«Κοινός τόπος», κυριολεκτικά, είναι τα τούνελ στη Νορβηγία, η οποία μετρά ήδη 1.100 οδικά, με αρκετά από αυτά να συγκαταλέγονται στα κορυφαία του κόσμου ως προς την ασφάλεια και το μέγεθος.
Τώρα όμως οι Νορβηγοί μηχανικοί θα επιχειρήσουν κάτι που δεν έχει ξαναγίνει: ένα πλωτό τούνελ. Το έργο έχει ήδη προσελκύσει το ενδιαφέρον παγκοσμίως λόγω του σημαντικού ρόλου που θα διαδραματίσει στη μείωση των θαλάσσιων ατυχημάτων, στην ανάπτυξη των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων αλλά και την προσέλκυση τουριστών.
Δυνατοί άνεμοι, ρεύματα και θεόρατα κύματα. Ιδού οι εξαιρετικά δυσμενείς καιρικές συνθήκες στη θάλασσα του Σταντ, πανάρχαιο εμπόδιο για τη μεταφορά επιβατών και εμπορευμάτων. Στόχος είναι η ομαλή καθημερινή διέλευση των πλοίων, η οποία θα δώσει ώθηση στις εμπορικές και βιομηχανικές δραστηριότητες της περιοχής.
Η απάντηση της νορβηγικής κυβέρνησης στις θεομηνίες θα έχει μήκος 1.700 μέτρων, ύψος 37 μέτρων (από τη στάθμη της θάλασσας) και πλάτος 26,5 μέτρων. Η κατασκευή του πλωτού τούνελ θα γίνει στο στενότερο σημείο της χερσονήσου του Σταντ και θα ενώνει τα φιόρδ Μολντεφιόρντεν και Κιοντεπόλεν.
Κι αν βρεθούν πλώρη με πλώρη;
Πέντε πλοία ανά ώρα θα εισέρχονται στο τούνελ, δεδομένου ότι θα τηρούν απόσταση ασφαλείας 400 μέτρων. Κι αν –ο μη γένοιτο– δύο πλοία βρεθούν πλώρη με… πλώρη; Η απάντηση βρίσκεται στα φανάρια. Κόκκινα και λευκά θα ρυθμίζουν αυστηρά τη δίοδο και θα δίνουν προτεραιότητα στα επιβατηγά.
Από κατασκευαστική άποψη είναι ένα τόλμημα. Οι μηχανικοί θα υψώσουν μεγάλα προσωρινά φράγματα, τα οποία θα προστατεύουν τα εργοτάξια για να μην πλημμυρίζουν. Το έργο θα ξεκινήσει από ψηλά, δηλαδή σκάβοντας μια θεόρατη τρύπα στο βουνό παρά διανοίγοντας ένα τυπικό τούνελ. Η κατασκευή θα αρχίσει, επομένως, από επάνω και θα επεκτείνεται σταδιακά προς τα κάτω. Θα την αναλάβουν πεπειραμένοι και εξειδικευμένοι μηχανικοί, οι οποίοι χάρη στην ανάπτυξη πληθώρας έργων υποδομής δεν σπανίζουν καθόλου στη Νορβηγία.
Το ελάχιστο κόστος θα ανέλθει σε 297 εκατ. ευρώ, ενώ υπολογίζεται ότι θα απομακρυνθούν οκτώ εκατομμύρια τόνοι βράχου.
Ο Χίτλερ και μια ιδέα απ’ τα παλιά
Η ιδέα της κατασκευής πλωτών τούνελ στη Νορβηγία, και δη στη χερσόνησο του Σταντ, δεν είναι πρόσφατη. Ηδη από τον 19ο αιώνα οι ψαράδες σχεδίαζαν την κατασκευή παρόμοιας διόδου στην προσπάθειά τους να προστατευτούν από τα επικίνδυνα κύματα που τους μαστίγωναν καθώς έπλεαν γύρω από το ακρωτήρι του Σταντ.
Την ίδια ιδέα είχαν και οι χιτλερικοί κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, με στόχο να μειώσουν την απόσταση μεταξύ Μπέργκεν, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Νορβηγίας, και Αάλεσουντ, κομβικής πόλης για την αλιεία και το εμπόριο. Το τέλος του πολέμου έθεσε και το τέλος στα γερμανικά σχέδια στη χερσόνησο του Σταντ.
