Το υπουργείο Πολιτισμού προωθεί την άρση του χαρακτηρισμού ως ιστορικού τόπου του οικόπεδου της πρώην ΠΥΡΚΑΛ. Δυνατότητες δόμησης χωρίς έλεγχο στη… ζώνη ασφαλείας των διυλιστηρίων.
Νέο δώρο στην οικογένεια Λάτση κάνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη σε αυτούς τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησής της. Οπως έγραψε στο Documento την περασμένη Κυριακή ο εκπρόσωπος της Κίνησης Πολιτών Ecoeleusis Χρήστος Χρηστάκης, πρόκειται για ακίνητο της πρώην ΠΥΡΚΑΛ το οποίο είχε χαρακτηριστεί «ιστορικός τόπος», αλλά η σημερινή υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη μεθοδεύει… το αντίθετο.
Το ακίνητο πωλήθηκε τον Απρίλιο του 2017. Πρόκειται για ακίνητο-φιλέτο καθώς διαθέτει παραλιακό μέτωπο ενός χιλιομέτρου στην Ελευσίνα και γειτνιάζει με την Αττική Οδό και τη σιδηροδρομική γραμμή. Η συνολική έκταση του οικοπέδου αγγίζει τα 450 στρέμματα στα οποία υπάρχει και βιομηχανική εγκατάσταση. Το τίμημα της πώλησης ορίστηκε στα 25,690 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα να προκληθούν αντιδράσεις από τους εργαζόμενους των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων (ΕΑΣ) – πρώην ΠΥΡΚΑΛ καθώς η αντικειμενική του αξία ανερχόταν στα 44,537 εκατ. ευρώ. Μάλιστα το σωματείο των εργαζομένων κατέθεσε και μηνυτήρια αναφορά για την πώληση του οικοπέδου, ενώ όπως υποστήριζαν τα ΕΛΠΕ υπήρχε αναγκαιότητα να αποκτήσουν τη συγκεκριμένη έκταση εξαιτίας της ρύπανσης από διαρροή πετρελαίου στον χώρο των ΕΑΣ, αλλά και επειδή το συγκεκριμένο ακίνητο αποτελούσε προτεραιότητα για την περαιτέρω λειτουργία και επιβίωσή τους.
Τον Ιούλιο του 2019 η προηγούμενη υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά χαρακτήρισε το ακίνητο «ιστορικό τόπο» και τα κτίρια μαζί με τον εξοπλισμό τους νεότερα μνημεία, έπειτα από γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ). Η κίνηση αυτή χαρακτηρίστηκε «εξέλιξη που διέσωζε την ιστορική μνήμη και τη βιομηχανική κληρονομιά», σύμφωνα με ανακοίνωση της Ομοσπονδίας Εργαζομένων Χημικής Βιομηχανίας (ΟΕΧΒΕ). Ωστόσο πριν από λίγες ημέρες η υπουργός Πολιτισμού Λ. Μενδώνη σε συνέντευξη Τύπου δήλωσε ότι το θέμα του χαρακτηρισμού θα επανέλθει στο ΚΣΝΜ προκειμένου να γνωμοδοτήσει εκ νέου. Η δήλωση προκάλεσε πολλές αντιδράσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Δήμος Ελευσίνας εξέδωσε ψήφισμα σε βάρος της απόφασης αναπομπής στο ΚΣΝΜ, ενώ επιστολή προς την κ. Μενδώνη απέστειλαν το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών, η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, η MKO Monumenta κ.λπ.
Η κίνηση της κ. Μενδώνη αποτελεί μεθόδευση προς την άρση του χαρακτηρισμού του ακινήτου ως ιστορικού τόπου. Κάτι τέτοιο θα δώσει τη δυνατότητα στα ΕΛΠΕ να απαλλαγούν από το πέπλο προστασίας της ιστορικότητας. Να κάνουν δηλαδή στο εσωτερικό της έκτασης ό,τι επιθυμούν ως νόμιμοι ιδιοκτήτες. Τον Δεκέμβριο του 2017 τα ΕΛΠΕ έλαβαν για παράδειγμα άδεια από τη Διεύθυνση Υπηρεσίας Δόμησης Ελευσίνας για την κατεδάφιση κτιρίων – εγκαταστάσεων της πρώην ΠΥΡΚΑΛ. Όμως σε έναν χαρακτηρισμένο «ιστορικό τόπο» προκειμένου να γίνει οποιαδήποτε οικοδομική παρέμβαση θα πρέπει πρώτα να υπάρξει γνωμοδότηση του ΚΣΝΜ και έκδοση υπουργικής απόφασης.
«Τα ΕΛΠΕ πιέζουν με κάθε τρόπο να αρθεί ο χαρακτηρισμός του ιστορικού τόπου και αυτός είναι ο βασικός λόγος που η κ. Μενδώνη το επέστρεψε στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων [ΚΣΝΜ]. Η εξαγγελία αναπομπής από μόνη της συνιστά πίεση της υπουργού προς το αρμόδιο όργανο [ΚΣΜΝ] να άρει τον χαρακτηρισμό του ιστορικού τόπου του ακινήτου που μόλις προ πενταμήνου αποφάσισε. Ο χαρακτηρισμός του ακινήτου ως ιστορικού τόπου, πέρα από την ανταποδοτική αξία για τη διάσωση της βιομηχανικής κληρονομιάς, δεν θίγει στο ελάχιστο τον σκοπό για τον οποίο αγοράστηκε το ακίνητο από τα ΕΛΠΕ, δηλαδή τη δημιουργία ζώνης ασφαλείας SEVESO III μεταξύ των διυλιστηριακών εγκαταστάσεων και της πόλης της Ελευσίνας η οποία το 2021 θα φιλοξενήσει τον θεσμό της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης το 2021» τονίζει ο Χρ.Χρηστάκης.