Εντύπωση προκαλεί ότι ο βουλευτής της ΔΗΣΥ Θεόδωρος Παπαθεοδώρου, μολονότι διετέλεσε πρύτανης και είχε προσωπικές σχέσεις με τα ελεγχόμενα πρόσωπα, δεν ζήτησε το αυτονόητο: να αυτοεξαιρεθεί για λόγους αρχής και μόνο από την προανακριτική επιτροπή της οποίας είναι μέλος.
Το Documento με σειρά δημοσιευμάτων του έχει περιγράψει ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια του σκανδάλου Novartis: αυτό των «φιλικών» προς την εταιρεία καθηγητών.
Η Novartis, βάσει των όσων περιγράφονται στις καταθέσεις των προστατευόμενων μαρτύρων αλλά και στα έγγραφα του FBI, είχε προσεγγίσει ένα κλειστό λόμπι πανεπιστημιακών. Ενα λόμπι το οποίο η πολυεθνική δέσμευε μέσω επιστημονικών μελετών και συνεδρίων που χρηματοδοτούσε, ώστε οι εν λόγω καθηγητές να ικανοποιούν τις «επιταγές» της. Καθηγητές που, σύμφωνα με τις καταθέσεις, «ξέπλεναν μαύρο χρήμα».
Οπως αποκαλύπτει σήμερα το Documento, κοινή συνισταμένη κάποιων εξ αυτών των καθηγητών είναι το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Καθηγητές του είχαν αγαστές σχέσεις σε βαθμό… παρεξηγήσεως με φαρμακευτικές εταιρείες –και τη Novartis–, λαμβάνοντας δεκάδες χιλιάδες από αυτές. Παίρνουν χορηγίες ακόμα και για εκπόνηση κλινικών μελετών για φάρμακα της πολυεθνικής. Και όλα αυτά ενώ πρόκειται για καθηγητές που συμμετέχουν σε επιτροπές επιφορτισμένες με τη διαμόρφωση της πολιτικής στον χώρο της υγείας.
Σύμβουλοι και χορηγίες
Πρώτος και καλύτερος σε αυτήν τη λίστα είναι ο σύμβουλος του Αδωνη Γεωργιάδη Κυριάκος Σουλιώτης. Υπάρχουν όμως κι άλλοι. Την τιμητική της στις καταθέσεις των προστατευόμενων μαρτύρων έχει η Μαρία Γείτονα. Σε αυτές κατηγορείται ότι, όπως και ο καθηγητής Οικονομικών της Υγείας Γιάννης Υφαντόπουλος, έλαβε από τη Novartis παράνομη αμοιβή ως μέλος της Επιτροπής των «Σοφών» για τη φαρμακευτική πολιτική στην Ελλάδα, ώστε οι προτάσεις να είναι συμφέρουσες για τον πολυεθνικό κολοσσό. Χαρακτηριστικά η Μ. Γείτονα περιγράφεται «απολύτως εναρμονισμένη με τα συμφέροντα και τις προτάσεις της Νοβάρτις».
Η Μ. Γείτονα έχει απασχολήσει πολλάκις το Documento, τελευταία λόγω της παραγγελίας που δόθηκε από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών, βάσει της οποίας κατασχέθηκαν από το σπίτι της καθηγήτριας των Οικονομικών της Υγείας ηλεκτρονικά μέσα αποθήκευσης.
Τι είχε αποκαλύψει όμως το Documento για τη σχέση της με τη Novartis; Ηταν πρόεδρος του ελληνικού παραρτήματος της Διεθνούς Εταιρείας Φαρμακοοικονομίας και Ερευνας Αποτελεσμάτων (ISPOR) –στη διοίκηση συμμετείχε και ο Γ. Υφαντόπουλος– όταν αυτό κάλυψε τα έξοδα για πάνω από 40 στελέχη του υπουργείου Υγείας στο ετήσιο ευρωπαϊκό συνέδριο της ISPOR στο Βερολίνο στις 3-7 Νοεμβρίου 2012. Καλύφθηκαν από την Ελληνική Εκπαιδευτική Εταιρεία, που ανήκε στον σύζυγο και στον γιο της Μ. Γείτονα, ενώ σύμφωνα με την κατάθεση αυτής στους επιθεωρητές Δημόσιας Διοίκησης η εταιρεία έλαβε χρήματα από φαρμακευτικές εταιρείες. Μόνο η Novartis δώρισε 25.000 ευρώ. Επειδή οι εν λόγω δωρεές των φαρμακευτικών δεν είχαν λάβει έγκριση από τον ΕΟΦ –όπως απαιτείται– η γενική επιθεωρήτρια Δημόσιας Διοίκησης Μαρί Ζεντέλη-Παπασπύρου τις είχε χαρακτηρίσει παράνομες.
