Το καλοκαίρι του 2003 ο Ντούσαν Σάκοτα ήταν στα 17 του ο βενιαμίν της εθνικής Εφήβων που κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο στο μικρό Μουντομπάσκετ στη Θεσσαλονίκη. Το 2007 και ξανά το 2009 πανηγύρισε από την άκρη του πάγκου, ντυμένος με πράσινη φόρμα προπόνησης, τα ευρωπαϊκά τρόπαια του Παναθηναϊκού σε Αθήνα και Βαρκελώνη. Η επόμενη καμπή της ζωής του ήταν η πιο ύπουλη.
Συνέντευξη στον Νίκο Παπαδογιάννη
Το δεκαήμερο που ακολούθησε την παραλίγο μοιραία 25η Απριλίου του 2010 (αμέσως μετά το πάρτι των 24 γενεθλίων του) τον βρήκε να ακροβατεί μεταξύ ζωής και θανάτου, στο κρεβάτι ενός παγερού νοσοκομείου στο Πέζαρο. «Το παιδί σας έχει 15% πιθανότητες να επιβιώσει» ψιθύρισαν οι Ιταλοί γιατροί στον τρομοκρατημένο πατέρα Ντράγκαν.
«Μπήκα σε εκείνο το νοσοκομείο αγόρι και βγήκα άντρας» εξομολογείται ο Ντούσαν στο Documento οχτώ χρόνια μετά. Η επέτειος του θλιβερού ατυχήματος τον βρήκε να προετοιμάζεται για το τρίτο φάιναλ φορ της ζωής του και η επαύριον τροπαιούχο του μπασκετικού Champions League. «Πρωταθλητή Ευρώπης», όπως βαυκαλίζεται η επίσημη ιστοσελίδα της ΑΕΚ. «Ετσι δεν μεταφράζεται η ονομασία της διοργάνωσης;».
Αισθάνεσαι ότι ξαναγεννήθηκες; Οτι ζεις μια καινούργια ζωή;
«Η ζωή μου χωρίζεται σε δύο κεφάλαια: ένα πριν από το 2010 και ένα μετά το 2010. Εκείνος ο τραυματισμός με άλλαξε από τη ρίζα. Μου χάρισε μια εμπειρία την οποία θα κουβαλάω για πάντα σαν πολύτιμη κληρονομιά. Όταν βγήκα από την εντατική κατόρθωσα να γίνω σιγά σιγά αξιόλογος αθλητής και αξιόλογος αρχηγός σε μια τεράστια ομάδα. Τα γενέθλιά μου δεν τα γιορτάζω πλέον στις 22 Απριλίου, αλλά στις 25».
Από το πουθενά…
Το περιστατικό αγγίζει τα όρια του απίστευτου. Η σύγκρουση με τον Ιταλό διεθνή Τζουζέπε Ποέτα (ποιητής) ήταν ανεπαίσθητη, από αυτές που συμβαίνουν πέντε -πέντε σε κάθε φάση. Ο Ντούσαν συνέχισε να παίζει κανονικά, αλλά είκοσι λεπτά αργότερα αισθάνθηκε έντονο πόνο και πλησίασε τον αντίπαλό του για να ζητήσει εξηγήσεις. «Πώς παίζεις έτσι δυνατά; Πρόσεχε λιγάκι». Ο Ποέτα ξαφνιάστηκε και έσπευσε να απολογηθεί. «Δεν το έκανα επίτηδες» ψέλλισε. «Άλλωστε είμαι 80 κιλά άνθρωπος, δεν έχω δύναμη για να τραυματίσω κάποιον». Και πράγματι ο 33χρονος γκαρντ, μέλος της εθνικής Ιταλίας, είναι κατηγορίας φτερού.
«Το παιδί δεν έφταιγε σε τίποτε» ομολογεί ο Σάκοτα. «Αλλά ήταν απαρηγόρητος. Έκανε δέκα μέρες να κοιμηθεί και έχασε πολλά κιλά από τη στενοχώρια του. Ήρθε στο νοσοκομείο για να μου ευχηθεί και τον καθησύχασα. Μόνο τότε ηρέμησε. “Πήγαινε σπίτι σου και ξεκουράσου” του είπα».
Αλλά τι ακριβώς είχε συμβεί; Ο αγκώνας του Ποέτα βρήκε τον Σάκοτα σε ευαίσθητο σημείο και προκάλεσε ρήξη στο δωδεκαδάκτυλο. «Ήταν σαν να τοποθέτησα άθελά μου μια βόμβα στα σωθικά του». Οι γιατροί στο νοσοκομείο προκάλεσαν τεχνητό κώμα, αφού διαπίστωσαν ότι είχε ξεκινήσει η διαδικασία της σηψαιμίας στο λεπτό έντερο. Το πρώτο χειρουργείο έφερε παρενέργειες: ρήξη αορτής κοντά στο στομάχι. Χρειάστηκε νέα, πολύωρη και ριψοκίνδυνη επέμβαση για να σταματήσει η εσωτερική αιμορραγία. Ο Ντούσαν ξύπνησε ύστερα από 48 ώρες με φριχτούς πόνους και έμεινε άλλες εννέα μέρες στην εντατική, με τους γονείς του στο πλευρό του. «Οι γιατροί δεν μιλούσαν καλά αγγλικά και ήμασταν στο σκοτάδι» θυμάται ο πατέρας Ντράγκαν.
«Ηθελα να τους διαβεβαιώσω ότι θα γίνω καλά, αλλά δεν μπορούσα να μιλήσω από τους πόνους» συμπληρώνει ο ασθενής. «Εβλεπα τους γονείς μου να αργοπεθαίνουν μπροστά μου από τον καημό τους. Σαράντα εννέα μέρες περάσαμε σε ένα δωμάτιο νοσοκομείου η μητέρα μου, ο πατέρας μου, ο αδελφός μου Μίλος, ένας εξάδελφός μου και εγώ». Στον θάλαμο 32 του δεύτερου ορόφου της κλινικής Σαν Σαλβατόρε στο παραθαλάσσιο Πέζαρο…
Στην πορεία προέκυψε νέα επιπλοκή. «Σκίστηκαν τα ράμματα στο στομάχι και κόλλησαν τα έντερα μεταξύ τους, οπότε δεν μπορούσα ούτε να πιω νερό. Είχα στο στομάχι μια τρομακτική ουλή και κήλη. Έχασα 30 κιλά αλλά ήμουν πρησμένος σαν έγκυος γυναίκα». Ο άτυχος νέος νοσηλεύτηκε για ενάμιση μήνα και βγήκε από το νοσοκομείο μισός. Μισός αλλά όρθιος. Και σχεδόν υγιής.
Και τρίτη εγχείρηση
Η περιπέτειά του δεν είχε τελειώσει. Χρειάστηκε και τρίτη εγχείρηση, δέκα μήνες μετά, στη Βαρκελώνη, από τα χέρια ενός γιατρού τον οποίο σύστησε στην οικογένεια ο Ζόραν Σάβιτς. «Αναγκάστηκαν να κλείσουν με πλέγμα το μυϊκό τείχος του στομαχιού μου. Ήταν περίπλοκο αλλά έφερε αποτέλεσμα». Όταν ο Ντούσαν ξανάρχισε προπονήσεις, τον Μάιο του 2011, είχαν περάσει πια 13 μήνες από το φριχτό ατύχημα. Το ίδιο φθινόπωρο υπέγραψε συμβόλαιο στη βελγική Οστάνδη.
Και δύο χρόνια αργότερα, το 2015 (έπειτα από ένα πέρασμα από τη Ρωσία), επέστρεψε στην Ιταλία, για να οδηγήσει την ιστορική Βαρέζε στα ημιτελικά του πρωταθλήματος. «Ημασταν όλοι έξαλλοι, γιατί μας έκλεψαν τον τίτλο και τον χάρισαν στη Σιένα» αφηγείται. Όταν έχεις φτάσει στο κατώφλι του Άδη δεν χολοσκάς για ένα χαμένο τρόπαιο στο παρκέ του μπάσκετ.
Αυτή η περιπέτεια σε έκανε ατρόμητο ή διστακτικό; Αισθάνεσαι άτρωτος ή τρέμεις ότι κάθε αθώα σύγκρουση μπορεί να αποβεί μοιραία;
«Ό,τι δεν σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό, έτσι δεν λένε; Οχτώ χρόνια τώρα δεν με φοβίζει τίποτε. Κατάλαβα με τον πιο άσχημο τρόπο τις πραγματικές προτεραιότητες της ζωής. Αν άλλαξε κάτι στον χαρακτήρα μου αυτός ο τραυματισμός, είναι ότι μου έδιωξε τον φόβο. Έγινε μια διαδικασία επανεκκίνησης, με την οποία ξαναγεννήθηκα σαν μωρό».
Ο πατήρ και προπονητής Ντράγκαν, παιδί της αθεϊστικής Γιουγκοσλαβίας του Τίτο αλλά βαθιά θρήσκος, σπεύδει να ευχαριστήσει τον Θεό. «Εκείνος μας προστάτευσε από ψηλά όταν οι γιατροί έδιναν 85% πιθανότητες θανάτου και χάναμε τις ελπίδες μας» λέει.
Ο ίδιος ο Ντούσαν θεωρεί ότι το βασανιστήριο του 2010 στο Πέζαρο ήταν μια άνωθεν προειδοποίηση, σταλμένη για να τον στρέψει στη θετική πλευρά της ζωής: «Ήταν ένα μήνυμα από τον Θεό, που μου έλεγε να ηρεμήσω λίγο, να αρχίσω να απολαμβάνω τη ζωή μου περισσότερο. Είχα επηρεαστεί υπερβολικά από το μπάσκετ. Χάναμε ένα παιχνίδι και δεν κοιμόμουν! Το είχα παρακάνει. Αυτή η ιστορία με ωρίμασε ως άνθρωπο, ώστε να απολαμβάνω τα βασικά πράγματα που οι περισσότεροι θεωρούν αυτονόητα».
Το βράδυ της κατάκτησης του Champions League o 32άχρονος πια «Ντούκι» αισθάνθηκε την υποχρέωση να ευχαριστήσει πρώτα τον άνθρωπο στον οποίο χρωστάει την επιβίωσή του. «Αν δεν ήσουν εσύ, δεν θα ζούσα για να γίνω πρωταθλητής Ευρώπης». Το όνομα του Ιταλού που μετέφερε εσπευσμένα τον Ντούσαν Σάκοτα στο νοσοκομείο το δραματικό βράδυ της 25ης Απριλίου 2010 είναι Αλεσάντρο Μπάρμπαριτς. Ηταν βοηθός γενικού διευθυντή στην τοπική Βιτόρια Λιμπερτάς, την ομάδα που οι παλαιότεροι θυμούνται ως Σκαβολίνι.
**Στο κείμενο χρησιμοποιήθηκαν και στοιχεία από παλαιότερες συνεντεύξεις του Ντούσαν Σάκοτα στο «Βήμα» και του Τζουζέπε Ποέτα στο gazzetta.gr.
Μισός Σέρβος και μισός Ελληνας, γεννημένος στο Βελιγράδι αλλά μεγαλωμένος στη χώρα μας αφού ο πατέρας του μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη για λογαριασμό του ΠΑΟΚ όταν ο υιός ήταν 4χρονος μπόμπιρας (1990), ο Ντούσαν Σάκοτα αισθάνεται ότι έχει στα γονίδιά του το κληροδότημα αμφότερων των –ερωτευμένων με το μπάσκετ– λαών.
Ποιο κομμάτι του χαρακτήρα σου έρχεται από τη Σερβία και ποιο από την Ελλάδα;
Ο χαρακτήρας μου, αυτό που είμαι, με την ισχυρή θέληση για διάκριση, έρχεται από τις ρίζες μου στη Σερβία. Εκεί γεννήθηκα άλλωστε. Στην Ελλάδα έμαθα να πολεμάω και να μην παραδίνομαι. Οι Ελληνες δεν τα παρατάνε ποτέ. Ως μπασκετμπολίστας διδάχθηκα να παίζω με αυτοσυγκέντρωση και να δίνω έμφαση στην τακτική. Να είμαι σοβαρός σε ό,τι κάνω.
