Την ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ένωση να ασχοληθεί πιο ενεργά με την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, αναζητώντας απαντήσεις σε πολλές από τις μεγάλες προκλήσεις της εποχής μας, τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τον ρόλο της Κύπρου ως «φάρου» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και ως «άγκυρας σταθερότητας» στην ευρύτερη περιοχή, αναφερόμενος μεταξύ άλλων στις τριμερείς συνεργασίες που προωθεί η Λευκωσία σε συνεργασία με την Αθήνα και τις χώρες της Αν. Μεσογείου.
Μιλώντας νωρίτερα απόψε σε εκδήλωση του Ιδρύματος «Κόνραντ Αντενάουερ» στο Βερολίνο, ο κ. Χριστοδουλίδης ανέλυσε, μεταξύ άλλων, το όραμα της Λευκωσίας για διεύρυνση της συνεργασίας με τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, από όπου, όπως είπε, πηγάζουν «προκλήσεις, αλλά και ευκαιρίες», ενώ, αναφερόμενος στο Κυπριακό, έκανε λόγο για «γροθιά στο πρόσωπο της βασιζόμενης σε αξίες διεθνούς τάξης» και για «σκανδαλώδη παραβίαση των πλέον θεμελιωδών αρχών του διεθνούς και του ευρωπαϊκού δικαίου».
Η Κύπρος «άγκυρα σταθερότητας» στην Ανατολική Μεσόγειο
Η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ασφάλεια της Ευρώπης, τόνισε ο κύπριος υπουργός Εξωτερικών και πρόσθεσε ότι «αν ως Ένωση θέλουμε να αναλάβουμε την ευθύνη της ίδιας της ασφάλειάς μας, αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να εμπλακούμε ενεργότερα στην Ανατολική Μεσόγειο», επισημαίνοντας παράλληλα ότι τα προβλήματα τόσο της μετανάστευσης όσο και της ισλαμιστικής τρομοκρατίας έχουν την ρίζα τους στις χώρες της περιοχής. «Πρέπει να αναζητήσουμε απαντήσεις εκεί όπου δημιουργούνται τα προβλήματα και πιστεύουμε ότι η Κύπρος, κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ίδια στιγμή χώρα της περιοχής με εξαιρετικές διμερείς σχέσεις με τους γείτονές της και βαθιά κατανόηση της δυναμικής της περιοχής, μπορεί να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο σε αυτή την κατεύθυνση», δήλωσε ο κ. Χριστοδουλίδης.
Κάλεσε μάλιστα την Ευρωπαϊκή Ένωση να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που προσφέρει η περιοχή, η οποία βιώνει «μια τεράστια δημογραφική και κοινωνική αλλαγή», ενώ διατηρεί σημαντικές προοπτικές στον τομέα της ενέργειας, οι οποίες θα μπορούσαν να βοηθήσουν την Ευρώπη στην προσπάθεια δημιουργίας εναλλακτικών διαδρομών. «Η άποψή μας είναι ότι οι υδρογονάνθρακες μπορούν να γίνουν ο νέος άνθρακας και χάλυβας, σε ένα νέο περιφερειακό πλαίσιο. Ένα εργαλείο συνεργασίας και συνεργειών, οι οποίες θα δημιουργήσουν μια οικονομία σημαντικού μεγέθους, ένα φιλόξενο περιβάλλον για εταιρίες και επενδυτές, ένα εργαλείο το οποίο θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες ενεργειακής ασφάλειας της περιοχής και της ΕΕ και σταδιακά θα συμβάλλει στην σταθερότητα και την ειρήνη», σημείωσε ο υπουργός, για να καταλήξει στην γεωστρατηγική αξία της Κύπρου, «γέφυρας» μεταξύ της ΕΕ και της περιοχής. «Αν και συχνά η γεωγραφία υπήρξε μάλλον κατάρα, οι αποφασιστικές μας προσπάθειες των τελευταίων ετών έχουν ως στόχο την αντιστροφή αυτού του αφηγήματος και την μετατροπή της γεωγραφικής μας θέσης σε ευλογία, στο προσκήνιο της γεωστρατηγικής μας αξίας», είπε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της κυπριακής διπλωματίας.
Ως παράδειγμα των προοπτικών που ανοίγονται για την Ευρωπαϊκή Ένωση στην περιοχή, ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε στην συνεργασία μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας, Ελλάδας και Ισραήλ, στην οποία προστίθενται τώρα η Ιταλία αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με σημείο αναφοράς τον τομέα της ενέργειας, ενώ επισήμανε το ενδιαφέρον ακόμη και της Ιαπωνίας για την περιοχή.
