Η έναρξη της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης της Ρωσίας είναι ο αναμφισβήτητος καταλύτης της αιματηρής εισόδου σε μια νέα εποχή, την οποία πολλοί λαοί προσδοκούσαν για πολύ καιρό. Ηταν μόλις δώδεκα χρόνια πριν όταν οι νατοϊκές δυνάμεις, με άλλοθι την ντροπιαστική ρωσική αποχή από το σχετικό ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και με τόνους προπαγάνδας διανθισμένης με τερατώδη ψέματα, ανέτρεπαν τον Μουαμάρ Καντάφι για να σταματήσουν το όραμά του για παναφρικανική ένωση και αποδολαριοποίηση. Ο Καντάφι, βλέπετε, παρ’ όλους τους συμβιβασμούς του, αρνούνταν να καταστεί μαριονέτα των ΗΠΑ. Mετά τη δολοφονία του, η Λιβύη, το αφρικανικό κράτος με τα υψηλότερα επιτεύγματα σε επίπεδο κοινωνικού κράτους σε όλη την ήπειρο, διαλύθηκε εις τα εξ ων συνετέθη.
Ισως τα πράγματα θα ήταν ακόμη έτσι αν οι ΗΠΑ της φθίνουσας ισχύος μαζί με την παρακμάζουσα (και παρακμιακή) ελίτ της ΕΕ (δηλαδή τις πραγματικές μαριονέτες της Ουάσινγκτον) δεν αποπειρόνταν να ελέγξουν με το πραξικόπημα του 2014 την Ουκρανία, γεγονός που έφερε από τότε τον πόλεμο στη χώρα αυτή. Και ήταν η ρωσική αντίδραση τότε και κυρίως το 2022 που έδειξε ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους κάθε άλλο παρά ανίκητοι είναι και στο στρατιωτικό και στο οικονομικό επίπεδο. Η ακολουθία γεγονότων όχι μόνο στα πεδία των μαχών αλλά επιπλέον στο διεθνοπολιτικό και οικονομικό πεδίο (η σύσφιξη των σχέσεων Ρωσίας – Κίνας – Ιράν, η προσέλκυση μιας σειράς ακόμη κρατών στην αναζήτηση εναλλακτικών διεθνών οικονομικών οργανισμών και κυκλωμάτων κίνησης κεφαλαίων, η αντοχή της ρωσικής οικονομίας στις κυρώσεις, τα πλήγματα στις οικονομίες της ΕΕ κ.λπ.) έδειξαν ότι το δυτικό στρατόπεδο, το μόνο ολοκληρωμένο ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο δηλαδή, δεν μπορεί ούτε να ηγείται του πλανήτη ούτε να τον ηγεμονεύει και να τον πειθαναγκάζει όπως κάποτε.
Οι λαοί λοιπόν που έχουν βίωμα και μνήμη, οι λαοί που λεηλατούνται ακόμη από τη (νεο)αποικιοκρατία συντονίζονται με αυτή την κίνηση των τεκτονικών πλακών στον βαθμό που διαθέτουν τις αντίστοιχες κοινωνικές δυνάμεις, είτε εκφράζονται μέσα από θεσμούς της λεγόμενης κοινωνίας των πολιτών (κόμματα, συνδικάτα κ.λπ.) είτε, ελλείψει αυτών, μέσα από δομές του στενού πυρήνα του κράτους. Αυτό συμβαίνει στη Λατινική Αμερική, εν πολλοίς και στην Αφρική. Δύο αντίρροπες τάσεις σχηματίζονται: από τη μια οι (νεο)αποικιακές δομές αποτινάσσονται σε χώρες όπως η Μπουρκίνα Φάσο, το Μάλι και ο Νίγηρας. Φυσικά δεν είναι τυχαίο ότι όλες αυτές οι χώρες συνδέονται με τη Γαλλία, η οποία βρίσκεται σε ιστορική παρακμή και επομένως αδυναμία. Από την άλλη, οι αφρικανικές χώρες οι οποίες κυβερνώνται πιο σταθερά από φιλοαμερικανικές ελίτ, οι οποίες φοβούνται ανατροπές στα σύνορά τους και στο εσωτερικό τους, απειλούν με στρατιωτικές επεμβάσεις προκειμένου να αποκαταστήσουν το… status quo ante. Τα έχει ζήσει σε πολύ προηγούμενες εποχές και η δική μας ήπειρος αυτά. Κοινώς, όπως συμβαίνει πάντα ιστορικά, οι εσωτερικές κοινωνικές διεργασίες σχεδόν σε κάθε γωνιά του πλανήτη συγχρονίζονται και τροφοδοτούν τον εξελισσόμενο παγκόσμιο πόλεμο.
Δεν είναι δε τυχαίο ότι οι εξεγειρόμενοι αυτοί λαοί σηκώνουν ρωσικές σημαίες. Δεν είναι από άγνοια για το αν ο Πούτιν είναι δεξιός, αντικομμουνιστής ή οτιδήποτε άλλο. Είναι επειδή αντιθέτως γνωρίζουν πολύ καλά ότι το σημαντικό δεν είναι τι δηλώνεις ή τι είσαι ιδεολογικά επί της αρχής αλλά τι κάνεις επί του πρακτέου. Αν λοιπόν συγκρούεσαι με τον ένα ολοκληρωμένο ιμπεριαλισμό, είσαι μαζί τους και είναι μαζί σου. Οταν το κατανοήσουμε και εμείς ως λαός της ημι-περιφέρειας του πλανήτη ίσως τα πράγματα να γίνουν καλύτερα.
*Ο Θέμης Τζήμας είναι δικηγόρος διδάκτορας Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης του ΑΠΘ και μεταδιδακτορικός ερευνητής
