Δασολόγοι εξηγούν πόσο σημαντική είναι η εν τη γενέσει κατάσβεση
Η κυβέρνηση της ΝΔ, με καταλυτικό στοιχείο για την πυρόσβεση την προστασία της ανθρώπινης ζωής, ακολουθεί το δόγμα της εκκένωσης περιοχών για να αποφύγει δυσμενείς εξελίξεις, επισημαίνει στο Documento o Νίκος Μπόκαρης, δασολόγος – περιβαλλοντολόγος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΕΔΔΥ). Και κρίνει ότι αυτό «είναι λάθος στρατηγική».
Εξηγεί ότι στις περιοχές μείξης δασών – οικισμών ακόμη και μια κίνηση αμέλειας (πέρα από το ότι είναι εγκληματικό να γίνονται εργασίες ή άλλες επεμβάσεις επικινδυνότητας στα δάση) μπορεί να προκαλέσει φωτιά που υπό συνθήκες ανέμου και πλούσιας καύσιμης ύλης (ξερόχορτα κ.λπ.) επεκτείνεται γρήγορα.
«Ο σχεδιασμός του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη που έχει την ευθύνη της κατάσβεσης (πυροσβεστικό σώμα) είναι δύσκολο να ανταποκριθεί και να κατευθύνει τη δασοπυρόσβεση. Η δασική υπηρεσία που έπρεπε να έχει ένα θεσμικά κατοχυρωμένο ρόλο είναι στο περιθώριο και υποστελεχωμένη» σημειώνει.
Κατά την άποψή του θα έπρεπε τα πυροσβεστικά με τη βοήθεια ειδικών, δασολόγων, αλλά και ανθρώπων της υπαίθρου, με συμβολή ψεκαστικών, αγροτικών μηχανημάτων, υδροφόρων κ.ά. να οργανώνουν την κατάσβεση. Ετσι, ξεδιπλώνεται η κατάσβεση με διείσδυση μες στο δάσος και όχι περιμένοντας να φτάσει η φωτιά. «Είναι σημαντική η άμεση και γρήγορη, εν τη γενέσει τους, αντιμετώπιση των πυρκαγιών που εκδηλώνονται σε ζώνες μείξης δασών και οικιστικού ιστού, με δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις, όπου υπάρχουν και οικισμοί και αναπτύσσονται ποικίλες δραστηριότητες (αγροτικές εργασίες, καλλιέργειες κ.ά.), όπως αυτές που είδαμε στη Λαυρεωτική στην ανατολική Αττική από τη μια και στα Δερβενοχώρια – Μάνδρα στα δυτικά της Αττικής από την άλλη» τονίζει ο Ν. Μπόκαρης.
Κάθε φορέας πρέπει να ανταποκρίνεται στις αρμοδιότητές του και άμεσα να παρεμβαίνει (το πυροσβεστικό σε πλήρη ετοιμότητα, ΔΕΗ, δασική υπηρεσία, ΟΤΑ ως μέρος του συστήματος πολιτικής προστασίας να παρέχει μικρά ή μεγαλύτερα μηχανήματα).
Ο Ν. Μπόκαρης είναι κάθετος: «Χρειάζεται ολοκληρωμένη διαχείριση και προστασία των δασών ως ο κρίσιμος πυλώνας της πρόληψης και στη συνέχεια πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης κατά την κατάσβεση σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς».
