Εν μέσω ενεργειακής κρίσης η εμμονικά νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση με μυστικές μεθοδεύσεις παραχωρεί τον ενεργειακό πυλώνα της χώρας σε ιδιώτες
Μπορεί τα πύρινα μέτωπα της επιτελικής αποτυχίας να κατέκαψαν Εύβοια, Αττική και Πελοπόννησο το καλοκαίρι, όμως το φθινόπωρο του 2021 αναδεικνύεται ως η εποχή που θα… καεί η κοινωνία από τον ενεργειακό τομέα. Βέβαια, το έδαφος προετοιμάζεται από την πρώτη μέρα ανάληψης της διακυβέρνησης της χώρας από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και με εκτελεστικό βραχίονα τον «δολοφόνο» των ΔΕΚΟ Κωστή Χατζηδάκη. Εξυγίανση της ΔΕΗ το είπαν!
Ας έρθουμε όμως στο τώρα, ένα παρόν βορβορώδες που φέρνει δύσπνοια. Ηταν 9 Σεπτεμβρίου όταν ανακοινώθηκε η σκανδαλώδης πώληση του 49% της θυγατρικής διαχείρισης των δικτύων διανομής ΔΕΔΔΗΕ. Δύο μέρες μετά, στη ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός της χώρας μοίραζε περιχαρής συγχαρητήρια στη διοίκηση της επιχείρησης για το τίμημα-ρεκόρ των 2,1 δισ. ευρώ για το 49% των μετοχών του ΔΕΔΔΗΕ (το ποιος δίνει τα χρήματα και το ποιόν του στις επόμενες σελίδες). Στην ομιλία του ο Μητσοτάκης μπορεί να μοίρασε φρούδες υποσχέσεις για δήθεν στήριξη των νοικοκυριών, αλλά κράτησε ως επτασφράγιστο μυστικό την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ διά της αύξησης κεφαλαίου. Γιατί δεν το ανέφερε; Ποιος ήταν ο λόγος που έκρυψε μια τέτοια πρόθεση για τη μοναδική κρατική εναπομείνασα πρώην ΔΕΚΟ; Το χρηματιστηριακό παιχνίδι που ακολούθησε με την πτώση της τιμής της μετοχής δείχνει εσωτερική πληροφόρηση.
Εμπιστευτικές μεθοδεύσεις
Δώδεκα ημέρες μετά, η όλη μεθόδευση με την ανακοίνωση της διοίκησης της ΔΕΗ ότι προτείνει στη γενική συνέλευση αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου κατά 750 εκατ. ευρώ χωρίς δικαίωμα προτίμησης των παλαιών μετόχων προκάλεσε αφενός αιφνιδιασμό και αφετέρου οργή, καθώς το ξεπούλημα έρχεται ενώ μόλις στις 9 Σεπτεμβρίου είχε γνωστοποιηθεί ότι η ΔΕΗ θα εισπράξει 1,3 δισ. ευρώ από την πώληση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ. Μέσα από την ανακοίνωση της εταιρείας που γνωστοποίησε την πρόθεση για αύξηση κεφαλαίου ξεκαθαριζόταν ότι βολιδοσκοπήθηκαν επενδυτές με την εμπιστευτική διαδικασία wall crossing (τεχνική που χρησιμοποιείται από εταιρείες που διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο για την άντληση κεφαλαίων, συνήθως από θεσμικούς επενδυτές). Δηλαδή η ΔΕΗ προετοίμασε τους θεσμικούς επενδυτές να αγοράσουν σημαντικά τμήματα νέων μετοχών πριν από τη δημόσια ανακοίνωση της προσφοράς, ως μέρος μιας εμπιστευτικής προσφοράς. Προκειμένου να συμμετάσχουν σε αυτό που είναι ουσιαστικά ιδιωτική τοποθέτηση, οι επενδυτές συνήθως υπογράφουν μια συμφωνία μη αποκάλυψης, που τους επιτρέπει να «διασχίζουν τον τοίχο», με αποτέλεσμα να γίνουν εσωτερικοί και να αποκτήσουν πρόσβαση σε σημαντικές μη δημόσιες πληροφορίες. Ετσι λήφθηκαν οι ενδείξεις ότι υπάρχει σημαντικό ενδιαφέρον και υποστήριξη για την πιθανή συναλλαγή.
