Σε ολοκληρωτικό φιάσκο κατέληξε από την πρώτη κιόλας εβδομάδα εφαρμογής του το νέο ενεργειακό μοντέλο που έφερε η κυβέρνηση, με μεγάλα θύματα τους καταναλωτές. Ενα μοντέλο που μπορεί να κουκούλωσε επαρκώς μέσα σε μια νέα ενιαία τιμή τη ρήτρα αναπροσαρμογής που τάχα καταργείται, προκειμένου να τη διασώσει ενόψει της πολύ πιθανής κατάπτωσής της ως καταχρηστικής με τις αποφάσεις του Διοικητικού Πρωτοδικείου της Αθήνας, αλλά παράλληλα αύξησε δραματικά την τιμή της κιλοβατώρας και έφερε το απόλυτο μπάχαλο στην αγορά.
Τι φάνηκε κατά την πρώτη εβδομάδα εφαρμογής του νέου μοντέλου:
Πρώτον, ότι το νέο μοντέλο αυξάνει δραματικά τις τιμές. Ολες ανεξαιρέτως οι εταιρείες «ανακοίνωσαν» στις 25 Ιουλίου πολύ υψηλές τιμές για τον μήνα Αύγουστο, οι οποίες κινούνται στη ζώνη των 48 έως 57 λεπτών ανά κιλοβατώρα. Είναι δηλαδή κατά 55% υψηλότερες σε σχέση με τις τιμές Ιουνίου, που κυμαίνονταν μεταξύ 31-35 λεπτών η κιλοβατώρα. Υπήρξαν και δύο εταιρείες που ανακοίνωσαν ακόμη υψηλότερες τιμές: η Volterra που έδωσε τιμή 68 λεπτά και η Εlpedison, 94 λεπτά η κιλοβατώρα. Ανταγωνισμός μόνο προς τα πάνω…
Δεύτερον, ότι αποδείχτηκε άνθρακες ο θησαυρός του μοναδικού υποτιθέμενου πλεονεκτήματος του νέου μοντέλου περί ενισχυμένης διαφάνειας χάρη στην οποία οι καταναλωτές θα μπορούν να συγκρίνουν τιμολόγια και να επιλέγουν πάροχο, για την οποία καμάρωνε από τηλεοράσεως την περασμένη Δευτέρα ο υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας.
Τις έκρυψαν μες στις ιστοσελίδες
Αυτό συνέβη επειδή οι περισσότερες από τις εταιρείες που θα ανακοίνωναν υποτίθεται (δηλαδή θα αναρτούσαν κάπου στις ιστοσελίδες τους, επειδή εκ του νόμου 4951/2022 ήταν υποχρεωμένες να το κάνουν) τις νέες εξωφρενικές τιμές, αντί να τις αναρτήσουν σε ορατό σημείο, τις έκρυψαν κάπου μες στις ιστοσελίδες έτσι ώστε οι καταναλωτές να μην μπορούν να τις εντοπίσουν και να παραιτούνται από την προσπάθεια να βγάλουν άκρη.
Για παράδειγμα η ΔΕΗ, που έχει το 64% των οικιακών τιμολογίων, προέβαλλε όλη την εβδομάδα ψηλά στην ιστοσελίδα της συμβουλές εξοικονόμησης ενέργειας και προγραμμάτων ηλεκτροκίνησης, κι ενώ είχε φτιάξει ένα θέμα με ερωτήσεις και απαντήσεις για τις αλλαγές στο ενεργειακό μοντέλο, πουθενά σε αυτό δεν ανέφερε σε ποια τιμή θα δώσει την κιλοβατώρα τον Αύγουστο. Εμείς δεν τη βρήκαμε, ένας αναγνώστης μας όμως μας ενημέρωσε ότι έπειτα από πολλή ώρα ψάξιμο τη βρήκε σε κάποια ειδικά έγγραφα όπου η τιμή υπήρχε μόνο σε PDF και ήταν σχεδόν αδύνατο να τη διαβάσεις από κινητό.
Μια από τα ίδια έκανε και η NRG, που έως και την Πέμπτη 28 Ιουλίου διαφήμιζε ακόμη τα παλιά της προγράμματα με τις παλιές χρεώσεις, μπουρδουκλώνοντας όμως κατά το δυνατόν τους νυν και υποψήφιους πελάτες της με αναφορές σε «προγράμματα χωρίς ρήτρα αναπροσαρμογής» και κρύβοντας τις νέες χρεώσεις σε ένα PDF που έπρεπε να ανακαλύψεις μόνος στο χαμηλότερο σημείο της ιστοσελίδας με μικρά γράμματα.