Σήμερα ο κ. Χριστοδουλίδης αναμένεται στην Αθήνα, όπου θα έχει συνάντηση με τον ομόλογό του Νίκο Κοτζιά, μαζί με τον οποίο ακολούθως θα μεταβεί στο Ισραήλ, για διαβουλεύσεις με τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, προκειμένου να διερευνηθεί η προοπτική σχηματισμού ευρύτερης συνεργασίας, με περισσότερες ενδιαφερόμενες χώρες.
Αποσταθεροποιητικός ο ρόλος της Τουρκίας, η οποία παίζει έξυπνα το μεταναστευτικό χαρτί
«Δεν χρειάζεται να πω πολλά. Σκεφτείτε την σχέση της Τουρκίας με την Κύπρο. Σκεφτείτε την σχέση της Τουρκίας με το Ισραήλ, με την Αίγυπτο. Δεν υπάρχει χώρα στην περιοχή η οποία να έχει καλές σχέσεις με την Τουρκία», επισήμανε ο κ. Χριστοδουλίδης, απαντώντας σε σχετική ερώτηση και υπενθύμισε την στρατηγική των «μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες», την οποία διακήρυσσε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου, για να σχολιάσει: «Σήμερα βλέπουμε ότι υπάρχουν πολλά προβλήματα με όλους τους γείτονες».
Είναι κάτι που η ΕΕ πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη της, αν και πρέπει να παραδεχθώ ότι η Τουρκία παίζει έξυπνα το χαρτί της μετανάστευσης, πρόσθεσε ο κύπριος υπουργός Εξωτερικών. «Όταν συζητούμε με την Τουρκία, θα πρέπει να λαμβάνουμε πάντα υπόψη μας τον αποσταθεροποιητικό της ρόλο στην περιοχή. Δεν μπορούμε όμως να αλλάξουμε την γεωγραφία, για αυτό πρέπει να λύσουμε τα προβλήματά μας μαζί της. Θέλουμε η Τουρκία να προσεγγίσει την ΕΕ. Δε μιλώ για ένταξη, διότι αυτή τη στιγμή μάλλον το ζήτημα αυτό είναι φιλοσοφικό. Αλλά το να μιλάει η Τουρκία με την ΕΕ, το να μιλάει η Γερμανία με την Τουρκία είναι θετικό για μας, διότι αυτός είναι και ο μόνος τρόπος να περάσουμε τα μηνύματά μας στην Τουρκία», εκτίμησε.
«Ατελής εικόνα» η σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο χωρίς λύση του Κυπριακού – το στάτους κβο δεν είναι λύση
Ως πρόβλημα «παράνομης εισβολής, κατοχής και παραβίασης της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας ενός κράτους-μέλους της Ε.Ε. και κατάφωρης παραβίασης των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών των Κυπρίων, τόσο των Ελληνοκυπρίων όσο και των Τουρκοκυπρίων», περιέγραψε το Κυπριακό ο κ. Χριστοδουλίδης, αναδεικνύοντας κυρίως την ευρωπαϊκή του διάσταση. «Η λύση πρέπει να είναι ευρωπαϊκή. Χωρίς μόνιμες παρεκκλίσεις (από το κοινοτικό κεκτημένο), οι οποίες θα καθιστούσαν την Κύπρο κράτος-μέλος δεύτερης κατηγορίας και θα αποτελούσαν τελικά πλήγμα για την ευρωπαϊκή ενότητα, την συνοχή και το σύστημα αξιών που είναι η Ένωση. Η καλύτερη εγγύηση για μια επανενωμένη Κύπρο είναι οι δυνατότητές της ως κράτος-μέλος», τόνισε και πρόσθεσε ότι μια βιώσιμη λύση στο Κυπριακό, «η οποία είναι εφικτή», δεν θα ενίσχυε απλώς την ικανότητα της Κύπρου να λειτουργεί ως γέφυρα, αλλά θα αποτελούσε και παραδειγματική μεταβολή σε ό,τι αφορά την ειρήνευση και την σταθεροποίηση της περιοχής. «Είναι αυτονόητο ότι για την σταθερότητα στην περιοχή, η Κύπρος πρέπει να παραμείνει πραγματικά ανεξάρτητο κράτος, χωρίς παρεμβάσεις από τρίτους», κατέληξε ο κ. Χριστοδουλίδης και εξέφρασε την ελπίδα η διερεύνηση της προοπτικής επανέναρξης των συνομιλιών για το Κυπριακό, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη από τη νέα ειδική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ, να έχει θετική έκβαση. «Η διατήρηση του σημερινού στάτους κβο δεν είναι για μας λύση», είπε χαρακτηριστικά και, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την στάση του Βερολίνου στο Κυπριακό, εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Καγκελάριος Μέρκελ εγείρει πάντα την ανάγκη επίλυσης του προβλήματος στις συνομιλίες της με την τουρκική κυβέρνηση.
