Μέτρα πλήρους αμφισβήτησης του υπάρχοντος δημοσιονομικού στάτους εξήγγειλε από τη Θεσσαλονίκη ο πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης. Θύμισε τις αλήστου μνήμης ημέρες που ο Αντώνης Σαμαράς βρισκόταν στην αντιπολίτευση (πριν από το 2012) και με τα αλλεπάλληλα «Ζάππεια» έσκιζε μνημόνια, ΔΝΤ και κατατρόπωνε τη Μέρκελ (βεβαίως εφάρμοσε τα πάντα όσα του υπαγόρευσαν μετά την εκλογή του χωρίς καμιά νομιμοποίηση από το εκλογικό σώμα).
Οι πηγές εσόδων
Οι εξαγγελίες Μητσοτάκη –μιας και ο ίδιος διακηρύσσει ότι τα μνημόνια δεν τελείωσαν– υπερβαίνουν κατά πολύ τον δημοσιονομικό χώρο (που άλλοι βεβαίως δημιούργησαν…) και ως προς την προέλευση των κονδυλίων που θα χρηματοδοτήσουν αυτά τα μέτρα. Κατά βάση επικαλέστηκε τα εξής:
1 Θα προτείνει και θα πείσει τους θεσμούς για το δικό του μείγμα οικονομικής πολιτικής που θα περιλαμβάνει χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα (πλήρης αντιγραφή της αιτιολόγησης Σαμαρά του 2012).Υπενθυμίζεται ότι κάθε μονάδα του ΑΕΠ είναι 1,8 δισ. ευρώ. Ομως το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής που είχε εκπονήσει το δίδυμο Χρήστου Σταϊκούρα – Γιάννη Στουρνάρα την περίοδο 2012-15 προέβλεπε πρωτογενή πλεονάσματα 4,5% του ΑΕΠ για το 2018-19, δηλαδή 1,8 δισ. περισσότερα από αυτά για τα οποία έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση Τσίπρα και ακόμη υψηλότερα για τα επόμενα χρόνια. Δεδομένου ότι ο Χρ. Σταϊκούρας εξακολουθεί να είναι υπεύθυνος οικονομικής πολιτικής του κόμματος, προφανώς θα πρέπει να εξηγηθεί τι άλλαξε και μετέβαλε άρδην το «οικονομικό μοντέλο» του κόμματος.
2 Ως πηγή εσόδων ο πρόεδρος της ΝΔ προσδιόρισε τον περιορισμό της κρατικής σπατάλης. Ευγενής μεν η πρόθεση αλλά επί των ημερών του στην κυβέρνηση Σαμαρά η δαπάνη του δημοσίου περιορίστηκε όντως ως αποτέλεσμα:
* Της απόλυσης χιλιάδων συμβασιούχων γιατρών και νοσηλευτών του ΕΣΥ, δασκάλων και καθηγητών από το δημόσιο σύστημα παιδείας, του κλεισίματος της ΕΡΤ κ.λπ. Η ανοιχτή δήλωση του Κωστή Χατζηδάκη αλλά και του ίδιου του Κυρ. Μητσοτάκη για απόλυση 80.000 συμβασιούχων θα αποφέρει στο δημόσιο από 700 μέχρι 900 εκατ. ευρώ ετησίως, αλλά θα βουλιάξει και πάλι το κοινωνικό κράτος.
* Του «περιορισμού του κράτους» με αποκρατικοποιήσεις.
* Των μαζικών απολύσεων δημόσιων υπαλλήλων.
Εν κατακλείδι η μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων καθώς και του αριθμού των εργαζομένων στον δημόσιο μπορεί (αν γίνεται, γιατί αυτά τα πλεονάσματα υπάρχουν λόγω των συμφωνιών για την αναδιάρθρωση του χρέους και της δεκαετούς περιόδου χάριτος) να αποφέρει:
* Πλην 2,7 δισ., ήτοι πλην 1,5 μονάδα στο δημόσιο και περιορισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 2% του ΑΕΠ (αυτό βεβαίως προϋποθέτει την πλήρη ανατροπή της συμφωνίας για την αναδιάρθρωση του χρέους).