H Volton πάλι προχώρησε σε «άλλα κόλπα» αναρτώντας εμφανή ενημέρωση επί της υποτιθέμενης κατάργησης της ρήτρας αναπροσαρμογής στο κομμάτι Εξυπηρέτηση Πελατών, αλλά χωρίς να ανακοινώσει τη νέα της τιμή, τουλάχιστον ως την Πέμπτη.
Η Watt & Volt ανακοίνωσε με εμφανή τρόπο τη νέα της τιμή των 58 λεπτών ανά κιλοβατώρα για το πρόγραμμα zero – προωθώντας παράλληλα εναλλακτικό πρόγραμμα με υψηλά πάγια.
Με δυο λόγια, από το σύνολο των εταιρειών μόνο τέσσερις, η Hρων, η Protergia, η Volterra και η ZeniΘ, δημοσίευσαν τις νέες τιμές τους έγκαιρα και σε ορατά σημεία, διευκολύνοντας την αναζήτηση του ταλαίπωρου καταναλωτή.
Τρίτον, παρά τη ρητή αναφορά του τελευταίου ενεργειακού νομοσχεδίου και του αρμόδιου υπουργού στην υποχρέωση των εταιρειών ενέργειας να ανακοινώσουν στους καταναλωτές από τον Αύγουστο μια νέα ενιαία τιμή, το μάρκετινγκ των παρόχων ενέργειας επινόησε ξανά τα μύρια όσα κόλπα για να παραπλανήσει τους καταναλωτές και να καταστήσει αδύνατες τις συγκρίσεις τιμών. Ετσι ορισμένες εταιρείες έβγαλαν προγράμματα με χαμηλότερες χρεώσεις αλλά αυξημένα πάγια. Παράδειγμα, η Watt & Volt που άρχισε να προωθεί πρόγραμμα με χαμηλή τιμή κιλοβατώρας και τεράστια πάγια 30 ευρώ για κατανάλωση 200 KWh και 20 ευρώ για κατανάλωση κάθε επιπλέον 100 KWh.
Αλλες πάλι εταιρείες, συγκεκριμένα η Elpedison και η Volterra, επανέφεραν από το παράθυρο την υποτίθεται καταργημένη ρήτρα αναπροσαρμογής. Οι δύο αυτές εταιρείες είναι οι εταιρείες που ανακοίνωσαν τις υψηλές χρεώσεις των 94 και 68 λεπτών αντίστοιχα για την κιλοβατώρα, εξαγγέλλοντας παράλληλα ότι θα εφαρμόσουν επί αυτών των τιμών πρόσθετες εκπτώσεις, ανάλογα με το πού θα κλείσει η τιμή χονδρικής του μηνός Αυγούστου (εφαρμόζοντας δηλαδή αντίστροφα τον μηχανισμό της καταργημένης ρήτρας αναπροσαρμογής).
Με βάση τις εκπτώσεις προσελκύουν πελάτες
Οι εκπτώσεις αυτές επομένως θα υπολογιστούν στα τέλη Αυγούστου, όταν γίνει η εκκαθάριση των τιμών της χονδρικής και αναλόγως των τιμών χονδρικής μπορεί να δοθούν, μπορεί να μη δοθούν – αλλά οι εταιρείες επιχειρούν να προσελκύσουν πελάτες με βάση αυτές τις μετέωρες υποσχέσεις. Αντίστοιχες υποσχέσεις έδωσαν στους πελάτες τους κι άλλες εταιρείες, π.χ. η Watt & Volt και η Ηρων, παρότι δίνουν χαμηλότερες τιμές – γεγονός που καθιστά βεβαιότερον του βεβαίου ότι οι υποσχέσεις δίνονται για να προσελκύσουν πελάτες και δεν θα τηρηθούν.
