Το animation από τη Λετονία «Flow: H γάτα που δεν φοβόταν το νερό» που είναι υποψήφιο για δύο βραβεία όσκαρ αποτελεί ένα από τα πιο συναρπαστικά – και συγχρόνως συγκινητικά- φιλμ κινουμένων σχεδίων της τελευταίας δεκαετίας.
H γάτα που δεν φοβόταν το νερό (Flow) (****)
Animation διεθνούς συμπαραγωγής 2024 (85)
Σκηνοθεσία: Γκιντς Ζιμπαλόντις Σενάριο: Ματίς Γκάτζα, Γκιντς Ζιμπαλόντις
Ορμητικά νερά απλώνονται σε ατελείωτες εκτάσεις γης σκεπάζοντας ολόκληρα χωριά. Μια αδέσποτη γάτα που ζούσε σε εγκαταλελειμμένο σπίτι, προκειμένου να σωθεί βρίσκει καταφύγιο σε μια βάρκα, μαζί με ένα κάστορα κι ένα πίθηκο ο οποίος έχει μανία να μαζεύει διάφορα αντικείμενα. Η περιπέτεια της ετερόκλητης τούτης παρέας (που σταδιακά ενισχύεται κι από άλλους, απρόσκλητους και μη, επισκέπτες) θα έχει πολλά επεισόδια και μια άκρως απρόσμενη κατάληξη.
Ένας σκηνοθετικός άθλος είναι το «Flow» του Λετονού Γκιντς Ζιμπαλόντις που μετά από το θρίαμβο του στις Χρυσές Σφαίρες στοχεύει στην κατάκτηση δύο όσκαρ, με το ένα να είναι σχεδόν βέβαιο (καλύτερο animation) και το νταμπλ (καλύτερο διεθνές φιλμ) αν τελικά επιτευχθεί να αποτελεί τεράστια έκπληξη κι ανατροπή. Το φιλμ ξεκινά με μια απλή, συνηθισμένη σκηνή από την καθημερινότητα (η μοναχική γάτα του τίτλου τολμά να αρπάξει από μια αγέλη αδέσποτων σκύλων ένα ψάρι κι εκείνα έξαλλα την κυνηγούν) για να ολοκληρωθεί με ένα μεγαλειώδη στοχασμό γύρω από το τέλος του πολιτισμού και την καταστροφή της Γης. Η αρχική σεκάνς των απειλητικών πλημμυρών που χτυπούν δυνατά το καμπανάκι της κλιματικής αλλαγής, δίνει στη συνέχεια τη σκυτάλη σε ένα εσωτερικής αγωνίας ψυχόδραμα με πρωταγωνιστές τα ανυπεράσπιστα τετράποδα που παλεύουν για την επιβίωση.
Η οδύσσεια της μικρής μαύρης γάτας που πασχίζει με νύχια και με δόντια να βγει ζωντανή απέναντι σε κινδύνους που συναντά παντού σε κάθε της βήμα (ακόμη κι από τον αέρα ή από τη θάλασσα) λαμβάνει σταδιακά τα χαρακτηριστικά μιας δοκιμασίας που βρίσκει νόημα σε διαφορετικά επίπεδα. Ο μικρόκοσμος των αδέσποτων ζώων μεταφέρεται με απαράμιλλη δεξιότητα σε ένα επικών διαστάσεων σύμπαν που θυμίζει την εφιαλτική κατάβαση στην κόλαση της «Αποκάλυψης τώρα» του Κόπολα.
Η συγκεκριμένη παραδοξότητα όχι μόνο δεν ξενίζει αλλά καταφέρνει χάρη στα στέρεα θεμέλια της μινιμαλιστικής αφήγησης (ευτυχώς, τα ζώα του φιλμ δεν αποκτούν ποτέ ανθρώπινη μιλιά) να οδηγήσει σε μια τόσο ανόθευτη και ειλικρινή συγκίνηση, που καθηλώνει. Ταυτόχρονα ο ταλαντούχος λετονός σκηνοθέτης έχει τη διαύγεια να σχεδιάσει ένα ταξίδι προς το άγνωστο με οδηγό του κάποια ψήγματα σοφίας που αντλούνται από την δύναμη της ίδιας της φύσης, η οποία βρίσκει τον τρόπο να διατηρεί την ισορροπία της και να βρίσκει τη λύση ακόμη κι όταν ο μεγαλύτερος εχθρός της (σε κανένα πλάνο του φιλμ δεν υπάρχει ο άνθρωπος) απειλεί να της δώσει το τελειωτικό χτύπημα.
Απρίλης (April) (***)
Δραματική γεωργιανής παραγωγής 2024 (134)
Σκηνοθεσία: Ντέα Κουλουμπεγκασβίλι Πρωταγωνιστούν: Κάκα Κιντσουρασβίλι, Μεράμπ Νινίντζε, Ρόζα Καντσεϊσβίλι, Ανα Νικολάβα
Η Νίνα, έμπειρη μαιευτήρας σε κλινική της Γεωργίας, κατηγορείται για λάθη στη διάρκεια δύσκολου τοκετού που είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο ενός βρέφους. Η θέση της στην έρευνα που ακολουθεί επιβαρύνεται από το γεγονός ότι πραγματοποιεί παράνομες εκτρώσεις στην περιοχή.
