιβάσεις, δεχόμενος ότι κρίσιμο είναι όχι το πότε μεταβιβάστηκε το περιουσιακό στοιχείο αλλά το τί περιουσιακό στοιχείο ήταν αυτό, ποιας αξίας και πώς αυτό θα βοηθούσε στην αποπληρωμή των χρεών και όχι τόσο το χρονικό σημείο που έγινε η πώληση.
«Αποτέλεσμα της νέας αυτής νομολογίας, ελπίζουμε ότι θα είναι το φρένο στη μαζική απόρριψη αιτήσεων υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη με έρεισμα την ένσταση δόλου, που οι τράπεζες προβάλλουν αόριστα στα δικαστήρια», καταλήγει η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας.