«Ντόναλντ Τραµπ, η επιστροφή» ή «εµπρός πίσω!»

H επανεκλογή του Ντόναλντ Τραµπ πριν από λίγες µέρες στην προεδρία των ΗΠΑ για τη δεύτερη και τελευταία θητεία του γέννησε απορίες και σενάρια σχετικά µε τη στάση του και τη σχέση του µε συµµάχους και µη στο διεθνές στερέωµα. Το σενάριο της επικράτησης των αυξανόµενων αποµονωτικών τάσεων στις Ηνωµένες Πολιτείες µοιάζει να είναι το πιο πιθανό και κατά τη δεύτερη θητεία του στον Λευκό Οίκο.

Στη χώρα µας υπάρχει ανησυχία για την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων που φαίνεται να έχουν µια κινητικότητα αυτές τις µέρες. Η αµερικανική δέσµευση στο ΝΑΤΟ αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα τόσο για την ασφάλεια της διατλαντικής συµµαχίας όσο και για τη διατήρηση της σταθερότητας στη γειτονιά µας και την ανάσχεση του τουρκικού αναθεωρητισµού.

∆εν είναι σαφές πώς θα επηρεαστεί η πολιτική του από τις απόπειρες δολοφονίας εναντίον του, καθώς η αρχική αντίδρασή του ήταν η υπόσχεση να «ενώσει» την Αµερική και τον κόσµο. Ωστόσο, µε βάση τις ενέργειές του κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του ο Τραµπ ενδέχεται να µη διστάσει να µειώσει τη συνεισφορά των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ και να αποσύρει στρατεύµατα από την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, επιταχύνοντας την αµερικανική υποχώρηση από την περιοχή µας.

Είναι αβέβαιο πώς οι Ευρωπαίοι θα µπορούσαν να διαχειριστούν µια τέτοια απόφαση, καθώς θα βρεθούν ανάµεσα σε µια αποστασιοποιηµένη αµερικανική πολιτική και µια επιθετική Ρωσία που έχει συνάψει πολυεπίπεδους δεσµούς µε την Κίνα. Μια Αµερική που βλέπει τη σχέση της µε την Ευρώπη ως συναλλαγή και όχι ως συµµαχία ενέχει τον κίνδυνο να διχάσει την Ευρώπη, καθώς κάθε ευρωπαϊκό έθνος έχει διαφορετική αντίληψη της ρωσικής απειλής, διαφορετική προσέγγιση για την αντιµετώπιση της Μόσχας και ασαφή όρια αντίστασης στη φτηνή ρωσική ενέργεια. Χώρες όπως η Ουγγαρία και η Τουρκία εξακολουθούν να διατηρούν στενούς δεσµούς µε το Κρεµλίνο, ενώ η άνοδος των φιλορωσικών ακροδεξιών κοµµάτων στην Ευρώπη σηµαίνει ότι στο µέλλον οι φυγόκεντρες τάσεις από τις κοινές θέσεις της συµµαχίας µπορεί να αυξηθούν. Καθώς η Γαλλία και η Γερµανία κλονίζονται, µια ισχυρή διατλαντική εταιρική σχέση καθίσταται αναγκαία προϋπόθεση για τη διατήρηση της σταθερότητας και της ασφάλειας στην ευρωπαϊκή ήπειρο.

Η Ελλάδα είναι αξιόπιστος σύµµαχος των Ηνωµένων Πολιτειών µε αυξηµένη γεωστρατηγική σηµασία, ιδίως µε την ανάδειξη της Αλεξανδρούπολης ως λιµανιού ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τα αµερικανικά συµφέροντα από τη µια και λόγω της θέσης της, πολιτικής και γεωγραφικής, στη συνεχιζόµενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή από την άλλη. Οµοίως, η Τουρκία έχει αποκτήσει φωνή και έχει ενισχύσει τον ρόλο και την επιρροή της σε αρκετές περιοχές µε αµερικανικό ενδιαφέρον, επιδιώκοντας να κεφαλαιοποιήσει τη στρατηγική της σηµασία. Και οι δύο χώρες παραµένουν σηµαντικές για την υλοποίηση ενεργειακών έργων αµερικανικού ενδιαφέροντος και είναι πιστοί πελάτες της αµερικανικής βιοµηχανίας όπλων, χαρακτηριστικά που εκτιµά ιδιαίτερα ο Ντόναλντ Τραµπ, ο οποίος έχει δείξει στο παρελθόν ότι δεν τον απασχολεί ιδιαίτερα η απόκλιση της Τουρκίας από τη ∆ύση, είναι όµως βέβαιο ότι δεν ακούει µε ευχαρίστηση τη ρητορική του Ερντογάν υπέρ της Χαµάς και τις ευθείες απειλές στο Ισραήλ και τον Νετανιάχου προσωπικά. Είναι σαφές ότι µε τον Τραµπ δεν θα υπάρξει συγκεκριµένο πλαίσιο που θα διέπει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το κυπριακό. Ωστόσο είναι λογικό να αναµένουµε ότι οι σχέσεις αυτές θα επηρεαστούν από την εξέλιξη και την κατάληξη των συνεχιζόµενων συγκρούσεων στη γειτονιά µας, κατάληξη στην οποία ο επανεκλεγείς πρόεδρος Τραµπ θα παίξει τον καθοριστικότερο ρόλο.