Ο ιδιοκτήτης της Joy-Toy, της θρυλικής εταιρείας που ίδρυσαν οι αδερφοί Βιδάλη, μιλάει για την αναβίωση ενός θρύλου σε μια σκληρή πραγματικότητα.
Αναζητήστε µια κάρτα της Joy-Toy µε πλαστικά αυτοκινητάκια, σηµατοδότες, φορτηγά, σήµατα κυκλοφορίας, είτε περασµένων δεκαετιών είτε σηµερινή, και θα αντιληφθείτε το δίληµµα του συλλέκτη/ριας που από τη µία θέλει να διατηρήσει ανέγγιχτο τον θησαυρό του/της, από την άλλη όµως δεν βλέπει την ώρα να το αισθανθεί στα χέρια του/της και να παίξει µε τα πολύχρωµα αντικείµενα-φετίχ. Βρεθήκαµε µε τον Νικόλαο Ζάβρα, τον σηµερινό ιδιοκτήτη της Joy-Toy, και συζητήσαµε για την προσπάθειά του να αναβιώσει τον µύθο της ετικέτας µε σύνθηµα «Ας παίξουµε… όπως παλιά».
Ποια είναι η ιστορία της Joy-Toy; Πότε ξεκίνησε, ποιοι ήταν οι ιδρυτές της και σε ποιο πλαίσιο αγοράς εντάχτηκε;
Η ιστορία της Joy-Toy ξεκινάει στις αρχές της δεκαετίας του 1950 από τους αδερφούς Βιδάλη. Μετά την Κατοχή αναζητούσαν εργασιακή απασχόληση και έπεσε η ιδέα από τον µεγάλο αδερφό Γιάννη που εργαζόταν σε εταιρεία πλαστικών ως λογιστής να ξεκινήσουν µια βιοτεχνία πλαστικών παιχνιδιών. Με γραµµάτια κατάφεραν να αγοράσουν µια χειροκίνητη µηχανή πρέσα µε την οποία έφτιαχναν µοντέλα σε ξύλο ή πλαστελίνη. Ξεκίνησαν µε µπιµπελό, κουµπαράδες και µπαστουνάκια για γλειφιτζούρια. Η ιδέα πέτυχε και έτσι µε τα πρώτα λεφτά αγόρασαν µια νέα µηχανή, ηµιαυτόµατη.
Ποια ήταν η πρώτη παραγγελία που εξασφάλισε η Joy-Toy και πώς αποφασίστηκε η στροφή και η εξειδίκευση στο αυτοκινητάκι;
Η πρώτη δουλειά ήταν για ένα αυτοκινητάκι που θα έδινε δώρο ένα τότε γνωστό απορρυπαντικό. Μετά την κυκλοφορία τους έγιναν δηµοφιλή και τα ζητούσαν στην αγορά. Ετσι αποφασίστηκε να φτιάξουν τον πρώτο τους κωδικό, ένα κουρσάκι Porsche. Με αυτό τον τρόπο σε µικρό χρονικό διάστηµα η εταιρεία έφτιαχνε µόνο αυτοκινητάκια. Ο χώρος πλέον δεν έφτανε και αγοράστηκε ένα οικόπεδο στη Λυκόβρυση όπου χτίστηκε το εργοστάσιο. Η πρώτη µεγάλη παραγγελία έγινε στα τέλη της δεκαετίας του 1970 από τη Γερµανία: 100.000 τεµάχια.
Για ποιο λόγο έγιναν θρυλικά τα αυτοκινητάκια της Joy-Toy;
Τα παιχνίδια Joy-Toy πράγµατι έγιναν θρυλικά γιατί εκτός από την άριστη ποιότητά τους, την οµορφιά τους και την πληθώρα των κωδικών, έφερναν ένα νέο είδος παιχνιδιού. Εκτός από τα αυτοκινητάκια, υπήρχαν σηµατοδότες, σήµατα τροχαίας και διάσηµα οχήµατα της εποχής. Οι τιµές σε πολλούς κωδικούς ήταν σαφώς χαµηλότερες από άλλα γνωστά παιχνίδια της εποχής και τα έβρισκε κανείς από τα πανηγύρια µέχρι σε κάθε αστικό µαγαζί.
Με ποιον τρόπο κατάφεραν τα πλαστικά αυτοκινητάκια της Joy-Toy να επιβιώσουν µε σκληρούς, ξενόφερτους, «σιδερένιους» ανταγωνιστές, όπως η Matchbox;
Την εποχή εκείνη άνθιζε ο κλάδος της παιχνιδοβιοµηχανίας στην Ελλάδα – µέρος αυτής της επιτυχίας οφειλόταν και στις πολύ υψηλότερες τιµές που είχαν τα εισαγόµενα παιχνίδια από Γερµανία, Ηνωµένο Βασίλειο και ΗΠΑ. Μάλιστα, κατάφεραν να σταθούν και να µπουν σε όλα τα σπίτια της Ελλάδας έχοντας απέναντί τους τα Playmobil και τα Lego. Στα τέλη του 1980 άρχισε η ύφεση καθώς στην αγορά εισήχθησαν τα πάµφθηνα παιχνίδια της Κίνας.
