Ασκείται η ποινική δίωξη σε βάρος του Ανδρέα Λοβέρδου για την εμπλοκή του στο σκάνδαλο Novartis. Δόθηκε ήδη η σχετική παραγγελία για να διωχθεί για δωροληψία πολιτικού προσώπου και μάλιστα κατ΄εξακολούθηση .
Η εισαγγελέας κατά της διαφθοράς Ελένη Τουλουπάκη, παρήγγειλε στην εισαγγελία πρωτοδικών την άσκηση ποινικής δίωξης σε βάρος του πρώην υπουργού υγείας του ΠΑΣΟΚ, Ανδρέα Λοβέρδου για δωροληψία πολιτικού προσώπου κατ΄ εξακολούθηση.
Η παραγγελία της κας Τουλουπάκη θα είχε δοθεί νωρίτερα εάν δεν την είχε καθυστερήσει η αίτηση εξαίρεσης που υπέβαλλε σε βάρος της ο Ανδρέας Λοβέρδος, και η οποία απορρίφτηκε ομόφωνα από το αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο εφετών με ένα σκεπτικό -κόλαφο για τον πρώην υπουργό αλλά και για τις καταγγελίες στις οποίες είχε στηριχθεί η αίτηση του (καταθέσεις Ράικου και Αγγελή)
Διαβάστε επίσης: «Εξυπηρετήσεις» Λοβέρδου υπέρ #Novartis
Τα στοιχεία που οδήγησαν στη δίωξη Λοβέρδου
Κόλαφος ήταν για τον Ανδρέα Λοβέρδο τα συμπεράσματα του διαβιβαστικού που είχαν σταλεί από την Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς στη Βουλή προκειμένου να αρθεί η ασυλία του πρώην υπουργού Υγείας.
Στα εν λόγω συμπεράσματα η εισαγγελία κρίνει ότι ο πρώην υπουργός «συμφώνησε και έλαβε από τον Κωνσταντίνο Φρουζή […] και για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της εταιρείας αυτής (σ.σ.: Novartis) συνολικό ποσό τουλάχιστον 200.000 ευρώ». Ο Ανδρ. Λοβέρδος έλαβε το ποσό αυτό προκειμένου «να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της ως άνω εταιρείας, η οποία απέκτησε τεράστιο οικονομικό όφελος, κατά παράβαση των καθηκόντων του». Και το έπραξε αυτό παρανομώντας.
Οι εξυπηρετήσεις του πρώην υπουργού προς τη Novartis –όπως έχουν στοιχειοθετηθεί από την εισαγγελία– είναι πέντε και αφορούν υπερτιμολογήσεις φαρμάκων της και ευνοϊκή μεταχείρισή της. Το επίδικο στη συγκεκριμένη υπόθεση είναι πως βάσει του νόμου 3790/2009, που ανανεώθηκε από τον ν. 3840/2010, ο οποίος ίσχυε επί υπουργίας Λοβέρδου, «η τιμή κάθε φαρμακευτικού προϊόντος προκύπτει από τον μέσο όρο των τριών χαμηλότερων αντίστοιχων τιμών του φαρμακευτικού προϊόντος στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα οποία υφίστανται και ανακοινώνονται επίσημα στοιχεία από τις αρμόδιες αρχές των χωρών αυτών». Κι όμως, ο Ανδρ. Λοβέρδος ξεπερνά αυτά τα… ασήμαντα εμπόδια προκειμένου –βάσει της εισαγγελίας– «να ωφελήσει οικονομικά τη Novartis».