* Συν 2 δισ., όπως είπε ο ίδιος, από περιορισμό της σπατάλης στο δημόσιο (απολύσεις outsourcing κ.λπ.).
* Συν 1 δισ. βαριά βαριά πρόσθετους φόρους αν πετύχει ανάπτυξη πλέον του 3,5%.
Αθροιστικά δηλαδή στην καλύτερη των περιπτώσεων –και εντελώς θεωρητικά– και εξαντλώντας τις καλύτερες των προθέσεων μια δυνητική κυβέρνηση Μητσοτάκη θα επιτύγχανε την εξασφάλιση 4,5 δισ. ευρώ επιπλέον τον χρόνο με στραγγαλισμό του κοινωνικού κράτους επειδή από εκεί θα γινόταν απομείωση προσωπικού κατά κύριο λόγο και περιορισμός δαπανών στο δημόσιο. Από αυτά βεβαίως το 1,8 δισ. θα επαφιόταν στους θεσμούς, που θα έπρεπε να αποδεχτούν ανατροπή της συμφωνίας για το χρέος, άλλο 1 δισ. προϋποθέτει μεγαλύτερη ανάπτυξη από την τρέχουσα, ενώ ο μύθος του outsourcing έχει καταρρεύσει (σημαίνει αυξημένη δαπάνη στην ελληνική, νεοδημοκρατική εφαρμοσμένη εκδοχή του παρελθόντος).
Η κοστολόγηση του «πακέτου»
Ο πρόεδρος της ΝΔ εξήγγειλε στη Θεσσαλονίκη:
1 Τη μείωση του φορολογικού συντελεστή για πάσης φύσεως επιχειρήσεις από το 29% στο 20%. Δηλαδή μείωση του φορολογικού βάρους τους κατά 31% (οι εννέα ποσοστιαίες μονάδες αποτελούν το 31% του 29). Αυτό σημαίνει ότι αν τα επιχειρηματικά κέρδη παρέμεναν στα επίπεδα του 2017, δηλαδή ελαφρώς ανώτερα των 12 δισ. ευρώ εν συνόλω, τότε σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του προϋπολογισμού τα νομικά πρόσωπα (ΑΕ, ΕΠΕ κ.λπ.) που κατέβαλαν 3,5 δισ. ευρώ φόρους θα πλήρωναν 1,1 δισ. λιγότερο (για να αντισταθμιστεί αυτό θα έπρεπε να υπάρξει αύξηση κερδών ετησίως κατά 40% ώστε να καλυφθεί το χάσμα του 1 δισ., κάτι που είναι αδύνατον τουλάχιστον για τα πρώτα δύο τρία χρόνια). Μείον 1,1 δισ. λοιπόν το λιγότερο από τη μείωση του συντελεστή φορολογίας των επιχειρήσεων.
2 Μείωση της φορολογίας μερισμάτων από το 15% στο 10%, δηλαδή μείωση κατά 33% (5 μονάδες στις 15 είναι 33%). Με βάση τα στοιχεία για τα διανεμόμενα κέρδη που συνήθως είναι κοντά στο 35-40% των συνολικών κερδών, δηλαδή περίπου 3,6-4 δισ. ευρώ διανεμήθηκαν, η απώλεια του δημοσίου από αυτήν τη μείωση θα είναι της τάξης των 200-250 εκατ. ευρώ.
3 Μείωση του ΦΠΑ κατά τέσσερις μονάδες από το 24% στο 20%, από την οποία θα επέλθει απώλεια κρατικών εσόδων ίση με το 16,5% περίπου του εισπραττόμενου ΦΠΑ, ο οποίος το 2018 με βάση πάντα τον προϋπολογισμό αποδίδει περί τα 15,7 δισ. ευρώ ετησίως στο δημόσιο, άρα η απώλεια θα ανέλθει στο 16,5% αυτού του ποσού, δηλαδή περίπου στα 2,4 δισ. ευρώ. Και αν συνυπολογιστεί και η μείωση του φόρου στην εστίαση στο 13%, τότε η απώλεια θα ξεπεράσει τα 2,5 δισ. ευρώ.