Γνώριζε και δόλια απέκρυψε
Μπορεί το Μαξίμου να μη γνώριζε όλη αυτήν τη διαδικασία; Πώς είναι δυνατόν να ξεπουλάς το μοναδικό εργαλείο που έχεις ώστε να βάλεις εμπόδιο στην ακατάσχετη αύξηση της τιμής της ενέργειας, που ήδη δημιουργεί κλυδωνισμούς στον γίγαντα της Ευρώπης, τη Γερμανία, και μοιάζει να πνίγει την Ελλάδα; Πώς εξηγείται η απουσία των κυβερνητικών αποφάσεων από την ομιλία του Μητσοτάκη στο θεσμικό βήμα της ΔΕΘ;
«Θα ωφεληθούν οι γερμανικές εταιρείες» είχε δηλώσει ο πρωθυπουργός όταν ανήγγειλε το άμεσο κλείσιμο των λιγνιτικών σταθμών, ανοίγοντας τον δρόμο για αθρόες εισαγωγές ρεύματος. Τώρα με τις τιμές να έχουν πάει στα ύψη τα κέρδη κατευθύνονται σε λίγους και τη ζημιά καλούνται να την πληρώσουν οι καταναλωτές.
Το ίδιο διάστημα που η Γερμανία εγκαινιάζει νέα λιγνιτική μονάδα και σύμφωνα με το εθνικό της ενεργειακό σχέδιο θα καταργήσει τις λιγνιτικές μονάδες το 2038, η Ελλάδα έχει κλείσει τις μονάδες της και εισάγει ρεύμα.
Είναι γνωστό ότι μόλις το 10% του ηλεκτρικού ρεύματος που καταναλώνεται καλύπτεται από τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ, το 47% από εισαγόμενο φυσικό αέριο, το 16% από εισαγωγές μέσω Τουρκίας, Βουλγαρίας, Βόρειας Μακεδονίας και Αλβανίας, το 19% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και το 8% από υδροηλεκτρικά έργα. Φέτος δε που οι άνεμοι δεν ευνόησαν την παραγωγή αιολικής ενέργειας, το ποσοστό των ΑΠΕ μειώθηκε από το 17%.
Είναι ενδεικτικό ότι ένας μεγάλος εγχώριος παίκτης του τομέα της ενέργειας, ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, μόλις την προηγούμενη Πέμπτη ανέφερε ότι «Η άνοδος της τιμής στο φυσικό αέριο έχει φτάσει σε τέτοια επίπεδα ώστε αναλογικά είναι σαν η βενζίνη από το 1,6 ευρώ που πωλείται σήμερα να είχε αυξηθεί στα 7 ευρώ». Με αυτές τις αθρόες εισαγωγές και με την τιμή του φυσικού αερίου να έχει εκτοξευτεί, εύκολα γίνεται αντιληπτό γιατί οι καταναλωτές θα πληρώνουν αδρά τον βρόμικο ρόλο Μητσοτάκη, με εκτελεστικό βραχίονα τον πάντα πρόθυμο να σκοτώσει επ’ ωφελεία των ημετέρων «φίλων» στον τομέα της ενέργειας Κ. Χατζηδάκη.
Χωρίς τον κοινωνικό της ρόλο
Ομως ο κ. Μυτιληναίος ανέφερε και κάτι στο οποίο δόθηκε μικρή σημασία αλλά διαδραματίζει τεράστιο ρόλο στη λειτουργία της ΔΕΗ. «Πλέον η ΔΕΗ δεν έχει τον κοινωνικό ρόλο που είχε πριν, καθώς η τωρινή διοίκηση τη λειτουργεί περισσότερο με τη λογική της επιχείρησης, με την προσοχή της στραμμένη στους μετόχους της και στα αποτελέσματά της και λιγότερο ως μια εταιρεία κοινής ωφέλειας» σχολίασε κατά την παρουσίαση των επιδόσεων της Mytilineos το πρώτο εξάμηνο του έτους. Η τωρινή διοίκηση (την οποία διόρισε ο Κυρ. Μητσοτάκης) έχει απαλείψει τον κοινωνικό της ρόλο και στρέφει την προσοχή της στους μετόχους της. Ποιοι είναι όμως αυτοί;
Τις μετοχές λοιπόν της ΔΕΗ ΑΕ κατέχουν:
• Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (δημόσιο): 34,12%
• ΤΑΙΠΕΔ (δημόσιο): 17%
• Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (δημόσιο): 3,93%
• Επενδυτικό κοινό και θεσμικοί επενδυτές: 44,95%
Αν κάνουμε την πρόσθεση, καταλαβαίνουμε ότι η διοίκηση της ΔΕΗ προφανώς δεν ενδιαφέρεται για το δημόσιο συμφέρον, το οποίο εκπροσωπείται σε ποσοστό 55,05%, αλλά για το επενδυτικό κοινό και τους θεσμικούς επενδυτές, οι οποίοι κατέχουν το μειοψηφικό πακέτο των μετοχών.
