«Ντον Ζουάν» του Μολιέρου στο Θέατρο Σημείο

Ο «Ντον Ζουάν», το κορυφαίο έργο του Μολιέρου, ανεβαίνει στην κεντρική σκηνή του Θεάτρου Σημείου σε σκηνοθεσία του Αλέξανδρου Διαμαντή με τρεις βιρτουόζους ηθοποιούς, τον Όμηρο Πουλάκη, τη Μάνια Παπαδημητρίου και τη Δανάη Παπουτσή να ερμηνεύουν όλους τους ρόλους του κειμένου, το οποίο ακούγεται στην ιστορική μετάφραση του Παντελή Πρεβελάκη.

Ο Ντον Ζουάν φτάνει στις ακτές της Σικελίας συνοδευόμενος από τον υπηρέτη του, Σγκαναρέλ, ένα δίδυμο παρόμοιο του Δον Κιχώτη με τον Σάντσο Πάντσα. Εκεί τους προλαβαίνει η Ντόνια Ελβίρα, η γυναίκα που ο Ντον Ζουάν ερωτεύτηκε και έκλεψε από το μοναστήρι που βρισκόταν, για να την εγκαταλείψει στη συνέχεια όταν το πάθος του είχε πια σβήσει. Η Ελβίρα τυχαίνει ψυχρής υποδοχής. Πληγωμένη, ορκίζεται εκδίκηση.

Ο Ντον Ζουάν αδιαφορώντας προχωρά με ακατάβλητο θάρρος σε νέες περιπέτειες· μπλέκει σ’ έρωτες και σε καυγάδες, ζει τη ζωή στο έπακρο, κηρύττοντας ταυτόχρονα επικίνδυνες ιδέες: δεν υπάρχει ούτε Θεός ούτε διάβολος, υπάρχει μόνο ο κόσμος που βλέπουμε και ο ορθός λόγος. Ζούμε μια ζωή, ας τη ζήσουμε λοιπόν καλά, υπόλογοι μόνο στον εαυτό μας, αδιαφορώντας για τη θεία ή την ανθρώπινη δικαιοσύνη.

Ο Ντον Ζουάν, μέσα από μια σειρά επεισοδίων, κωμικών και δραματικών, έρχεται αντιμέτωπος με όλες τις όψεις της ανθρώπινης ζωής, επιμένοντας με ζήλο στις απόψεις του, προκαλώντας τον έρωτα των γυναικών, την οργή των αντρών και το διαρκή σκανδαλισμό του Σγκαναρέλ, προσωποποίησης αυτού που λέμε «μέσο άνθρωπο», ρόλου που στο πρώτο ανέβασμα του έργου ερμηνεύτηκε από τον ίδιο το Μολιέρο. Η Ελβίρα επανέρχεται· αυτή τη φορά ικετεύει τον Ντον Ζουάν να μεταμεληθεί, να σταματήσει να προκαλεί τη μοίρα του και να αλλάξει ζωή. Εκείνος παραμένει αμετανόητος.

Ο Ντον Ζουάν κάποτε φτάνει, σε μια από τις πιο γνωστές σκηνές ύβρεως στο παγκόσμιο ρεπερτόριο, να καλέσει σε δείπνο το ταφικό άγαλμα του Ταξίαρχου, ενός έντιμου κι ευγενούς ανθρώπου που δολοφόνησε ο ίδιος. Το άγαλμα ζωντανεύει και δέχεται την πρόσκληση, συναντιέται με τον Ντον Ζουάν κι όταν αυτός αρνείται για ακόμα μια φορά ν’ αποκηρύξει τη ζωή, τις απόψεις και τις πράξεις του, αυτό, ενεργώντας ως εκπρόσωπος του Θεού, τον καταδικάζει σ’ αιώνια τιμωρία.

Ο «Ντον Ζουάν», ο «Άμλετ» και ο «Φάουστ», ο Οδυσσέας, ο Οιδίπους και η Μήδεια, η συλλογή Σι Τζινγκ, οι «Χίλιες και μία νύχτες», ο μύθος του Κουετζαλκοάτλ και η «Μαχαμπαράτα» μαζί με ορισμένες ακόμη παραδόσεις, ιστορίες και μορφές, συγκροτούν την παγκόσμια κοινή μνήμη. Σε δύσκολους καιρούς, όπως σήμερα, οι μύθοι αυτοί λειτουργούν σαν κιβωτός, διατηρώντας και προχωρώντας το ανθρώπινο πνεύμα, επιβεβαιώνοντας πως δεν χάθηκαν τα πάντα, πως υπάρχει ακόμα ελπίδα και πως θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε εκ νέου όλα όσα χάσαμε. Αυτή είναι η αξία των μεγάλων κειμένων, η παρηγοριά τους και γι’ αυτό είναι καλό να επανερχόμαστε σε αυτά κάθε τόσο.