4 Μείωση του φορολογικού συντελεστή για εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ από το 22% στο 9%. Εδώ είναι πολύ δύσκολο να υπολογιστούν οι απώλειες. Εν συνόλω τα φυσικά πρόσωπα επιβαρύνονται με ετήσιο φόρο 8,7 δισ. (πρόβλεψη εκτέλεσης προϋπολογισμού 2018). Και επειδή λογικά η μείωση θα ισχύσει για τις πρώτες 10.000 όλων των φυσικών προσώπων που υποβάλλουν δήλωση (δεν μπορεί να γίνει και διαφορετικά), η ελάφρυνση αφορά τους πάντες και είναι ίση με 1.300 ευρώ (2.200 με την παλιά κλίμακα, 900 ευρώ με την καινούργια) ανά φορολογούμενο που φτάνει τις 10.000 ευρώ ετήσιου εισοδήματος. Πάντως με τους πιο συντηρητικούς υπολογισμούς η απώλεια εσόδων για το δημόσιο θα φτάνει το 1 δισ. ετησίως και κατά άλλους υπολογισμούς θα ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ.
5 Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος. Το εν λόγω τέλος αποτελεί τμήμα των καταγραφομένων ως «Λοιποί άμεσοι φόροι» στον προϋπολογισμό, που ανέρχονται στα 2,37 δισ. ευρώ ετησίως. Υπολογίζεται ότι 800 εκατ. με 1 δισ. ευρώ από αυτά είναι ο φόρος επιτηδεύματος (πιθανώς και περισσότερα).
6 Διάφορα άλλα φορολογικά μέτρα και παροχές 1 δισ. ευρώ (+260 εκατ. για εγγυημένο ελάχιστο εισόδημα συν 1.000 ευρώ αφορολόγητο για κάθε παιδί συν αναστολή ΦΠΑ στην οικοδομή και έκπτωση 40% σε σχετικές δαπάνες συν μείωση φορολογικού συντελεστή στο 10% για αγροτικές συλλογικότητες κ.λπ.).
7 ΕΝΦΙΑ: Σήμερα εισπράττεται το ποσό των 2,6 δισ. ετησίως. Η οριζόντια μείωσή του κατά 30% που υποσχέθηκε ο Κυρ. Μητσοτάκης σημαίνει απώλεια κρατικών εσόδων ύψους 750 εκατ. ευρώ ετησίως.
Εν συνόλω, φορολογικά τα μέτρα στοιχίζουν περίπου 7,5 με 8,5 δισ. ευρώ. Δηλαδή ένα άνοιγμα περίπου 3-4 δισ. ευρώ ετησίως. Και όλα αυτά με πάρα πολύ συντηρητικούς υπολογισμούς. Στην πραγματικότητα υπερβαίνουν τα 5 δισ. ευρώ.
Το ασφαλιστικό χάος
Εκεί όμως που η πρόταση Μητσοτάκη γίνεται στην κυριολεξία χαοτική είναι σε ό,τι αφορά το ασφαλιστικό σύστημα και τις ασφαλιστικές εισφορές:
1 Ανακοίνωσε μείωση για όλες τις εισφορές (όχι μόνον των ελεύθερων επαγγελματιών) για κύρια σύνταξη από 20% που είναι σήμερα στο 15%, δηλαδή -25%. Το μέτρο, διευκρίνισε ο Kυρ. Μητσοτάκης, αφορά όλους τους εργαζόμενους και θα εφαρμοστεί σταδιακά εντός τετραετίας με εμπροσθοβαρή τρόπο. Στην πραγματικότητα το μέτρο αφορά και όλους τους εργοδότες καθώς η ασφαλιστική εισφορά καταβάλλεται κατά τα 2/3 από τον εργοδότη και κατά 1/3 από τον μισθωτό. Η μείωση των εισφορών κατά 25% θα μετέφερε ένα τεράστιο έσοδο από τον ΕΦΚΑ στις εργοδοτικές τσέπες. Ειδικότερα η μείωση του μη μισθολογικού-ασφαλιστικού κόστους κατά 25% σημαίνει ότι οι εργοδότες του ιδιωτικού τομέα, που σήμερα με βάση τα στοιχεία του ΕΦΚΑ καταβάλλουν 4,15 δισ. ευρώ ετησίως, θα καταβάλλουν περίπου μείον 1 δισ. ευρώ, ποσό που πηγαίνει κατευθείαν στο bottom line του ισολογισμού τους. Η συνολική απώλεια από τη μείωση εισφορών στον ΕΦΚΑ σε όλες τις κατηγορίες κατά 25% θα ήταν ίση με 2,25 δισ. ευρώ. Αυτό προκύπτει ως εξής: 9,1 δισ. (συνολικά έσοδα ΕΦΚΑ από εισφορές το 2018) επί 25% = 2,25 δισ. ευρώ.