Χορηγίες για μελέτη φαρμάκων της Novartis
Δεν ήταν όμως αυτή η μοναδική σχέση της Μ. Γείτονα με τη Novartis. Ηταν επιστημονική υπεύθυνη σε επτά έρευνες ή κλινικές μελέτες που είχαν χρηματοδοτηθεί από τη Novartis. Μία από αυτές που χρηματοδοτήθηκε από την πολυεθνική με 15.000 ευρώ ήταν η «Διαχείριση φαρμακοοικονομικού μοντέλου του προϊόντος Glivec στο GIST με επέκταση της ένδειξης από το 1 έτος στα 3 έτη». Το Glivec είναι φάρμακο της Novartis. Η Μ. Γείτονα διεξάγει επίσης φαρμακοοικονομική ανάλυση χρηματοδοτούμενη με 8.000 ευρώ από τη Novartis προκειμένου να αναλύσει τη χρήση του οικονομικού μοντέλου του προϊόντος της πολυεθνικής Onbrez Breezhaler.
Η σχέση της με τη Novartis εδράζεται και λόγω της σύνδεσης με τη Μάγδα Χατζίκου. Η Μ. Χατζίκου, στέλεχος της Novartis, συμμετείχε επίσης στη διοίκηση της ISPOR. Μάλιστα η Μ. Γείτονα είναι επιβλέπουσα καθηγήτρια στη διδακτορική διατριβή της Μ. Χατζίκου. Οι δυο τους έχουν κοινή παρουσία σε συνέδρια –η Μ. Χατζίκου ως εκπρόσωπος της Novartis– όπου παρευρίσκονται μέλη φαρμακευτικών ή άλλα που τα χρηματοδοτούν. Στα συνέδρια αυτά συμμετέχουν και άλλοι καθηγητές από το κλειστό «λόμπι» των φαρμακευτικών, όπως ο Κ. Σουλιώτης, ο Γ. Υφαντόπουλος και ο Γιάννης Κυριόπουλος.
Ενα τέτοιο συνέδριο διεξήχθη στις 6-7 Ιουλίου 2012 στην Κόρινθο από το ISPOR Greece, στο οποίο συμμετείχε, πέρα από τη Μ. Γείτονα, και ο τότε αντιπρόεδρος της Novartis Κωνσταντίνος Φρουζής. Παρών και ο Θ. Παπαθεοδώρου, τότε πρύτανης του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Και μπορεί αυτό να είναι αναμενόμενο λόγω των τότε αρμοδιοτήτων του, εντούτοις παρουσιάζεται ένα… κώλυμα. Πρόκειται για τον βουλευτή της ΔΗΣΥ που διορίστηκε στην προανακριτική επιτροπή. Θα υπέθετε κανείς ότι ο βουλευτής και πρώην υφυπουργός Παιδείας, που διατηρεί πολύ καλές προσωπικές σχέσεις με τη Φώφη Γεννηματά, θα ζητούσε να αυτοεξαιρεθεί από αυτήν τη διαδικασία. Και αυτό γιατί καθηγητές του πανεπιστημίου στο οποίο ήταν πρύτανης είναι εμπλεκόμενοι ακόμη και για ξέπλυμα μαύρου χρήματος, «εκλεκτοί» της Novartis, και σύμφωνα με τα στοιχεία της δικογραφίας χρηματιζόμενοι. Και μάλιστα πρόκειται για καθηγητές που γνωρίζει προσωπικά, όπως προκύπτει και από την κοινή συμμετοχή τους σε ιατρικά συνέδρια.