Πώς λοιπόν μπορεί να πείσει η κυβέρνηση ότι δεν υπάρχει μεθόδευση, όταν μάλιστα το ίδιο μοντέλο ακολουθήθηκε και κατά τη διαδικασία της εκ νέου ιδιωτικοποίησης της Τράπεζας Πειραιώς, ενώ με απόφαση του ΔΣ και διά έκτακτης γενικής συνέλευσης οριστικοποιήθηκε η παράδοση των ΕΛΠΕ στον όμιλο Λάτση;
Το ζήτημα βέβαια είναι αλλού. Με τη ΔΕΗ φαίνεται να κλείνει ο κύκλος της ιδιωτικοποίησης μεγάλων ΔΕΚΟ της χώρας. Ολυμπιακή, ΟΤΕ, ΔΕΠΑ, αεροδρόμια, λιμάνια και τώρα η ΔΕΗ. Είναι δημόσιες επιχειρήσεις που αποτέλεσαν την ατμομηχανή της ελληνικής ανάπτυξης, υποστηρίζοντας σχεδόν μονοπωλιακά την ενέργεια, τις μεταφορές και τις επικοινωνίες. Μετά την είσοδο στο ευρώ αποτέλεσαν τα ασημικά του κράτους που πωλήθηκαν έναντι πινακίου φακής σε ιδιώτες, είτε απευθείας είτε διά αυξήσεων κεφαλαίου. Κάθε τέτοιου είδους ιδιωτικοποίηση επέφερε και μια μαχαιριά στο κοινωνικό κράτος και το εθνικό συμφέρον. Κέρδισαν οι λίγοι εις βάρος των πολλών. Το ζήτημα είναι ότι αυτοί οι λίγοι δεν κέρδισαν μόνο διότι εκμεταλλεύονται τις κρατικές υποδομές που κατασκευάστηκαν με χρήματα από τον κρατικό κορβανά αλλά και γιατί αποτελούν κρατικοδιαίτες δομές που δημιουργούν κέρδος «ρουφώντας» κρατικό χρήμα.
Στην Ευρώπη η κοινή ωφέλεια επιστρέφει στο δημόσιο
Στα συστημικά ΜΜΕ θα μοιάζει… passé αλλά πρέπει να πούμε ότι η τάση των ιδιωτικοποιήσεων βασικών υποδομών ως αποτέλεσμα της νεοφιλελεύθερης προσέγγισης τα τελευταία χρόνια έχει αποδυναμωθεί. Με αιχμή τους δήμους, η δυτική Ευρώπη λαμβάνει πίσω τις υποδομές κοινής ωφέλειας! Τελευταία… πινελιά στις κρατικοποιήσεις είναι βέβαια η ύδρευση στη Βρετανία, καθώς οι ιδιωτικές εταιρείες που λειτουργούν εκεί το μόνο που έχουν καταφέρει είναι να συσσωρεύσουν χρέη και δάνεια (παρότι η Μάργκαρετ Θάτσερ τους είχε παραχωρήσει τότε το νερό λευκό από χρέη). Ομως η τάση αυτή δεν είναι μόνο αγγλική… Στη Γερμανία, και συγκεκριμένα στο Αμβούργο, ο δήμος έχει κρατικοποιήσει τα δίκτυα ηλεκτρισμού αλλά και της θέρμανσης. Το ίδιο συμβαίνει και στο Παρίσι, όπου ο δήμος διαχειρίζεται την ύδρευση ήδη από το 2015. Πρόκειται για παγκόσμια τάση, αφού οι ιδιωτικοποιήσεις της δεκαετίας του 1990 δεν επέφεραν τα αποτελέσματα που υπόσχονταν τα γεράκια του νεοφιλελευθερισμού (μείωση τιμών που φέρνει ο ανταγωνισμός, αποδοτικότητα, έσοδα για τα δημοτικά ταμεία κ.λπ.).