Η δική σας σχέση µε τα αυτοκινητάκια της Joy-Toy πότε ξεκίνησε;
Για πρώτη φορά έπιασα στα χέρια µου Joy-Toy όταν ήµουν επτά χρόνων. Μαγεύτηκα τόσο που σε όλη την παιδική µου ηλικία ήταν το µοναδικό παιχνίδι που ζητούσα και είχα την τύχη όλα τα δώρα από τους γονείς και τους νονούς µου να είναι Joy-Toy.
Πώς αποφασίσατε να αγοράσετε την Joy-Toy και µε ποιον τρόπο θεωρείτε ότι τα θρυλικά αυτοκινητάκια µπορούν να επανενταχτούν στη συνήθεια του παιχνιδιού;
Σε µεγάλη ηλικία πλέον, φτάνοντας 40 χρόνων, έπεσε στα χέρια µου µια καρτέλα Joy-Toy του 1980. Ενιωσα την ίδια µαγεία µε αυτή της παιδικής µου ηλικίας. Αµέσως την έδειξα στον γιο µου, ο οποίος ενδιαφέρθηκε και αµέσως κατάλαβα ότι ένιωσε όπως εγώ στην ηλικία του. Τότε αποφάσισα ότι άξιζε να γίνει ξανά µια προσπάθεια γι’ αυτό το είδος παιχνιδιών. Τα παιδιά όµως δυστυχώς σήµερα δεν παίζουν µε αυτού του είδους τα παιχνίδια. Προτιµούν ηλεκτρονικά, κινητά, κονσόλες – δεν γνωρίζω πώς µπορεί να αλλάξει αυτό. Πολύ δύσκολα πλέον θα κάνουν ξανά αγαπηµένα τους παιχνίδια αντικείµενα. Γι’ αυτό βέβαια δεν ευθύνονται µόνο τα παιδιά, αλλά και εµείς οι µεγάλοι που ξεχάσαµε να παίζουµε… δεν το µεταδίδουµε πια στα παιδιά µας. Χαρακτηριστικό είναι ότι στα µεγάλα παιχνιδάδικα το 90% των παιχνιδιών είναι αυτά που µπορούν να παίξουν µόνα τους τα παιδιά, ενώ µόλις το 10% είναι παιχνίδια για να τα παίζουν µαζί µε τους τους γονείς τους.
Τι καινούργιο φέρνει η νέα Joy-Toy στην αγορά του ελληνικού παιχνιδιού;
Αρχικός µας σχεδιασµός ήταν να κατασκευαστούν παιχνίδια Joy-Toy ροµποτικής, δηλαδή πίστες που θα συναρµολογούσαν τα παιδιά και µε τη χρήση του κινητού (ως χειριστήριο) θα είχαν τη δυνατότητα να αλλάζουν τα χρώµατα στους σηµατοδότες ή να οδηγούν τα οχήµατά τους. Στην εκκίνηση αυτής της προσπάθειας αποφασίσαµε πρώτα να βγάλουµε µερικά από τα παλιά παιχνίδια, σχεδιάζοντας από την αρχή τους κωδικούς και φτιάχνοντας νέα καλούπια. H Joy-Toy των αδερφών Βιδάλη ήταν και θα είναι για εµάς η µεγαλύτερη ελληνική εταιρεία κατασκευής παιχνιδιών. Εµείς ως νεότεροι και υπερβολικά ροµαντικοί κάνουµε µια προσπάθεια να εµφανιστούν ξανά αυτά τα παιχνίδια, µε µοναδικό σκοπό και στόχο να κάνουµε τα παιδιά να παίζουν σαν παιδιά. Τα εκπαιδευτικά µας παιχνίδια συµβάλλουν στην εκµάθηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, την ενίσχυση της έκφρασης και του λεξιλογίου, την ενθάρρυνση της κριτικής σκέψης και της πρωτοβουλίας, την εξάσκηση της αποµνηµονευτικής ικανότητας, τη βελτίωση της οπτικής αντίληψης, την ανάπτυξη των κινητικών ικανοτήτων, την εξοικείωση µε την εκπαίδευση µέσω των νέων τεχνολογιών, την οµαλή κοινωνικοποίηση του παιδιού µε την εσωτερίκευση ρυθµιστικών κανόνων και την ενίσχυση της συναισθηµατικής νοηµοσύνης µέσω ενός «χαµογελαστού προσώπου».
Ποια κίνητρα σας δίνει το ελληνικό κράτος προκειµένου να αναπτύξετε τη βιοµηχανία σας;
Η προσπάθειά µας είναι όλα να είναι Made in Greece. Μέχρι στιγµής το έχουµε καταφέρει. Από το κράτος δεν έχουµε ζητήσει τίποτε. ∆εν έχω εντοπίσει έως τώρα κίνητρο για τέτοιου είδους προσπάθειες, άλλωστε αυτός είναι ο λόγος ο οποίος δεν υπάρχουν εργοστάσια και βιοτεχνίες που να ασχολούνται µε την κατασκευή παιχνιδιών στη χώρα µας.