Διαβάστε επίσης: Αποκλειστικό – Ομολογία Novartis: Καταφέραμε να βάλουμε παράνομα το Gilenya μέσω του Λοβέρδου (έγγραφο)
Novartis: «Έγκριση τιμής εκτός τυπικής διαδικασίας»
Η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση είναι το φαρμακευτικό σκεύασμα Gilenya 0,5 mg σκληρά καψάκια Bt x 28, για το οποίο η ίδια η Novartis σε εσωτερικό έγγραφό της –περιέχεται στη δικογραφία– όχι μόνο πανηγυρίζει για την ευνοϊκή μεταχείριση που είχε από το υπουργείο του Ανδρ. Λοβέρδου, αλλά το πράττει αυτό εκθέτοντας τον πρώην υπουργό. Και αυτό επειδή αναφέρει ότι η τιμολόγηση του Gilenya έγινε παρατύπως: «Χρόνος ρεκόρ και μοναδική για το Gilenya τοπική έγκριση και τιμολόγηση. Πρώτη φορά που ένα προϊόν παίρνει την έγκριση τιμής εκτός της τυπικής διαδικασίας. Κανένα άλλο προϊόν δεν τιμολογείται από το 2011».
Στο ηλεκτρονικό αρχείο με την κωδική ονομασία «MA Comms Plan and BUDGET12 Mar122», που προέρχεται από τα κατασχεμένα έγγραφα της Novartis και επίσης περιέχεται στη δικογραφία, υπάρχει αυτοαξιολόγηση του Κωνσταντίνου Φρουζή.
Σε αυτήν ο Κ. Φρουζής αναφέρει πως το γεγονός ότι το Gilenya έλαβε τιμή επί Λοβέρδου οφείλεται στην καινοτομία του Mr. Novartis: «Πέτυχα το Gilenya να είναι το μόνο προϊόν που έλαβε τιμή το 2011 και αυτό αποδεικνύει ότι ήξερα να είμαι καινοτόμος και δημιουργικός και να λάβω υποστήριξη από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς». Είναι απορίας άξιο πώς ο εκπρόσωπος μιας πολυεθνικής αναφέρει ότι χάρη σε αυτόν πάρθηκε η απόφαση τιμολόγησης, αν και αυτό αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα του υπουργείου Υγείας.
Ένταξη φαρμάκου και υπερτιμολόγησή του
Φωτιά είναι όμως για τον Ανδρ. Λοβέρδο όσα αναγράφονται και στα συμπεράσματα της εισαγγελίας αναφορικά με το Gilenya 0,5 mg σκληρά καψάκια Bt x 28, το οποίο έκανε πωλήσεις σε νοσοκομεία 2.705.030,10 ευρώ για το 2011 και 21.276.637,24 ευρώ για το 2012. Σε σχέση με το σκεύασμα αυτό ο Ανδρ. Λοβέρδος εξέδωσε στις 27 Ιουλίου 2011 απόφαση βάσει της οποίας προέβη σε «Αναθεώρηση του Καταλόγου Φαρμακευτικών Ιδιοσκευασμάτων σοβαρών ασθενειών του άρθρου 12 παρ. 2 του ν. 3816/2010». Στον κατάλογο αυτό αρχικά είχαν περιληφθεί 89 φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα υψηλού κόστους. Μέσω της απόφασης Λοβέρδου τα επίμαχα ιδιοσκευάσματα ανήλθαν σε 228. Σε αυτά δεν συμπεριλήφθηκε το Gilenya 0,5 mg σκληρά καψάκια Bt x 28.
Λίγες ημέρες αργότερα όμως, στις 4 Αυγούστου 2011, εκδόθηκε «ορθή επανάληψη» της συγκεκριμένης υπουργικής απόφασης, όπου και υπάρχουν δύο ξεχωριστά υπολογιστικά φύλλα. Στο δεύτερο εξ αυτών με τίτλο «Ν.3816» καταγράφονται τιμές για 682 εγγραφές φαρμακευτικών σκευασμάτων, τα οποία εντάχθηκαν στον αναθεωρημένο κατάλογο φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων σοβαρών ασθενειών, όπου και πάλι δεν περιλαμβάνεται το σκεύασμα Gilenya 0,5 mg σκληρά καψάκια Bt x 28.
