Ολοκληρώθηκε αυτήν την εβδομάδα στη Βαρσοβία η Διακοινοβουλευτική Διάσκεψη για την Ασφάλεια & Άμυνα στην Ευρώπη, στην οποία συμμετείχα ως μέλος της Επιτροπής Ασφάλειας & Άμυνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Η Τουρκία, παρά τις εσωτερικές τις αναταράξεις με την φυλάκιση του δημάρχου Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, είχε εξασφαλίσει μία ακόμη αναβαθμισμένη παρουσία στις συζητήσεις για την ασφάλεια και άμυνα της Ευρώπης λαμβάνοντας μια ακόμη πρόσκληση στα τραπέζια των διαβουλεύσεων και μάλιστα με πολυάριθμη αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον Hulusi Akar, Πρόεδρο της Επιτροπής Εθνικής Άμυνας της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης και τέως Υπουργό Άμυνας της Τουρκίας.
Η θέση μου ως μέλους της Επιτροπής Αφάλειας και Άμυνας στις εργασίες της διασκεψης ήταν σαφής:
Μία κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας είναι η φυσική και λογική συνέχεια του ευρωπαϊκού ενοποιητικού εγχειρήματος. Μαζί με μία κοινή εξωτερική πολιτική αποτελεί το επόμενο βήμα πολιτικής ολοκλήρωσης και στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης. Εξάλλου, εάν θέλουμε να θωρακίσουμε την εδαφική ακεραιότητα και την εθνική μας κυριαρχία πρέπει να πούμε ναι σε πολιτικές που δηλώνουν την ετοιμότητα της ΕΕ να δράσει en bloque.
Είναι όμως σημαντικό να εξασφαλιστεί πριν απ’ όλα, απόλυτα και ανεπιαφύλακτα, η προστασία και η εγγύηση των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης. τουτέστιν των Κρατών Μελών. Η εδαφική ακεραιότητα των Κρατών Μελών δεν μπορεί να είναι υπό αίρεση. Για αυτό η Ευρώπη θα πρέπει να προχωρήσει – εκτός από τα χρηματοδοτικά εργαλεία – σε συγκεκριμένα θεσμικά βήματα που περιλαμβάνουν:
(α) Τη συλλογική εγγύηση των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης. Σήμερα, η ΕΕ «προστατεύει», αλλά δεν «εγγυάται» τα εξωτερικά σύνορα των 27 κρατών μελών.
(β) Την υιοθέτηση συγκεκριμένων επιχειρησιακών εργαλείων και ρυθμίσεων (modalities) για την εφαρμογή της «ρήτρας αμοιβαίας συνδρομής» (βάσει του άρθρου 42 παραγρ. 7 της Συνθήκης για την ΕΕ) για την συλλογική εγγύηση και προστασία κάθε σπιθαμής εδάφους των Κρατών Μελών.
Απ’ την άλλη, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να προχωρήσει σε οποιαδήποτε συνεργασία για την Άμυνα και την Ασφάλειά της με μία χώρα όπως η Τουρκία που δεν σέβεται τις κοινές αξίες, τα σύνορα των κρατών μελών, τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις διεθνείς συνθήκες και δεν αναγνωρίζει το διεθνές δίκαιο της θάλασσας. Όσο η Τουρκία συνεχίζει να απειλεί την ασφάλεια Κρατών Μελών της ΕΕ με στρατεύματα κατοχής και casus belli, δεν μπορεί να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κοινής αμυντικής πολιτικής.
Αναφορικά με το κόστος: Είναι κρίσιμο η νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας και άμυνας να μην οδηγήσει σε περικοπές ή μεταφορά πόρων απ’ την κοινωνική και περιφερειακή συνοχή. Οι συνέπειες της ανισορροπίας που θα προέκυπτε θα ήταν καταστροφικές: όξυνση κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων, περιθωριοποίση, άνοδος ακροδεξιάς και εν τέλει διάλυση του ενοποιητικού εγχειρήματος και της ίδιας της Ένωσης. Αλλά και με καθαρά γεωστρατηγικούς – αμυντικούς όρους, απ’ τον Θουκυδίδη και ρον Σουν Τσου μέχρι τα διδάγματα της σύγχρονης ιστορίας, η στρστιωτική αποτρεπτική ισχύς είναι συνάρτηση της εσωτερικής συνοχής.
Ναι, λοιπόν σε μία κοινη ευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας και άμυνας. Όχι χωρίς εγγυήσεις της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας των Κρατών Μελών ή εις βάρος της κοινωνικής και περιφερειακής συνοχής της Ένωσης.
*Ο Νικόλας Φαραντούρης είναι ευρωβουλευτής ΣΥΡΙΖΑ/the Left, Μέλος της Επιτροπής Ασφάλειας & Άμυνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου Πανεπιστημίου Πειραιώς, Έδρα Jean Monnet.