Πλησιάζει όμως η στιγμή που τα πλοία θα εισέρχονται στο ασφαλές πέρασμα-καταφύγιο από την ανεμοδαρμένη νορβηγική χερσόνησο. Και οι επιβάτες θα απολαμβάνουν με την άνεσή τους το απόλυτο θέαμα του πρώτου πλωτού τούνελ στον κόσμο. Διότι, μεταξύ άλλων, τα όρια ταχύτητας θα είναι χαμηλά: μόλις οκτώ κόμβοι (15 χλμ. την ώρα) για τα ταχύπλοα και πέντε κόμβοι (9 χλμ. την ώρα) για τα μεγαλύτερα σκάφη. Η διέλευση μιας μικρής θαλαμηγού θα διαρκεί δέκα ολόκληρα λεπτά.
Πλούσιοι και ευτυχισμένοι με πετρέλαιο και σολομό
Πετρέλαιο, θαλασσινά, καινοτόμες πρακτικές διαχείρισης του φυσικού πλούτου της χώρας, αλλά και πρόνοια για τη «μετά το πετρέλαιο εποχή» συνθέτουν το οικονομικό προφίλ της Νορβηγίας, η οποία συγκαταλέγεται στις πλουσιότερες χώρες του κόσμου με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ να ανέρχεται σε 61.089 ευρώ. Η χώρα των 5 εκατομμυρίων κατοίκων αποτελεί τον όγδοο μεγαλύτερο εξαγωγέα αργού πετρελαίου, τον ένατο μεγαλύτερο εξαγωγέα κατεργασμένου πετρελαίου, ενώ κατέχει και την τρίτη θέση στην εξαγωγή φυσικού αερίου παγκοσμίως. Ο πετρελαϊκός της τομέας αντιστοιχεί στο 9% των θέσεων εργασίας, στο 39% των συνολικών της εξαγωγών και στο 15% του ΑΕΠ.
Οι Νορβηγοί δεν αφήνουν τίποτα στην τύχη. Ο κρατικός έλεγχος όλων των φυσικών πόρων –φιόρδ, δασών, καταρρακτών, αλιείας και ορυκτών πόρων– πραγματοποιείται διά της «μετοχικής» οδού. Το κράτος κατέχει βασικό μέρος των μετοχών στις σημαντικότερες ιδιωτικές εταιρείες που πρωτοστατούν και πρωτοπορούν. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Νορβηγός οικονομολόγος Τόργκε Ρέβε: «Εφηύραμε το πώς το κάνουν οι Κινέζοι πριν κι απ’ τους ίδιους τους Κινέζους».
Παρά τον ορυκτό της πλούτο και τον άφθονο σολομό, ο οποίος την κατατάσσει στην υψηλότερη θέση των εξαγωγέων παγκοσμίως, η Νορβηγία δεν επαναπαύεται. Προνοεί και αποταμιεύει. «Και μετά το πετρέλαιο, τι;» θα είπαν. Την απάντηση βρήκαν μόνοι τους στη σύσταση του μεγαλύτερου ταμείου δημόσιων επενδύσεων στον πλανήτη, το οποίο στις αρχές του 2016 διέθετε ήδη 753 δισ. ευρώ.
Και οι πρωτιές δεν σταματούν εκεί. Οι Νορβηγοί δηλώνουν οι πιο ευτυχισμένοι του κόσμου. H παγκόσμια έκθεση για την ευτυχία το 2017 τους κατατάσσει στην πρώτη θέση, αφήνοντας πίσω τους Δανούς, τους οποίους παραδοσιακά «κυνηγούν» στην παγκόσμια κατάταξη.
Σύμφωνα και με την έκθεση, το χρήμα (από μόνο του) δεν φέρνει την ευτυχία. Οι Νορβηγοί έχουν ανάγκη και από ελευθερία, γενναιοδωρία, υγεία και καλή διακυβέρνηση. Κι έτσι… «απλά» είναι ευτυχισμένοι.
1,7 χλμ. θα είναι το μήκος του πλωτού τούνελ
3 – 4 χρόνια θα διαρκέσουν οι εργασίες κατασκευής
70 μέτρα είναι το ανώτατο επιτρεπόμενο μήκος των σκαφών που θα χρησιμοποιούν το τούνελ δωρεάν
297 εκατ. ευρώ θα είναι το συνολικό κόστος κατασκευής