Ο ίδιος ο Ανδρ. Λοβέρδος όμως «αποφάσισε να αναρτηθεί στον ιστότοπο του υπουργείου Υγείας, στο πεδίο που φέρει γενικό τίτλο “Δελτία Τιμών Φαρμάκων 4-8-2011 (Ορθή Επανακοινοποίηση)”, “Συμπληρωματικός Πίνακας με τα φάρμακα του Ν. 3816/2010”. Ο πίνακας αυτός τιτλοφορείται “Ν. 3816_symplhrwmatiko_19082011rev.xls” και σε αυτό αναρτάται για πρώτη φορά το Gilenya (Fingolimod) caps 0.5 mg (BT x 28), λαμβάνοντας χονδρική τιμή 1.930 ευρώ. Το νέο υπολογιστικό φύλλο έχει μια παραπάνω εγγραφή φαρμακευτικών σκευασμάτων, ήτοι 683, αφού με απόφαση Λοβέρδου έχει προστεθεί το Gilenya CAPS 0.5 mg BTx28 PVC/PVDC/alu, το οποίο “είναι και το μοναδικό νέο φάρμακο που τιμολογήθηκε στο συγκεκριμένο Δελτίο Τιμών Φαρμάκων”».
Και δεν φτάνει μόνο αυτό αλλά και σε αυτή την περίπτωση, κατά παράβαση του νόμου, υπήρξε υπερτιμολόγηση του σκευάσματος. Δηλαδή υπερκεράστηκε ο σχετικός νόμος, «με βάση τον μέσο όρο των τριών φθηνότερων ευρωπαϊκών χωρών, ήτοι της Δανίας 1.815,76 ευρώ –τιμή παραγωγού– (+5,4% χονδρεμπορικό κέρδος), της Μ. Βρετανίας 1.699,87 (λιανική τιμή) και της Αυστρίας 1.850 ευρώ, τιμή παραγωγού -5,4% χονδρεμπορικό κέρδος)», από τον οποίο μέσο όρο η χονδρική τιμή που θα έπρεπε να προκύπτει για την Ελλάδα είναι 1.854,26 ευρώ. Εντούτοις, ο Λοβέρδος «αποφάσισε ώστε το ανωτέρω σκεύασμα να λάβει χονδρική τιμή 1.930 ευρώ (τιμή σε ακέραιο αριθμό και στρογγυλοποιημένη σε επίπεδο δεκάδας) και να αναρτηθεί στο Δελτίο Τιμών Φαρμάκων τον Αύγουστο του 2011».
Και πάλι μέσω απόφασης Λοβέρδου, όπως υπογραμμίζει η εισαγγελία, το ίδιο σκεύασμα ανατιμολογήθηκε στις 6 Απριλίου 2012 λαμβάνοντας χονδρική τιμή 1.920 ευρώ, αν και βάσει του μέσου όρου των τριών φθηνότερων ευρωπαϊκών χωρών θα έπρεπε «να ανέρχεται στο ποσό των 1.785,35 ευρώ».
Οι πράξεις του Λοβέρδου είχαν και πάλι το ίδιο αποτέλεσμα: «να ωφεληθεί οικονομικά η εταιρεία Novartis λαμβανομένων υπόψη των υψηλών πωλήσεων που είχε το σκεύασμα αυτό κατά τα έτη 2011 και 2012 στα νοσοκομεία, τα φαρμακεία και τις φαρμακαποθήκες».
Έβαλε στη ζούλα φάρμακο με απαίτηση Φρουζή
Επιβεβαίωση από επιθεωρήτρια δημόσιας διοίκησης και σύμβουλο Λοβέρδου.
Εκτενής αναφορά για το Gilenya 0,5 mg σκληρά καψάκια Bt x 28 υπάρχει και στο πόρισμα της επιθεωρήτριας δημόσιας διοίκησης για την τιμολόγηση των φαρμάκων. Βάσει κατασχεμένων εγγράφων της Novartis, φαίνεται ότι η εταιρεία ήταν αυτή η οποία υπολόγιζε τη χονδρική τιμή που θα έπαιρνε το σκεύασμα στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα εντοπίστηκε υπολογιστικό φύλλο της Novartis (3 Μαΐου 2011) για το επίμαχο σκεύασμα με τίτλο «Ex-factory price in LC 03/05/2011», στην οποία αναγράφονταν τιμές για το Gilenya 0,5 mg x 28 σε πέντε ευρωπαϊκές χώρες. Στο EURIPID όμως, το διεθνές σύστημα καταχώρισης τιμών, τον Αύγουστο του 2011 για το συγκεκριμένο σκεύασμα καταγράφονται τιμές μόνο σε τρεις χώρες.
