Νέα επιστημονικά στοιχεία εναντίον της απόσπασης των αρχαιοτήτων στο μετρό Θεσσαλονίκης

Νέα επιστημονικά στοιχεία εναντίον της απόσπασης των αρχαιοτήτων στο μετρό Θεσσαλονίκης

Προσκομίστηκαν στο ΣτΕ και αποδεικνύουν την ανεπίστρεπτη βλάβη που θα_x000D_
υποστεί το μνημειακό σύνολο, τον αποκλεισμό του από τον Κατάλογο _x000D_
Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, ενώ μετακίνηση του αρχαιολογικού _x000D_
χώρου δεν νοείται, πολλώ δε μάλλον στην περίπτωση που υπάρχει δυνατότητα_x000D_
διατήρησής του στο περιβάλλον του.

Την ακύρωση της υπουργικής απόφασης με την υπογραφή της Λίνας Μενδώνη για την ανακατασκευή του σταθμού Βενιζέλου με απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων που αποκαλύφθηκαν σε αυτόν συζήτησε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας την Παρασκευή 6 Νοεμβρίου. Για το θέμα είχαν προσφύγει τέσσερα σωματεία του υπουργείου Πολιτισμού, φορείς, επιστήμονες και κάτοικοι της Θεσσαλονίκης.

Τα σωματεία τόνισαν, αποκρούοντας τις αιτιάσεις ότι έχουν σκοπό την κωλυσιεργία στην κατασκευή του έργου, πως πρέπει να παραδοθούν άμεσα στους Θεσσαλονικείς και χωρίς χρονοτριβή οι υπόλοιποι 12 σταθμοί του μετρό. Το προέβλεπε άλλωστε η ανατραπείσα από την κυβέρνηση Μητσοτάκη και την Αττικό Μετρό προηγούμενη απόφαση για την υλοποίηση του έργου.

Όπως ανακοίνωσαν επίσης τα σωματεία, εισέφεραν «επιπλέον στοιχεία για την ιδιαίτερη σημασία του αρχαιολογικού χώρου, την απώλεια της αυθεντικότητάς του σε περίπτωση τεμαχισμού του, τον διεθνή διασυρμό με τον οποίο απειλείται η χώρα σε περίπτωση απόσπασης, καθώς και τεχνικές εκθέσεις για την πλήρη τεχνική εφικτότητα της κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου με την ίδια μέθοδο κατασκευής, σύμφωνα με την οποία κατασκευάστηκαν ο σταθμός μετρό Μοναστηράκι στην Αθήνα (με τις αρχαιότητες in situ), η υπόγεια επέκταση του κεντρικού κτιρίου της Εθνικής Τράπεζας στην οδό Αιόλου (με τις αρχαιότητες in situ), μέθοδος η οποία μέχρι τώρα εφαρμοζόταν στον σταθμό Βενιζέλου».

Προσκόμισαν άλλωστε τα σχετικά έγγραφα τα οποία αποδεικνύουν «πλήρως τη βασιμότητα των λόγων ακύρωσης που αναπτύξαμε στο δικόγραφό μας».

Συγκεκριμένα:

1. Τεύχος με ψηφίσματα, αποφάσεις επιστημονικών φορέων από την Ελλάδα και το εξωτερικό και εκκλήσεις ειδικών επιστημόνων των βυζαντινών σπουδών από την Ελλάδα και το εξωτερικό για τη διατήρηση του μνημειακού συνόλου κατά χώραν.

2. Ψήφισμα που εγκρίθηκε από την Επιτροπή Ψηφισμάτων του διεθνούς ICOMOS (ICOMOS Resolutions Comitee), και τη Διεθνή Επιστημονική Επιτροπή για τη Διαχείριση της Αρχαιολογικής Κληρονομιάς (International Committee on Archaeological Heritage Management – ICAHM) και προτείνεται στην διεθνή ολομέλεια του ICOMOS που θα πραγματοποιηθεί τον Δεκέμβριο 2020.