Τι είναι η ΑΕΚ για σένα;
Μπορεί να έγινα επαγγελματίας στον Παναθηναϊκό, αλλά τα πρώτα βήματα τα έκανα στην ΑΕΚ, με τον συγχωρεμένο Νίκο Δημητρίου. Ακούγεται κλισέ, αλλά εδώ είναι το σπίτι μου. Γι’ αυτό και επέστρεψα έπειτα από 14 χρόνια, για να της προσφέρω όσα της οφείλω. Και ο Παναθηναϊκός βέβαια ήταν μεγάλο σχολείο, αφού δούλεψα με τον κορυφαίο προπονητή στην ιστορία του ευρωπαϊκού μπάσκετ.
Έπαιζες ελάχιστα όμως. Φοβήθηκες ότι θα έμενες αιώνιο ταλέντο;
Δεν είχα να αποδείξω κάτι σε κάποιον, παρά μόνο στον εαυτό μου. Δική μου είναι η καριέρα, δική μου θα ήταν και η απογοήτευση. Δεν επαναπαύομαι ποτέ ούτε πτοούμαι από την ηλικία. Μπορεί κάποιος να βελτιωθεί και στα 35 του. Εξακολουθώ να δουλεύω σκληρά για να δικαιώσω την ομάδα που με πληρώνει.
Η επάνοδός σου στην ΑΕΚ συνοδεύτηκε με την επιστροφή της στην Α1.
Μια ομάδα με τέτοια ιστορία και τόσο κόσμο πίσω της δεν χάνεται, δεν πεθαίνει. Ποτέ δεν θα πάψει να υπάρχει η ΑΕΚ. Της αξίζει να βρίσκεται στην κορυφή. Σήμερα είμαστε εμείς, αύριο κάποιος άλλος. Ουδείς δικαιούται να βάζει το εγώ του πάνω από έναν σύλλογο αυτού του μεγέθους. Τον παρακολουθούν εκατομμύρια άνθρωποι, ακόμη και στη Β΄ Εθνική. Το είδαμε και στην ταινία άλλωστε.
Υποθέτω ότι το «1968» του Τάσου Μπουλμέτη σου άρεσε.
Πολύ! Καταρχήν είναι εξαιρετικό ως κινηματογραφικό επίτευγμα. Αλλά προσωπικά με ενδιαφέρει πολύ και η ιστορία την οποία αφηγείται. Η ΑΕΚ είναι πλέον κομμάτι της ζωής μου.
Υπάρχει τελικά κάτι μεταφυσικό στη φετινή πορεία του συλλόγου;
Όντως το νιώθαμε και εμείς, όλη τη χρονιά. Κάτι με την επέτειο, κάτι με την ταινία, πιστεύαμε ότι η αποτυχία είχε ξορκιστεί. Αλλά αυτά τα πράγματα δεν γίνονται τυχαία. Εμείς οι ίδιοι προκαλέσαμε τη διάκριση με τη δουλειά μας. Μακάρι να συνεχίσει να υπάρχει αυτή η αύρα. Μας βοήθησε πολύ στις κρίσιμες στιγμές.
Ο Ιούνιος θα σε βρει ξανά στα μπλε της εθνικής μας.
Ήταν η υπέρτατη τιμή και παράλληλα μια ευκαιρία για να ανταποδώσω στο ελληνικό μπάσκετ εκείνα που μου χάρισε. Η πρόσκληση ήρθε σε δύσκολη εποχή και χαίρομαι που βάζω το λιθαράκι μου για την πρόκριση στο Παγκόσμιο Κύπελλο. Μακάρι να πάω και στην Κίνα, αλλά στα τελικά θα πρέπει να παίξουν οι καλύτεροι. Όχι απλώς εκείνοι που είναι διαθέσιμοι…