Σε άλλο υπολογιστικό φύλλο από τα κατασχεμένα φύλλα της Novartis και βάσει των τιμών από τις πέντε προαναφερθείσες χώρες, η Novartis υπολογίζει τη χονδρική τιμή του Gilenya 0,5 mg x 28 σε 1.874,49 ευρώ. Εντέλει τον Αύγουστο του 2011 το φάρμακο τιμολογείται πάνω και από την τιμή που είχε υπολογίσει η Novartis, στα 1.930 ευρώ.
Ακόμη πιο ενδεικτική για την περίπτωση του Gilenya είναι η κατάθεση του συμβούλου του τότε υπουργού Νίκου Μανία, καθώς σε ένορκη κατάθεσή του στις 31 Οκτωβρίου 2018, σε ερώτηση σχετικά με την πολιτική απόφαση που είχε ληφθεί για μη τιμολόγηση νέων φαρμάκων, απάντησε ότι «η πιο κραυγαλέα περίπτωση ήταν το Gilenya». Στη συνέχεια ο Ν. Μανίας αναφέρεται στην έντονη πίεση που ασκούσε η Novartis προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα «θέλω» της στην υπόθεση του Gilenya: «…μου ζητήθηκε να κάνω μια έρευνα-σάρωση των τιμών του. Το συγκεκριμένο φάρμακο εισαγόταν εκτάκτως μέσω ειδικής διαδικασίας από τον ΕΟΦ. Η εταιρεία προσκόμισε φύλλο έρευνας με συγκεκριμένη προτεινόμενη τιμή. Από τη δική μου έρευνα όμως προέκυψαν ακόμη χαμηλότερες τιμές και αυτό συνάντησε τη σφοδρή αντίδραση της εταιρείας. Το προϊόν τελικά κυκλοφόρησε χωρίς να γνωρίζω ποιος έλαβε την απόφαση και κατά παρέκκλιση της απαγόρευσης κυκλοφορίας νέου φαρμάκου».
Παρών ο Φρουζής στην επιτροπή τιμών!
Οι πιέσεις της Novartis ξεπέρασαν, κατά τον Ν. Μανία, κάθε προηγούμενο αφού σύμφωνα με τον ίδιο στη συνεδρίαση της επιτροπής τιμών φαρμάκου (ΕΤΦ) παρευρέθηκε ο ίδιος ο Κ. Φρουζής προκειμένου να προωθήσει τα συμφέροντα της εταιρείας του: «Η όλη συζήτηση έλαβε χώρα στην επιτροπή τιμών, όπου και ανακοινώθηκε η προτεινόμενη από εμάς τιμή. Στις εργασίες της επιτροπής τιμών παρίστατο ο διευθύνων σύμβουλος της Novartis, ο κ. Κων. Φρουζής, ο οποίος επιλήφθηκε προσωπικά του θέματος».
Ο Ν. Μανίας κατέθεσε επίσης πως βάσει εντολής που δέχτηκε το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου 2011 από την ΕΤΦ «προέκυψε από τη δική μου αναζήτηση ότι το φάρμακο κυκλοφορούσε σε περισσότερες χώρες από αυτές που είχε δηλώσει η εταιρεία και σε χαμηλότερες τιμές και ως εκ τούτου η τιμή που αναρτήθηκε στον από 19-08-2011 συμπληρωματικό πίνακα τιμών ήταν υψηλότερη κατά περίπου -150 ευρώ- από την τιμή που είχε προκύψει από τη δική μου αναζήτηση…». Ως εκ τούτου ο μάρτυρας κατέθεσε ότι «αποτέλεσε πολύ μεγάλη έκπληξη για εμένα τόσο η εντολή που μου δόθηκε για αναζήτηση του Gilenya όσο και η τιμολόγησή του και μάλιστα με τιμή υψηλότερη από αυτή της αναζήτησης. Καθ’ όσων γνωρίζω, υπήρχε απόφαση για μη τιμολόγηση νέων φαρμάκων εκείνο το χρονικό διάστημα. Υποθέτω πως απέδωσε η επιθετική πολιτική της εταιρείας για την προώθηση των φαρμάκων της».