Μέσα σε αυτό το ενεργειακό τσίρκο οι καταναλωτές αναπόφευκτα χάθηκαν σε έναν «ωκεανό» ανακοινώσεων, με τις εταιρείες να δίνουν καθεμιά μία ή περισσότερες τιμές για τη νέα ενιαία τιμή χρέωσης της κιλοβατώρας, νέες τιμές για τα πάγια, νέες τιμές για τις εκπτώσεις, νέες εκδοχές της ρήτρας αναπροσαρμογής… Πώς να κάνουν λοιπόν τις διαφημιζόμενες από το ΥΠΕΝ συγκρίσεις και μέσα σε πέντε μέρες να βρουν τις καλύτερες τιμές;
Αυτό υπήρξε αδύνατο, ιδίως επειδή το χάος υπήρξε ολοκληρωτικό, όπως φάνηκε από το γεγονός ότι ούτε καν η εποπτεύουσα Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, η οποία έχει δημιουργήσει στην ιστοσελίδα της, το EnergyCost, ειδικό διαδικτυακό εργαλείο σύγκρισης των τιμολογίων για το ρεύμα, δεν κατάφερε να ενημερώσει, όπως θεωρητικά όφειλε, το εργαλείο της με τα νέα τιμολόγια των εταιρειών και τελικά επέλεξε να κατεβάσει εντελώς τη σελίδα της για το ρεύμα.
Το μέγα μπάχαλο προσγείωσε άτσαλα τον Κ. Σκρέκα που την περασμένη Δευτέρα το μεσημέρι περηφανευόταν με θριαμβευτικούς τόνους στην τηλεόραση για τη γενναιόδωρη επιδότηση που θα έδινε η κυβέρνηση τον Αύγουστο (από τα χρήματα των φορολογουμένων) αλλά και για τη διαφάνεια με την οποία θα λειτουργούσε στο εξής η αγορά προκαλώντας κύματα πανικού στο υπουργείο Ενέργειας.
Απομένει να δούμε αν συμμορφωθούν
Ετσι καταλήξαμε την Τρίτη 26 Ιουλίου, μία μέρα μετά την ανακοίνωση των νέων τιμών, σε παρέμβαση της ΡΑΕ, που με επιστολή της προς τις εταιρείες τους ζήτησε να αποδείξουν εντός δύο ημερών ότι οι νέες τιμές που ανακοίνωσαν για τον Αύγουστο λαμβάνουν υπόψη τα πραγματικά κόστη και δεν επιχειρούν μέσω τεχνασμάτων να καταστρατηγήσουν τον νόμο ή διαφορετικά να αλλάξουν τα τιμολόγιά τους. Παράλληλα αναμενόταν το ΥΠΕΝ να καταθέσει τροπολογία ως την Πέμπτη το βράδυ, με την οποία θα απαγορεύονταν ρητά οι αυξήσεις των παγίων.
Από την επόμενη εβδομάδα θα δούμε αν οι εταιρείες θα επιλέξουν να συμμορφωθούν, έστω και ως ένα βαθμό, με τις εντολές της ΡΑΕ και τη νέα τροπολογία του ΥΠΕΝ, ώστε να ενισχυθεί η διαφάνεια στα τιμολόγια, ή αν θα συνεχίσουν το… αντάρτικο με νέα τεχνάσματα παραπλάνησης των καταναλωτών.
Πάντως η ευκαιρία –ο Θεός να την κάνει– να ενημερωθούν οι καταναλωτές για τα πραγματικά τιμολόγια που θα ισχύσουν τον Αύγουστο και να αποφύγουν τις υπερβολικές χρεώσεις αλλάζοντας εταιρεία γι’ αυτό τον μήνα πάει, χάθηκε. Τζάμπα και η περηφάνια του Κ. Σκρέκα. Οι όποιες αλλαγές γίνουν θα αρχίσουν από τον επόμενο μήνα.
Τα πώς και τα γιατί με τις νέες αυξήσεις
Ποια εταιρεία θα δώσει φτηνότερο ρεύμα τον Αύγουστο;
Η ΔΕΗ xρεώνει 48,6 λεπτά την κιλοβατώρα για κατανάλωση μέχρι 2.000 κιλοβατώρες το τετράμηνο και 49,8 λεπτά για κατανάλωση από 2.000 κιλοβατώρες και πάνω. Το πάγιο είναι στα 3,5 ευρώ ή 14 ευρώ το τετράμηνο. Δεν δίνει όμως εκπτώσεις. Οποιος θέλει και μπορεί να ψάξει τις εκπτώσεις που δίνουν οι άλλες εταιρείες με τα υψηλότερα πάγια και τις υψηλότερες χρεώσεις ανά κιλοβατώρα ας το κάνει.