Οι «ένδοξες» ιδιωτικοποιήσεις που πληρώνουμε
Ολυμπιακή
Το 2009 όταν ο τότε υπουργός Κ. Χατζηδάκης ξεπουλούσε την Ολυμπιακή Αεροπορία έναντι πινακίου φακής στον επιχειρηματία Ανδρέα Βγενόπουλο. Μέσω αυτού ο εθνικός αερομεταφορέας πέρασε σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα στην Aegean του επιχειρηματία Βασιλάκη. Τότε, για τον εκτελεστικό βραχίονα του νεοφιλελευθερισμού Κ. Χατζηδάκη, ο οποίος ανενδοίαστα σβήνει κεράκια σε τούρτα που τον απεικονίζει ως σούπερμαν που κατέστρεψε μεταξύ άλλων και την ΟΑ, η πώληση αυτή θα έδινε την ευκαιρία να κατασκευάζονταν ένα νοσοκομείο και 200 σχολεία τον μήνα! Ολοι μπορούμε να διαπιστώσουμε τα χάλια του ΕΣΥ σήμερα. Ομως ο «σούπερμαν των ιδιωτικοποιήσεων» έκρυψε και κάτι άλλο: τον κοινωνικό ρόλο της Ολυμπιακής Αεροπορίας.
Εξι χρόνια μετά το κλείσιμο τα πράγματα ήταν μάλλον προσοδοφόρα για την Aegean. Ερεε στα ταμεία της το κρατικό χρήμα (που βέβαια δεν κατευθύνθηκε στη δημιουργία ιατρικών και σχολικών υποδομών). Για να καταλάβουμε το μέγεθος της πολιτικής θρασύτητας Χατζηδάκη (που τώρα αποτελεί κεντρικό πρόσωπο στην «εξυγίανση» της ΔΕΗ), το 2015 οι άγονες γραμμές από δώδεκα έγιναν 38 και από 22 εκατ. ευρώ που στοίχιζαν επί της κρατικής Ολυμπιακής Αεροπορίας απογειώθηκαν στα 180 εκατ. ευρώ ετησίως. Αν σ’ αυτά προσθέσουμε και το κόστος των αεροδιακομιδών ασθενών (χωρίς να υπολογίσουμε τις δωρεάν κρατικές αποστολές), τότε η ετήσια ροή κρατικού χρήματος προς τα ταμεία της Aegean φτάνει τα 250 εκατ. ευρώ!
Ομως υπάρχουν και οι παράπλευρες απώλειες! Η έλλειψη αερομεταφορέα που να εκτελεί διηπειρωτικά δρομολόγια αναβάθμισε τον ρόλο της Τουρκίας και έκανε το αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης αεροπορικό κόμβο της ΝΑ Μεσογείου!
OTE
Είναι ένα θέμα εθνικά κρίσιμο που μπαίνει σε μια κυβερνητική λογική «σιγά μην ασχοληθούμε». Η μεταβίβαση του κρατικού ΟΤΕ στη γερμανική Deutsche Telekom έγινε σταδιακά με τη συνενοχή ΠΑΣΟΚ – ΝΔ. Ξεκινώντας το 1996, το ελληνικό δημόσιο μείωσε σταδιακά τη συμμετοχή του στο μετοχικό κεφάλαιο του ΟΤΕ. Τα ποσοστά είναι αδιάφορα. Το σίγουρο είναι ότι και οι κρατικές τηλεπικοινωνίες πωλήθηκαν έναντι πινακίου φακής. Ομως το ξεπούλημα τραυμάτισε όχι μόνο την κοινωνία αλλά και το εθνικό συμφέρον. Πλέον είμαστε διάτρητοι όσον αφορά την ασφάλεια των τηλεπικοινωνιών και την άρση του απορρήτου. Είναι σαφές ότι το ξεπούλημα αλλά και οι όροι του δεν διασφαλίζουν ούτε τις εθνικές πληροφορίες ούτε το απόρρητο και τα προσωπικά δεδομένα των Ελλήνων πολιτών, καθώς αυτά τα ελέγχει η κρατική Deutsche Telekom.