Την «ωφέλησε οικονομικά» και με το Tasigna
Άλλη περίπτωση ευνοϊκής μεταχείρισης φαρμακευτικού σκευάσματος της Novartis από τον πρώην υπουργό αφορά το Tasigna 200 mg x 112. Το συγκεκριμένο φαρμακευτικό σκεύασμα εισήχθη στο δελτίο τιμών φαρμάκων στις 17 Μαΐου 2011, όταν και έλαβε χονδρική τιμή 4.210 ευρώ. Στις 19 Αυγούστου 2011, όταν το επίμαχο σκεύασμα εισήχθη εκ νέου στο δελτίο τιμών, έλαβε την ίδια χονδρική τιμή, η οποία κατέβηκε ελάχιστα, στις 4.092,36 ευρώ, όταν εισήχθη στο δελτίο τιμών στις 21 Δεκεμβρίου 2011. Σύμφωνα όμως με τα συμπεράσματα της εισαγγελίας αυτή η χονδρική τιμή που έλαβε το Tasigna 200 mg x 112 ήταν πολύ υψηλότερη από αυτή που θα έπρεπε να λάβει: «…η χονδρική τιμή που θα λάμβανε στην Ελλάδα έπρεπε να ανέρχεται στο ύψος των 3.362,38 ευρώ, με βάση τον μέσο όρο των τιμών των τριών φθηνότερων ευρωπαϊκών χωρών, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3790.2009, ήτοι της Ουγγαρίας με τιμή 3.576,55 ευρώ, της Ολλανδίας με τιμή 3.543,86 ευρώ και της Μ. Βρετανίας με τιμή 2.966,73 ευρώ».
Οι πωλήσεις του συγκεκριμένου σκευάσματος στα νοσοκομεία για το 2011 ανήλθαν σε 2.854.167,67 ευρώ και για το 2012 σε 5.016.736,54 ευρώ, ενώ σε φαρμακεία και φαρμακαποθήκες για το έτος 2011 ανήλθαν σε 3.243.500,40 ευρώ και για το έτος 2012 σε 3.243.500,40.
Επομένως, το Tasigna έλαβε χονδρική τιμή αυξημένη περίπου κατά 848 ευρώ «κατόπιν απόφασης του Ανδρέα Λοβέρδου», η οποία και παρέμεινε σταθερή από τον Απρίλιο του 2011 έως και την πρώτη ανατιμολόγησή του στις 21 Δεκεμβρίου 2011, «με εξαίρεση το χρονικό διάστημα μεταξύ του ΔΤΦ του Ιουνίου και του ΔΤΦ του Αυγούστου του 2011, όπου είχε διαφοροποιηθεί ο τρόπος υπολογισμού του χονδρεμπορικού κέρδους».
Αυτή η μεγάλη διαφορά της χονδρικής τιμής όμως, η οποία σύμφωνα με την εισαγγελία αποφασίστηκε από τον ίδιο τον Λοβέρδο, εκτός από επικερδής για τη Novartis ήταν και παράνομη: «η μεγάλη διαφορά της τιμής που έλαβε και διατήρησε παρά τις μετέπειτα ανατιμολογήσεις, με τις οποίες έπρεπε να λάβει μειωμένη τιμή, ήτοι των 4.210,00 ευρώ, και αυτής που έπρεπε να λάβει κατά τον νόμο, ήτοι 3.362,38 ευρώ, να ωφελήσει οικονομικά την εταιρεία Novartis, λαμβανομένων υπόψη των υψηλών πωλήσεων που είχε το σκεύασμα αυτό κατά τα έτη 2011 και 2012…».
Διαφορά τιμής 1.000 ευρώ με απόφαση Λοβέρδου
Αντίστοιχες ήταν όμως οι πρακτικές και με το Tasigna Caps Hard 112 x 150 mg, το οποίο για το 2012 έκανε πωλήσεις 1.241.586,92 ευρώ σε νοσοκομεία και 220.192,32 ευρώ σε φαρμακεία και φαρμακαποθήκες.