Την ώρα που καίγονται και ξανακαίγονται τα δάση, η δασική υπηρεσία έχει απενεργοποιηθεί από τη δασοπυρόσβεση και οι δασολόγοι έχουν παροπλιστεί. Οπως εξηγεί «ο νόμος 2612/1998 επί της ουσίας απαγορεύει στη δασική υπηρεσία περίπολα, πυροφυλάκια, ενώ μόνο σε κάποια έργα έχει αρμοδιότητα. Τα εκατομμύρια ευρώ για τον καθαρισμό δασών από το πρόγραμμα “Αntinero” κατευθύνονται (συνήθως με καθυστέρηση) στο ΤΑΙΠΕΔ που κάνει αναθέσεις σε εργολάβους και η δασική υπηρεσία εποπτεύει αν ο εργολάβος έκανε το έργο και το παραλαμβάνει! Σήμερα είναι υποστελεχωμένη. Είναι ενδεικτικό ότι οι περισσότεροι δασοφύλακες είναι πρώην αγροφύλακες. Αυτήν τη στιγμή σε πολλά δασαρχεία δεν υπηρετεί ούτε ένας δασολόγος (π.χ. Αμφισσα, Λιδωρίκι, Σπερχειάδα, Λευκάδα και αλλού)».
Στο ίδιο μήκος κύματος είναι ο δρ Γαβριήλ Ξανθόπουλος, δασολόγος και διευθυντής ερευνών στο Ινστιτούτο Μεσογειακών και Δασικών Οικοσυστημάτων του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού (ΕΛΓΟ) Δήμητρα. Σημειώνει ότι «το δόγμα εκκένωσης περιοχών συνδέεται με τον φόβο να μην υπάρχουν θύματα και να μην καούν οικίες» συμπληρώνοντας ότι «μόλις τον Απρίλιο έγινε μια προσπάθεια βελτίωσης με εγκύκλιο που θέτει κριτήρια ώστε να μη γίνεται η επιλογή αυτή της εκκένωσης σε όλες τις περιπτώσεις».
Πάντως, για τον δασολόγο Ηλία Αποστολίδη το κρίσιμο ερώτημα είναι γιατί καίγονται τα δάση. Κατά την άποψή του, βασικός λόγος είναι ότι τα δάση έχασαν την οικονομική τους αξία. Αλλη αιτία είναι ότι έφυγαν από το δάσος οι δασεργάτες, λόγω μετανάστευσης εσωτερικής ή στο εξωτερικό, που είχαν ενδιαφέρον να το προσέχουν και οι οποίοι απομάκρυναν την ξυλώδη μάζα. Οπως εξηγεί, μόνο στην Εύβοια είχαν παραμείνει σε καλή κατάσταση τα δάση κυρίως λόγω οικονομικού ενδιαφέροντος που αφορούσε την παραγωγή ρητίνης και μελιού και δευτερευόντως ξυλείας.
Επιπλέον επισημαίνει ότι «είναι ελληνικό φαινόμενο να επιτρέπεται να σβήνουν τη φωτιά η πυροσβεστική, οι εθελοντές δασοπυροσβέστες και οι δήμοι ενώ η δασική υπηρεσία δεν επιτρέπεται πια να μετέχει στη δασοπυρόσβεση».
Κατά τον Ηλ. Αποστολίδη «το σύστημα δασοπυρόσβεσης είναι αποτυχημένο εκ του αποτελέσματος και επομένως πρέπει να αλλάξει. Η αντιμετώπιση της πυρκαγιάς είναι σαν τον πόλεμο, θέλει ζώνες άμυνας, σχεδιασμό, πριν και κατά τη διάρκεια της δασοπυρόσβεσης».
Εχει ενδιαφέρον πάντως ότι ο δρ Γαβρ. Ξανθόπουλος επιμένει πως ο πολίτης πρέπει να μεριμνήσει και να μάθει πώς μπορεί να διαχειριστεί καταστάσεις κρίσης με πυρκαγιές. Κι αυτό με δεδομένο ότι, όπως σημειώνει ο ερευνητής, «τα προβλήματα και οι ελλείψεις αναφορικά με την κατάσβεση και με το πυροσβεστικό σώμα παραμένουν και επειδή δεν μπορεί, με τις δυσκολίες που υπάρχουν στον σχεδιασμό, να περιμένει ο πολίτης να σώσει ο κρατικός μηχανισμός το σπίτι του. Δεν μπορεί να υπάρχει ένα πυροσβεστικό όχημα για κάθε σπίτι».