2 Η κατάργηση της επικουρικής σύνταξης για τους νέους ασφαλισμένους και η μετάθεσή της ουσιαστικά στις ιδιωτικές ξένες (οι ελληνικές δεν έχουν τα ίδια κεφάλαια για να ανταποκριθούν) ασφαλιστικές εταιρείες θα μηδενίσουν σε λίγα χρόνια ή και μήνες την επικουρική σύνταξη, όπως αποδεικνύουν περίτρανα οι περιπτώσεις του ΛΕΠΕΤΕ στην Εθνική και του ΤΑΠΙΛΤΑΤ για τους παλιούς ασφαλισμένους της Ιονικής Τράπεζας που έμειναν χωρίς επικουρική λόγω των νεοφιλελεύθερων επιλογών των διοικήσεών τους.
3 Η εξαγγελθείσα κατάργηση του νόμου Κατρούγκαλου και η συνακόλουθη κατάργηση του ΕΦΚΑ εγείρουν τεράστια ερωτήματα. Η συνολική ασφαλιστική δαπάνη σε όλες τις χώρες της ΕΕ δεν πρέπει να υπερβαίνει το 16% του ΑΕΠ και πλέον η Ελλάδα προσέγγισε το όριο για πρώτη φορά, με το σύστημα να παράγει πλέον πλεονάσματα. Η πρόταση Μητσοτάκη μπορεί να σταθεί μόνο με δανεικά ή με τεράστια περικοπή συντάξεων.
Σύμφωνα με πρόσφατη δήλωση του υφυπουργού Κοινωνικών Ασφαλίσεων Τάσου Πετρόπουλου το συνολικό κόστος αυτών των μέτρων είναι δεκάδες δισ. ευρώ!
Οι «εξαγγελίες» που υλοποιούνται
Πέραν της οφθαλμοφανούς αστειότητας της επανεξαγγελίας της κατάργησης του υποκατώτατου μισθού που είχε ανακοινώσει δέκα ημέρες πριν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας (και έχει πάρει τη νομοθετική άγουσα), ο πρόεδρος της ΝΔ εξήγγειλε και πράγματα που ήδη υλοποιούνται.
Είναι χαρακτηριστικά όσα είπε για τον ενεργειακό τομέα, τους αγωγούς, τα φωτοβολταϊκά, τις υποδομές φυσικού αερίου, τα οποία δεν αποτελούν απλώς κυβερνητικές εξαγγελίες αλλά έχουν υλοποιηθεί σε μέγιστο βαθμό. Το ίδιο ισχύει και για την ενεργειακή διασύνδεση των νησιών. Και επιτέθηκε στην κυβέρνηση για το θέμα της ΔΕΗ, με αφορμή την οικονομική κατάσταση και τα ανείσπρακτα χρέη προς την επιχείρηση, επαναφέροντας εμμέσως αλλά σαφώς το θέμα της ιδιωτικοποίησης της μικρής ΔΕΗ.
Επίσης η αναφορά του στο ιδιωτικό χρέος, πέραν της αστειότητας για τη ρύθμιση χρέους 3.000 ευρώ σε 120 δόσεις των 20 ευρώ (=2.400 ευρώ!), έρχεται σε πλήρη αντιδιαστολή με την πολυεπίπεδη εικόνα του κυβερνητικού έργου στον τομέα αυτό που ξεκινά με τον νόμο Κατσέλη – Σταθάκη και φτάνει στη Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους, τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Δανειοληπτών ανά την επικράτεια, τον εξωδικαστικό συμβιβασμό και πλήθος άλλων μέτρων.