Το συγκεκριμένο φαρμακευτικό σκεύασμα δεν συμπεριλήφθηκε στο δελτίο τιμών φαρμάκων της 6ης Απριλίου 2012. Ομως στην κατηγορία της σχετικής υπουργικής απόφασης που «συντροφεύει» την έκδοση του επίμαχου δελτίου τιμών έχει μνημονευτεί το πρακτικό της επιτροπής τιμών φαρμάκων (30 Μαρτίου 2012), όπου αναφέρεται: «…Σε ερώτηση του κ. Κωλέτη αν στο νέο δελτίο τιμών θα περιληφθούν και τα νέα φάρμακα, η πρόεδρος ενημέρωσε τα μέλη ότι σύμφωνα με εντολή υπουργού δεν έχουν συμπεριληφθεί τα νέα φάρμακα στο ΔΤΦ…».
Κι όμως, τέσσερις ημέρες μετά την έκδοση του δελτίου τιμών και συγκεκριμένα στις 10 Απριλίου 2012 ο Ανδρ. Λοβέρδος «αποφάσισε να αναρτηθεί στον ιστότοπο του υπουργείου Υγείας Δελτίο Τιμών Φαρμάκων (ΔΤΦ) ως Ορθή Επανακοινοποίηση, χωρίς μάλιστα το Δελτίο αυτό να συνοδεύεται από σχετική Υπουργική Απόφαση». Στο επίμαχο νέο ΔΤΦ που έφερε τίτλο “deltio10042012.xlsx” καθώς και στο υπολογιστικό φύλλο που καταγράφει τις τιμές για τα φάρμακα που χορηγούνται από νοσοκομεία, ΕΟΠΥΥ και φαρμακεία υπήρχε μία μόλις νέα εγγραφή φαρμάκου: του Tasigna caps hard 112 x 150 mg.
Η χονδρική τιμή του επίμαχου σκευάσματος ήταν 3.753,68 ευρώ. Το ότι τιμολογήθηκε όμως προκαλεί αν μη τι άλλο ερωτήματα, αφού η “τιμολόγηση του σκευάσματος αυτού έλαβε χώρα παρά το γεγονός ότι στα Πρακτικά της Επιτροπής Τιμών Φαρμάκου (ΕΤΦ), με ημερομηνίες 30-3-2012 (σχετικό με το ΔΤΦ της 6-4-2012) και 10-4-2012 (ημερομηνία ανάρτησης του 2ου ΔΤΦ) ουδεμία αναφορά γίνεται για τιμολόγηση του σκευάσματος αυτού”».
Και στη συγκεκριμένη περίπτωση υπήρξε υπερτιμολόγηση του σκευάσματος και μάλιστα μεγάλη. Ενώ λοιπόν σύμφωνα με την εισαγγελία «η χονδρική τιμή του συγκεκριμένου σκευάσματος για την Ελλάδα έπρεπε να ανέρχεται στο ύψος των 2.659,05 (2.522 ευρώ x 1,054) ευρώ, προκύπτουσα με βάση τον ν. 3790/2009, από τον μέσο όρο των τριών φθηνότερων ευρωπαϊκών χωρών, ήτοι της Φινλανδίας, 2.471 ευρώ, του Βελγίου, 2.614,08 ευρώ και της Σλοβακίας, 2.483,37 ευρώ», ο Ανδρ. Λοβέρδος «αποφάσισε το ανωτέρω σκεύασμα να λάβει στο αναρτηθέν (δεύτερο) Δελτίο Τιμών Φαρμάκων (ΔΤΦ) της 10-4-2012 χονδρική τιμή 3.753,68 ευρώ, η οποία εν συνεχεία μειώθηκε στο ποσό των 3.265,70 ευρώ στο Διορθωτικό Δελτίο της 4/5/2012». Πρόκειται για διαφορά τιμής άνω των 1.000 ευρώ, που επίσης ήταν παράνομη σύμφωνα με την εισαγγελία κατά της Διαφθοράς: «ως αποτέλεσμα της μεγάλης διαφοράς της τιμής που έλαβε και διατήρησε παρά τις μετέπειτα ανατιμολογήσεις, με τις οποίες έπρεπε να λάβει μειωμένη τιμή, ήτοι των 3.753,68 ευρώ, και αυτής που έπρεπε να λάβει κατά τον νόμο, ήτοι 2.659,05 ευρώ, να ωφελήσει οικονομικά την εταιρεία Novartis…».