Με την μόλις δεύτερη ταινία της η γεωργιανή Κουλουμπεγκασβίλι («Beginning») κατάφερε να αποσπάσει το ειδικό βραβείο της επιτροπής στο φεστιβάλ της Βενετίας. Ο «Απρίλης» από τα πρώτα εφιαλτικά κάδρα του (μια μάζα ασχημάτιστης ύλης που παραπέμπει σε άνθρωπο σκίζει με τα ουρλιαχτά της τη νυχτερινή σιωπή) υπόσχεται να μας οδηγήσει σε ένα ακραίο σκηνικό ωμού, αδυσώπητου ρεαλισμού που δοκιμάζει τις αντοχές του θεατή. Οι ανατριχιαστικές κλινικές σκηνές εντείνονται με την ντοκιμαντερίστικη, αποστασιοποιημένη αφήγηση αλλά και την απρόθυμη στάση της σκηνοθέτριας να οδηγήσει την ιστορία της σε πιο συμβατικά μονοπάτια.
Companion (**1/2)
Θρίλερ αμερικανικής παραγωγής 2025 (97)
Σκηνοθεσία: Ντρου Χάνκοκ Πρωταγωνιστούν: Σόφι Θάτσερ, Λούκας Κέιτζ, Τζακ Κουέιντ
Οι ερωτευμένοι Άιρις και Τζος φτάνουν στο πολυτελές εξοχικό του φίλου τους Σεργκέι για να περάσουν μαζί με άλλους φίλους τους ένα ξένοιαστο τριήμερο όμως ένας φόνος προκαλεί ανησυχία και αγωνία στην ομήγυρη.
Χωρίς να χρησιμοποιεί περιττά τεχνάσματα (jump scares, κλισέ ανατροπές κλπ) ο σκηνοθέτης καταφέρνει να προσδώσει βάθος στους κεντρικούς χαρακτήρες – ο φαινομενικά άψογος Τζος, η αινιγματική και ανασφαλής Άιρις- αλλά και ουσία στο σενάριο που ξεκινά από μια αλληγορία για τους κινδύνους που κρύβει η τεχνητή νοημοσύνη πριν μεταβληθεί σε μια χρήσιμη και καλοδεχούμενη ματιά πάνω στο ζήτημα της γυναικείας ενδυνάμωσης. Ίσως θα ήταν ακόμη καλύτερα τα πράγματα αν το σενάριο δεν επιχειρούσε να γίνει ακόμη πιο επεξηγηματικό στα βασικά του στοιχεία αλλά ακόμη κι έτσι το φιλμ καταφέρνει να έχει αξία και ενδιαφέρον.
Γκραν Τουρ (Grand Tour) (***)
Δραματική πορτογαλικής παραγωγής 2024 (129)
Σκηνοθεσία: Μιγκέλ Γκόμες Ηθοποιοί: Γκονζάλο Ουάντιγκτον, Κρίστα Αλφαϊάτε, Κλαούντιο ντα Σίλβα
Το 1918 φτάνει στη Ρανγκούν η λονδρέζα Μόλι για να παντρευτεί τον υπάλληλο της Βρετανικής Αυτοκρατορίας Έντουαρντ αλλά εκείνος το σκάει προς άγνωστη κατεύθυνση. Η Μόλι ακολουθεί τα βήματα του για να μάθει τους λόγους της εξαφάνισης του.
Ο κορυφαίος ίσως σήμερα πορτογάλος σκηνοθέτης υπογράφει ένα πυκνού νοήματος και πλούσιου περιεχομένου αντισυμβατικό road movie που μάγεψε την κριτική επιτροπή των Κανών χαρίζοντας του το βραβείο σκηνοθεσίας. Ο Γκόμεζ («Tabu») εμπνέεται την εκκεντρικά γοητευτική δημιουργία του από ένα έργο του Σόμερσετ Μομ και με ένα κράμα μελαγχολίας και χιούμορ αφηγείται ένα αλλιώτικο love story. Ο αφηγηματικός πειραματισμός του σκηνοθέτη βρίσκεται μακριά από διδακτικές νότες ή καταγγελτικούς τόνους που θα ζημίωναν ανεπανόρθωτα το έργο του.
Επικίνδυνη Πτήση (Flight Risk) (*)
Περιπέτεια αμερικανικής παραγωγής 2025 (91)
Σκηνοθεσία: Μελ Γκίμπσον Πρωταγωνιστούν: Μαρκ Γουόλμπεργκ, Μισέλ Ντόκερι, Τόφερ Γκρέις
Μάρτυρας που έχει στην κατοχή του επιβαρυντικά στοιχεία για μέλη του οργανωμένου εγκλήματος συλλαμβάνεται από ομοσπονδιακή πράκτορα στην Αλάσκα. Η μεταφορά του στο τόπο όπου λαμβάνει χώρα η δίκη όπου θα χρειαστεί να καταθέσει, γίνεται μέσω αεροπλάνου.
Ο Μελ Γκίμπσον κατά καιρούς έχει αποδείξει ότι είναι καλύτερος σκηνοθέτης («Braveheart», «Τα πάθη του Χριστού») από ότι ηθοποιός. Εδώ όμως δεν βρίσκει την κατάλληλη φόρμουλα για μια αφηγηθεί μια ζωηρή ή έστω ενδιαφέρουσα περιπέτεια. Η προβλέψιμη ιστορία του μοιράζεται μεταξύ του ασυμβίβαστου χαρακτήρα της δυναμικής πράκτορα (αγνώριστη η Μισέλ Ντόκερι του «Πύργου του Ντάουντον») και μιας σειρά μη αληθοφανών σκηνών που γίνονται ακόμη χειρότερες κάθε φορά που εμφανίζεται ο χειρότερος από κάθε άλλη φορά (καρικατούρα όσο δεν πάει άλλο) ο Μαρκ Γουόλμπεργκ!