Και ποια εταιρεία θα δώσει το ακριβότερο;
Η Elpedison ανακοίνωσε ότι θα δώσει την κιλοβατώρα 94 λεπτά και υποσχέθηκε εκπτώσεις που μπορεί να φτάσουν έως και τα 44 λεπτά το μέγιστο κατεβάζοντας δηλαδή την τελική τιμή στα 50 λεπτά, ανάλογα με το πώς θα κλείσει η μέση τιμή χονδρικής Αυγούστου στις αρχές Σεπτεμβρίου. Με τον τρόπο αυτό η συγκεκριμένη εταιρεία βεβαιώνεται ότι θα μετακυλίσει όλο τον κίνδυνο από τις διακυμάνσεις της τιμής του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας μηνός Αυγούστου στους πελάτες της. Και επειδή αναφέρεται σε «δυνητικές εκπτώσεις» δεν δεσμεύεται, άρα μπορεί στο τέλος να δώσει την κιλοβατώρα υψηλότερα από όλες τις άλλες εταιρείες.
Ο Κ. Σκρέκας ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση θα δώσει κρατική επιδότηση 33 λεπτά ανά κιλοβατώρα για τον Αύγουστο ώστε οι καταναλωτές να πληρώσουν το ρεύμα γύρω στα 15-17 λεπτά. Ισχύει;
Κατά βάση ναι. Με τη συγκεκριμένη κρατική επιδότηση η συντριπτική πλειονότητα των νοικοκυριών θα πληρώσει το ρεύμα στα 15-17 λεπτά την κιλοβατώρα και ένα μικρότερο μέρος, που παίρνει ρεύμα από εταιρείες που ανακοίνωσαν υψηλότερες τιμές, έως και 23 λεπτά την κιλοβατώρα το μέγιστο. Αν ληφθεί όμως υπόψη ότι με την αύξηση των κρατικών επιδοτήσεων τον Ιούνιο η τελική τιμή που πλήρωσαν οι καταναλωτές ήταν 11 λεπτά την κιλοβατώρα, προκύπτει ότι παρά τη μεγάλη αύξηση της κρατικής επιδότησης τον Αύγουστο, λόγω των πολύ υψηλών τιμών που ανακοίνωσαν οι εταιρείες, οι τελικές τιμές των 15-17 λεπτών την κιλοβατώρα που θα επιβαρύνουν τους καταναλωτές και πάλι είναι αυξημένες κατά 40% έναντι των τιμών Ιουνίου.
Πού έφτασε τώρα η αύξηση στην τιμή του ρεύματος την τελευταία τριετία με κυβέρνηση ΝΔ;
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που έδωσε ο τομεάρχης Ενέργειας και Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος και τα οποία αφορούν τη ΔΕΗ η οποία έχει το 64% των νοικοκυριών, ο ΣΥΡΙΖΑ άφησε το οικιακό τιμολόγιο Γ1 τον Ιούλιο 2019 στα 0,09 ευρώ την κιλοβατώρα και πλέον έφτασε στα 0,48 ευρώ, δηλαδή η τιμή του ρεύματος αυξήθηκε 414%. Περίπου 820% αυξήθηκε και το πάγιο της ΔΕΗ, από τα 1,52 ευρώ το τετράμηνο στα 14 ευρώ.
Αν είναι δυνατόν. Πού θα καταλήξει αυτό το πράγμα;
Πού να ξέρουμε; Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Ινστιτούτου Bruegel, η Ελλάδα που έχει το υψηλότερο δημόσιο χρέος στην Ευρώπη δαπανά τα περισσότερα χρήματα ως ποσοστό του ΑΕΠ για κρατικές επιδοτήσεις στο ρεύμα. Στο διάστημα Σεπτεμβρίου – Ιουνίου η κυβέρνηση έδωσε πάνω από 6 δισ. ευρώ ή πάνω από το 3,5% του ΑΕΠ για κρατικές επιδοτήσεις στο ρεύμα που τελικά καταλήγουν σε ολιγοπώλιο τεσσάρων παραγωγών. Τον Αύγουστο θα δώσει για κρατικές επιδοτήσεις 1,13 δισ. ευρώ, αλλά επειδή θα πάρει έσοδα από την επιβολή του πλαφόν στους παραγωγούς μόνο τα 500 εκατ., τα άλλα 600 εκατ. ευρώ πρέπει να μπουν από τον κρατικό προϋπολογισμό. Πόσο θα συνεχιστεί αυτό όταν οι μηχανισμοί της Ευρωπαϊκής Ενωσης από τους οποίους η χώρα εξαρτάται είναι αντίθετοι στις οριζόντιες επιδοτήσεις στο ρεύμα; ΄Η μήπως θα πρέπει να πληρώνουμε εμείς μηνιαίους λογαριασμούς ρεύματος 600 ευρώ;