https://www.documentonews.gr/filegrid/2020/11/09/5fa9698d825e6303d12a9d52.pdf

3. Αρχαιολογική έκθεση σχετικά με την ιδιαίτερη σημασία του αρχαιολογικού χώρου στον σταθμό Βενιζέλου, συνταγμένη από τον κ. Robert G. Ousterhout, ομότιμο καθηγητή Βυζαντινής Τέχνης και Αρχιτεκτονικής στις ΗΠΑ.

https://www.documentonews.gr/filegrid/2020/11/09/5fa97075825e6303d3090c22.pdf

https://www.documentonews.gr/filegrid/2020/11/09/5fa96a48825e6303d12a9d53.pdf

4. «Τεχνική έκθεση για τη διακινδύνευση της αυθεντικότητας και της ακεραιότητας σημαντικών αρχαιοτήτων που βρέθηκαν στον Σταθμό Βενιζέλου Μητροπολιτικού Θεσσαλονίκης» του κ. Αλκιβιάδη Πρέπη, τ. καθηγητή Ιστορίας Αρχιτεκτονικής και Αποκατάστασης – Επανάχρησης Μνημείων και Ιστορικών Συνόλων στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, Μέλους του Διεθνούς Σώματος Εμπειρογνωμόνων για τα Μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και Εμπειρογνώμονα του Συμβουλίου της Ευρώπης σε μελέτες τεκμηρίωσης, προστασίας, ανάδειξης και διαχείρισης μνημείων της βαλκανικής πολιτιστικής κληρονομιάς,

5. Παρουσίαση της Οριστικής Μελέτης Κατασκευής του Σταθμού Βενιζέλου με κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων από τον ίδιο τον μελετητή και πρόεδρο του Ομίλου Τεχνικών Μελετών (ΟΤΜ ΑΤΕ) κ. Παναγιώτη Βέττα κατά την εκδήλωση του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ που έλαβε χώρα την 24.02.2020 (σχέδια και απομαγνητοφώνηση).

6. Τεχνική έκθεση που αφορά στην εξέταση της επάρκειας της λύσης που έχει προταθεί από τον ανάδοχο για την υλοποίηση του σταθμού Βενιζέλου με κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων, υπογεγραμμένη από τον κ. Χρήστο Αναγνωστόπουλο, καθηγητή Γεωτεχνικής Μηχανικής στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών ΑΠΘ και ειδικό σύμβουλο της Αττικό Μετρό για το έργο του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου Θεσσαλονίκης έως το 2019.

7. Τεχνική γνωμάτευση για την εφικτότητα της μεθοδολογίας κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου με «κατά χώραν» διατήρηση των αρχαιοτήτων κατά την Οριστική Μελέτη Επιπέδου 2 (ΟΜ2) με τίτλο «Εκσκαφή και Προσωρινή Υποστύλωση του Κεντρικού Υπογείου Τμήματος του Σταθμού» που υποβλήθηκε στην Αττικό Μετρό ΑΕ στις 22.07.2019, συνταγμένη από τον κ. Μιχάλη Ι. Καββαδά, καθηγητή Γεωτεχνικής της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ, και επιβλέποντα της κατασκευής του σταθμού Μοναστηράκι στην Αθήνα.

8. Τεχνική έκθεση για την εφικτότητα της μεθόδου κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου με τη μέθοδο υπόγειας εκσκαφής σύμφωνα με τη μελέτη ΟΤΜ-ΑΤΕ, συνταγμένη από τον κ. Χρήστο Σκάρλο, πολιτικό μηχανικό ΕΜΠ με πτυχίο Γ΄ τάξης στην κατηγορία 08 Στατικές Μελέτες.

9. Τεχνική έκθεση για την πρόοδο των έργων του μετρό Θεσσαλονίκης με την κατασκευή του σταθμού Βενιζέλου με τα αρχαία αμετακίνητα (2016 – 2019), συνταγμένη από τον κ. Γιάννη Α. Μυλόπουλο, καθηγητή στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών / Πολυτεχνική Σχολή ΑΠΘ, τ. πρόεδρο της Αττικό Μετρό ΑΕ (3/2016 – 9/2019)