Έπλητταν ανταγωνίστρια εταιρεία υπέρ της Novartis
Προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα της Novartis υπήρξε ανταγωνίστρια φαρμακευτική εταιρεία που βρέθηκε εμφανώς χαμένη. Τον Απρίλιο του 2012 τέθηκε στον Ανδρ. Λοβέρδο από τον τότε γγ του υπουργείου Δημόπουλο το ζήτημα της έγκρισης χρήσης του «ανταγωνιστικού και φθηνότερου φαρμακευτικού σκευάσματος Avastin (της εταιρείας Roche) για τις περιπτώσεις πάθησης της ωχράς κηλίδας, όπου κατά τον χρόνο εκείνο γινόταν χρήση του φαρμακευτικού σκευάσματος της Novartis με την εμπορική ονομασία Lucentis». Ο Λοβέρδος όμως δεν προέβη σύμφωνα με την εισαγγελία σε τέτοια υπουργική απόφαση ώστε να «εγκριθεί η χρήση του φθηνότερου φαρμάκου Avastin, προσπορίζοντας με τον τρόπο αυτό οικονομικό όφελος στην εταιρεία Novartis».
Το φαρμακευτικό σκεύασμα της Novartis Lucentis Inj. Sol 10 mg/ML BT x1 Vial 2,3 mg/ 0,23 ml ήταν αυτό που –πάλι σύμφωνα με την Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς– αποφασίστηκε από τον Ανδρ. Λοβέρδο να αναρτηθεί στο δελτίο τιμών φαρμάκων στις 10 Απριλίου 2012, όπου και έλαβε χονδρική τιμή 914,66 ευρώ. Η χονδρική τιμή του συγκεκριμένου σκευάσματος για την Ελλάδα όμως «έπρεπε να ανέρχεται στο ύψος των 887,30 ευρώ, σύμφωνα με τον ν. 3790/2009, ήτοι με βάση τον μέσο όρο των τριών φθηνότερων ευρωπαϊκών χωρών, ήτοι της Σλοβακίας, 909,03 ευρώ, της Ισπανίας, 903,50 ευρώ, και της Ουγγαρίας, 849,37 ευρώ».
Η κατάθεση που «καίει» Λοβέρδο
«Αυτό που έπρεπε να κάνει η επιτροπή δεν γινόταν». Η κατάθεση του Κωνσταντίνου Ράνου, πρώην μέλους της επιτροπής προμηθειών Υγείας επί υπουργίας Ανδρέα Λοβέρδου προκαλεί σοκ, αφού σκιαγραφεί την παράκαμψη της νόμιμης οδού αναφορικά με τη διαμόρφωση τιμών των φαρμάκων. Ενώ η Ελλάδα βάσει νόμου υποχρεούνταν να αναζητεί τις τρεις χαμηλότερες τιμές της Ευρώπης για το εκάστοτε φάρμακο που τιμολογούνταν, το πρώην μέλος της επιτροπής κατέθεσε ότι κάτι τέτοιο όχι μόνο δεν γινόταν, αλλά αντίθετα οι τιμές των φαρμάκων «μαγειρεύονταν» μέχρι τελευταία στιγμή από συμβούλους του τότε υπουργού Υγείας, Ανδρέα Λοβέρδου. Ακόμα χειρότερα, ο μάρτυρας εμπλέκει ευθέως τον πρώην υπουργό ως το άτομο που έπαιρνε τις τελικές αποφάσεις –κατόπιν αιτημάτων των φαρμακευτικών εταιρειών-, αναφορικά με τις τιμές των φαρμάκων, που διαμορφώνονταν «κατόπιν επεμβάσεων του υπουργού».