Ο ενστερνισμός του προγράμματος προσαρμογής κλειδί για την υπέρβαση της κρίσης
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το πώς η Κύπρος κατάφερε να ξεπεράσει την οικονομική κρίση ευκολότερα από ό,τι άλλα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, ο Νίκος Χριστοδουλίδης επισήμανε ότι το «κλειδί» για την Λευκωσία ήταν ο «ενστερισμός» («ownership») του προγράμματος προσαρμογής και η αναγνώριση των σφαλμάτων του παρελθόντος. «Δεν κατηγορήσαμε την ΕΕ. Υπήρχαν ασφαλώς κάποια πράγματα που δεν μας άρεσαν. Αλλά πρώτα από όλα, κατηγορήσαμε τον εαυτό μας. Κάναμε σοβαρά λάθη. Το πιο σημαντικό όμως ήταν ότι πήγαμε στον λαό και είπαμε: “Αυτό είναι το δικό μας πρόγραμμα. Δεν είναι το πρόγραμμα που μας επέβαλε το ΔΝΤ ή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό είναι το πρόγραμμά μας και πρέπει να το εφαρμόσουμε για το καλό της χώρας μας”», δήλωσε.
Γιούργκεν Χαρτ (CDU): Παράδειγμα προσαρμογής η Κύπρος· ο Ερντογάν δεν ενδιαφέρεται για το κράτος δικαίου
Τον «δυναμικό και αλληλέγγυο» τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρεται η Κυπριακή Δημοκρατία όσον αφορά τα ευρωπαϊκά ζητήματα επαίνεσε ο εκπρόσωπος της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU) Γιούργκεν Χαρτ, συνομιλητής του κ. Χριστοδουλίδη στην εκδήλωση του Ιδρύματος «Κόνραντ Αντενάουερ», ενώ επεφύλαξε δριμεία κριτική για τον πρόεδρο της Τουρκίας, ο οποίος αναμένεται στην Γερμανία στο τέλος του μήνα.
Ο κ. Χαρτ χαρακτήρισε την Κύπρο «καλό παράδειγμα» σε ό,τι αφορά την υπέρβαση της οικονομικής κρίσης και της εφαρμογής μεταρρυθμίσεων και δήλωσε χαρακτηριστικά ότι αναφέρει την στάση της Λευκωσίας συχνά στις συζητήσεις του με ηγέτες χωρών των Δυτικών Βαλκανίων που επιθυμούν να ενταχθούν στην ΕΕ, όπως η Αλβανία.
Απαντώντας ο ίδιος σε ερώτηση σχετικά με την κατάσταση στην Τουρκία, εξέφρασε την πεποίθηση ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, «λόγω του τρόπου διακυβέρνησής του, πιθανώς και λόγω οικονομικών και προσωπικών συμφερόντων, δεν έχει κανένα ενδιαφέρον να τηρηθούν στην Τουρκία τα ευρωπαϊκά κριτήρια του κράτους δικαίου, του πλουραλισμού, της δημοκρατίας, δηλαδή τα κριτήρια της Κοπεγχάγης».
Ο τούρκος Πρόεδρος, συνέχισε ο κ. Χαρτ, «αφηγείται στον λαό του τον μύθο ότι “η Ευρώπη δεν μας θέλει, πρέπει λοιπόν να στηριχθείτε σε μένα, τον μεγάλο ηγέτη του τουρκικού λαού”, ενώ στην πραγματικότητα ο ίδιος έχει τον μεγαλύτερο φόβο ότι η Τουρκία δεν θα μπορέσει να πλησιάσει την Ευρώπη και τους τελευταίους μήνες, σε αυτόν τον δρόμο που ακολουθεί, αντιλαμβάνεται ότι δημιουργεί τεράστια προβλήματα πολιτικής ασφάλειας, οικονομικής και εσωτερικής πολιτικής».
Όπως τόνισε το στέλεχος του CDU, ο κ. Ερντογάν δημιουργεί προβλήματα όχι μόνο με την ΕΕ και τα κράτη-μέλη της, αλλά και με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Επισήμανε ότι στο Συμβούλιο του ΝΑΤΟ γίνεται τελευταία συζήτηση σχετικά με το σε ποια κατεύθυνση κινείται πλέον η Τουρκία.
ΑΠΕ-ΜΠΕ