Το υπουργείο δεν προσκόμισε νέα στοιχεία

Απορίας άξιο είναι ότι ούτε το υπουργείο Πολιτισμού ούτε η Αττικό Μετρό προσκόμισαν οποιαδήποτε τεχνική έκθεση ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα που να τεκμηριώνει ότι η τεχνική λύση της ΟΤΜ ΑΤΕ για την κατασκευή του σταθμού Βενιζέλου με την κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων δεν είναι εφικτή. Είναι σίγουροι για τη λύση ή και την έκβαση της συζήτησης στο ΣτΕ; Πώς θα επιχειρηματολογήσουν ότι ήταν «ανύπαρκτη» η μελέτη κατασκευής με τις αρχαιότητες κατά χώραν, όπως είχε σπεύσει να τη χαρακτηρίσει η υπουργός Λίνα Μενδώνη και πλέον στηρίζεται από ανεξάρτητους και πολύπειρους μελετητές σε στατικές μελέτες και κατασκευές; Τα σωματεία όμως έθεσαν ένα άλλο ζήτημα: «Το ΥΠΠΟΑ δεν προσκόμισε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, παρότι του ζητήθηκε, τη μελέτη απόσπασης των αρχαιοτήτων του σχήματος ΑΚΤΩΡ-Korres Engineering. Την προσκομίσαμε οι αιτούντες για να δείξουμε τον τεμαχισμό και τις κοπές που θα υποστεί ο ιδιαίτερης σημασίας αρχαιολογικός χώρος με την εν λόγω μελέτη». Ειδικά για τη μελέτη αυτή υπάρχει ένα σημείο το οποίο τονίζουν τα σωματεία και αφορά τους νομικούς συμβούλους του κράτους και τις πιθανές αλχημίες στις οποίες ενδέχεται να καταφύγει το υπουργείο: «Η εκπρόσωπος του ΝΣΚ τόνισε ότι οι αρχαιότητες του σταθμού Βενιζέλου θα αποσπαστούν μαζί με τις υποκείμενες αρχαιότητές τους. Μας προξένησε μεγάλη εντύπωση τόσο γιατί κάτι τέτοιο είναι αδύνατο να συμβεί με βάση τη μελέτη απόσπασης που κατατέθηκε και συζητήθηκε στο ΚΑΣ, αφού αυτή έχει γίνει με τον υπολογισμό συγκεκριμένου βάρους και πάχους των αρχαιοτήτων, που σε καμία περίπτωση δεν περιλαμβάνει και το πάχος των υποκείμενων ανθρωπογενών στρωμάτων! Κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί ποτέ ως τώρα, σε καμία εργασία απόσπασης, είναι εντελώς αντιεπιστημονικό και βέβαια δεν μπορεί να γίνει με την κατατεθειμένη μεθοδολογία της μελέτης απόσπασης του Σεπτεμβρίου. Θέλουμε να ελπίζουμε ότι το ΥΠΠΟΑ δεν ετοιμάζει κάποια “απόφαση-έκπληξη” αλλιώς ας γνωρίζει ότι θα επιδιώξουμε με κάθε τρόπο την ακύρωση μιας τέτοιας παράνομης πράξης».

Τέλος, δεν πέρασε απαρατήρητο από τα σωματεία ότι «στους τυπικούς λόγους ακύρωσης της υπουργικής απόφασης, που σχετίζονται με την παρουσία και συμμετοχή των κ. Μ. Τιβέριου και Εμμ. Κορρέ κατά τη διαδικασία εξέτασης της ένστασης εξαίρεσής τους, κατά παράβαση κάθε σχετικής νόμιμης διαδικασίας, οι δικηγόροι της Αττικό Μετρό και του ΝΣΚ δεν απάντησαν επί της ουσίας. Άλλωστε, οι ψευδείς ισχυρισμοί ότι δήθεν “απομακρύνθηκαν” τα παραπάνω μέλη από την αίθουσα κατά τη διάρκεια της συζήτησης και ψηφοφορίας επί της εξαίρεσής τους καταρρίπτονται τόσο από τα ίδια τα πρακτικά του ΚΑΣ, όσο και από τα μέλη του ΚΑΣ, καθώς και τα μέλη των σωματείων που βρισκόμασταν έξω από την αίθουσα της πολύωρης συνεδρίασης».

Documento Newsletter