Το Documento συνεχίζει τις προσφορές του και την Κυριακή 3 Σεπτεμβρίου 2023 σας δίνει τη δυνατότητα να επιλέξετε έναν από τους δύο τόμους του HotDoc.History.
1974. Το αντιβασιλικό δημοψήφισμα και η «σοσιαλμανία» του Καραμανλή
Το εξάμηνο που άλλαξε την Ελλάδα
Πριν από 47 χρόνια ο λαός ξερίζωσε τον θρόνο. Ήταν 8 Δεκεμβρίου 1974 όταν με ένα βροντώδες «ΟΧΙ» 69,2% γκρέμισε τη δυναστεία η οποία ταλάνισε, καταπίεσε και διαίρεσε για πολλές πέτρινες δεκαετίες.
Η αποκληθείσα «Μεταπολίτευση» δεν ήταν μια στιγμή· ήταν μια ολόκληρη διαδικασία που ξεκίνησε στις 24 Ιουλίου και ανέπτυξε μια πρωτοφανή δυναμική. Που άλλαξε την Ελλάδα. Αποχουντοποίηση, δίκες δικτατόρων και βασανιστών, ελευθεροτυπία, κοινωνικά δικαιώματα και εργατικές κατακτήσεις. Αλλά και προφύλαξη του σκληρού πυρήνα του κράτους με το νομικό εφεύρημα του «στιγμιαίου» εγκλήματος της 7ετίας.
Στις αναμνήσεις αυτής της σπουδαίας εποχής ανατρέχουμε με το HotDoc.History.
Συμβιβασμός, αναμφισβήτητα, η Μεταπολίτευση· ήταν όμως ανοιχτή σε μεταβολές ισορροπίας. Το δεύτερο εξάμηνο του 1974 έδωσε τη φυσιογνωμία της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας. Όπως κι αν κρίνουμε εκ των υστέρων, ο λαός έζησε μια πρωτοφανή άνοιξη, έναν ανεπανάληπτο κοινωνικό οργασμό.
Βγαίνοντας από τη χούντα οι τρεις ανώτερες εισοδηματικές κατηγορίες –το 20% του πληθυσμού– διέθεταν το 50% του συνολικού εισοδήματος. Οι τρεις κατώτερες εισοδηματικές κατηγορίες –το 46%– διέθεταν μόνο το 16%. Ως αποτέλεσμα των αγώνων διεκδίκησαν τις απώλειες τόσων ετών και οι μισθοί αυξήθηκαν. Η απόλυτη φτώχεια μειώθηκε από 23,5% το 1974 και 8,8% το 1981.
Και ο Κων. Καραμανλής να εφαρμόζει κεϊνσιανές πολιτικές! Κατηγορήθηκε από τη χουντική δεξιά και τον ΣΕΒ επί «σοσιαλμανία». Με τον Παναγιώτη Παπαληγούρα να απαντά αδειάζοντας «τους νοσταλγούς μιας απηρχαιωμένης και ασυδότου ελευθέρας οικονομίας». Το κράτος βρέθηκε να κατέχει 119 μεγάλες επιχειρήσεις. Πετρέλαια, Τσιμέντα, Λιπάσματα, ΕΑΒ, ΕΛΒΟ, Ολυμπιακή (από τον Ωνάση). Και Ναυπηγεία Ελευσίνας, Χίλτον, ΗΣΑΠ και πέντε τράπεζες, όλα από τον πανίσχυρο Όμιλο Ανδρεάδη.
Είναι ένα τεύχος πρόκληση στη μνήμη, ειδικά σήμερα που τα «ψυχοπαίδια» του Παπαδόπουλου και του Παττακού κοσμούν τα υπουργικά έδρανα της (Νέας) Δημοκρατίας. Που ιδιωτικοποιούνται, από τους επιγόνους οι επιχειρήσεις που είχε κρατικοποιήσει ο «εθνάρχης» της δεξιάς παράταξης.
Πολλά έχουν ανατραπεί έκτοτε. Άλλα αντέχουν. Γιατί τίποτα δεν είναι οριστικά κερδισμένο – ούτε έχει χαθεί για πάντα.
ή
Τι γυρεύαμε στη Μικρά Ασία;
100 χρόνια από την ολέθρια περιπέτεια
Εκατό χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή δικαιούμαστε –και οφείλουμε– να αναρωτηθούμε εάν το εγχείρημα είχε πιθανότητες επιτυχίας ή ήταν εξ αρχής καταδικασμένο.
Στο 100 σελίδων βιβλίο του Hot.Doc History διερευνούμε διεξοδικά το ζήτημα και δίνουμε απαντήσεις μέσα από άρθρα ειδικών επιστημόνων. Στο βιβλίο αυτό δεν θα βρείτε μάχες και πρόσφυγες.
Θα βρείτε όμως τους βαθύτερους λόγους που χάσαμε τις κρίσιμες μάχες στα βάθη της Ανατολίας απέναντι σε έναν υπερμεγέθη, εχθρικό πληθυσμό.
Θα βρείτε τις πραγματικές αιτίες που οδήγησαν στον εκπατρισμό 1.200.000 Ελλήνων από τις εστίες χιλιετηρίδων.
Θα βρείτε την προθυμία της διχασμένης Ελλάδας να δηλώσει παρούσα στην ουκρανική εκστρατεία εναντίον των μπολσεβίκων.«Από τη Ρωσία σύρνει δρόμος ίσια για τη Σμύρνη», όπως έλεγε το λαϊκό δίστιχο.
Θα βρείτε τις αλλοπρόσαλλες πλειοδοσίες βενιζελικών και βασιλοφρόνων και τις παλινωδίες από τη Σμύρνη στον Σαγγάριο και στο «Οίκαδε». Το νόθο Δημοψήφισμα του 1920 που επανέφερε τον Κωνσταντίνο στον θρόνο με 99%, σπάζοντας το «ραγισμένο βάζο της συνθήκης των Σεβρών».
Θα βρείτε το κουβάρι των διεθνών σχέσεων όπως είχε διαμορφωθεί μετά τη Συνθήκη Ειρήνης των Βερσαλλιών στο οποίο η Αθήνα προσπάθησε να παρεμβληθεί εξυπηρετώντας αγγλογαλλικά συμφέροντα «όπου ήθελε κριθεί αναγκαίον». Αλλά και τις επεκτατικές φιλοδοξίες του ελληνικού καπιταλισμού που αναζητούσε το νέο του Ελντοράντο.
Θα δείτε μια χώρα με ισχνότατη παραγωγική βάση, σε σχέση με το βάρος της εκστρατείας. Που βασίστηκε στην έκδοση πλαστού χρήματος και τη «γαλαντομία» των συμμάχων. Οι οποίοι κάποια στιγμή την εγκατέλειψαν