«Εισήγηση κατόπιν επεμβάσεων του υπουργού»
Σε ερώτηση του πως εν τέλει διαμορφώνονταν οι τιμές, αφού βάσει της κατάθεσής του, αυτό δεν συνέβαινε με τον προβλεπόμενο και… νόμιμο τρόπο, το πρώην μέλος της επιτροπής κατέθεσε ότι τον τελικό λόγο τον είχε ο ίδιος ο κ. Λοβέρδος, αφού πρώτα ο Μανίας με την επίβλεψη της Δέδε διαμόρφωναν τις τιμές: «Διαχρονικά οι τιμές διαμορφώνονταν με εξωθεσμικά κριτήρια. Ειδικότερα υπήρχε ασάφεια στην συλλογή των σχετικών στοιχείων στην διαμόρφωση της τιμής λόγω του ότι ο όρος τρείς χαμηλότερες τιμές της Ευρώπης δεν ήταν δυνατόν να ορισθεί. Την περίοδο που με ρωτήσατε Ιούλιο- Αύγουστο 2011 τις τιμές τις ετοίμαζε ο Μανίας με την επίβλεψη της κ. Δέδε. Την εισήγηση του Μανία πριν παρουσιαστεί στην επιτροπή την έβλεπε ο υπουργός Υγείας. Στο χρονικό αυτό σημείο διατυπώνονταν άτυπες ενστάσεις προς τον Υπουργό και ενστάσεις προς την ΕΤΦ. Χωρίς να λαμβάνει γνώση η ΕΤΦ ο υπουργός Υγείας επενέβαινε ουσιαστικά και πάντα σε συγκεκριμένες περιπτώσεις (ανά φάρμακο). Ως εκ τούτου η εισήγηση που ερχόταν στην επιτροπή κατόπιν αυτών των επεμβάσεων του Υπουργού. Στην ουσία μόνο η Πρόεδρος της επιτροπής έβλεπε το Δελτίο πριν έρθει στην επιτροπή. Τα υπόλοιπα μέλη της επιτροπής απλώς επικύρωναν σε συνεδρίαση κάτι που δεν έβλεπαν».
«Αύξηση της δαπάνης κατά 374 εκατομμύρια ευρώ»
Στη συνέχεια και ολοκληρώνοντας την κατάθεσή του, ο κ. Ράνος προσκόμισε στους ανακριτές πίνακα κατά φάρμακο, βάσει του οποίου προκύπτει σύμφωνα με τον ίδιο, αύξηση της συνολικής δαπάνης κατά περίπου 374 εκατομμύρια ευρώ: «Όσο αφορά το δελτίο τιμών φαρμάκων που εκδόθηκε στις 4-8-2011 σας εγχειρίζω αντίγραφο ενημερωτικού σημειώματος το οποίο ατύπως υπέβαλα στο σύμβουλο του τότε Υπουργού Υγείας Όθωνα Χαραλαμπάκη προκειμένου να το δώσει στον Υπουργό. Στο ανωτέρω σημείωμα προσδιορίζεται η επίδραση που έχει σε ετήσια βάση στη συνολική φαρμακευτική δαπάνη το συγκεκριμένο δελτίο τιμών. Επιπλέον σας εγχειρίζω αναλυτικό πίνακα κατά φάρμακα από τον οποίο προκύπτει, για το ίδιο δελτίο τιμών, αύξηση της συνολικής δαπάνης κατά 374.000.000 ευρώ περίπου. Επιπλέον σας εγχειρίζω πίνακα όπου έχω υπολογίσει για την περίοδο 2001 έως 2016 την πραγματική δαπάνη για τα φάρμακα αφαιρούμενης της προσδοκώμενης δαπάνης. Η προσδοκώμενη δαπάνη υπολογίστηκε με βάση τα στοιχεία της περιόδου 1987-1999. Επιπλέον σας προσκομίζω σχετικό πινακάκι με την εξέλιξη των φαρμακευτικών δαπανών για την περίοδο 1987-2016. Επιπλέον σας προσκομίζω πινακάκι όπου εμφαίνεται η φαρμακευτική δαπάνη ως ποσοστό του ΑΕΠ για την περίοδο 1987-2016».