Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση αναμένεται να επιφέρει τεράστιες αλλαγές και στον τομέα των εργασιακών σχέσεων. Προάγγελος της νέας πραγματικότητας ενώπιον της οποίας θα βρεθούν οι εργαζόμενοι στο άμεσο μέλλον είναι η πραγματικότητα που βιώνουν σήμερα οι εργαζόμενοι μέσω πλατφορμών όπως είναι η Uber, η Delivroo και η Wolt. H πρόσφατη κινητοποίηση των «συνεργατών» διανομέων της Wolt που χαρακτηρίζονται από την πλατφόρμα ως αυτοαπασχολούμενοι και η παλαιότερη απεργία των εργαζομένων της efood λόγω της προσπάθειας που έλαβε χώρα από την πλατφόρμα για μετατροπή των συμβάσεων εργασίας τους με βάση τον εργασιακό νόμο 4808/2021 από εξαρτημένη σε ανεξάρτητων υπηρεσιών (αυτοαπασχολούμενοι) ανέδειξαν τα ζητήματα με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι όσοι απασχολούνται στην επανομαζόμενη «gig economy».
Το βασικό χαρακτηριστικό της είναι ότι ο εργοδότης στην πραγματικότητα είναι μια διαδικτυακή εφαρμογή και ένας αλγόριθμος ο οποίος αναθέτει, καθορίζει πλήρως, ελέγχει και επιτηρεί την εργασία χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Οι αλγόριθμοι αρχίζουν όμως να εφαρμόζονται και στην παραδοσιακή οικονομία. Ολο και περισσότερες εταιρείες κάνουν χρήση του συγκεκριμένου μηχανισμού είτε στο στάδιο της επιλογής των εργαζομένων είτε στο στάδιο της άσκησης του λεγόμενου διευθυντικού τους δικαιώματος, δηλαδή στο πώς καθορίζουν στην πράξη την εκτέλεση της εργασίας. Επιπρόσθετα, εξειδικευμένες εταιρείες έχουν αναπτύξει ειδικούς αλγόριθμους που είναι σε θέση να προβλέψουν με μεγάλη ακρίβεια την κήρυξη απεργιών ή αν κάποιος εργαζόμενος πρόκειται να προβεί σε παραίτηση. Στο άμεσο μέλλον ένα σημαντικό μέρος της διαχείρισης των ανθρώπινων πόρων ενός οργανισμού ή μιας εταιρείας θα γίνεται πλήρως αυτοματοποιημένα. Σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο το κύριο ζήτημα που θέτουν οι εκάστοτε νομοθέτες είναι η διαφάνεια ως προς τη λειτουργία του αλγορίθμου που αποτελεί και το κρίσιμο σημείο της νέας εργασιακής πραγματικότητας.
*Ο Γρηγόρης Μισκεδάκης είναι δικηγόρος, ΜΔΕ Εργατικού Δικαίου – Νομική Σχολή Αθήνας Δικηγόρος
