Η αυτοπαγίδευση της εξωτερικής πολιτικής στα παιχνίδια της εσωτερικής πολιτικής έχει υποβαθμίσει τον δημόσιο διάλογο για τις διεθνείς σχέσεις της χώρας.
Έτσι, ενώ από το 1995 η Ελλάδα συναλλάσσεται με τα Σκόπια με τη λέξη «Μακεδονία» (πΓΔΜ) και περίπου 140 κράτη τα έχουν αναγνωρίσει ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας», ο υπεραπλουστευμένος πολιτικός διάλογος στη χώρα μας συνεχίζει να ενισχύει τα χαρακτηριστικά του πολιτισμικού αμυντικού εθνικισμού, με μετάθεση των ευθυνών στους δυτικούς «ξένους»/ισχυρούς και τους «εσωτερικούς προδότες».
Το 2018, όμως, δεν είναι 1995 και για να αποφύγουμε τα χειρότερα θα πρέπει το θέμα να λυθεί τώρα. Οχι μόνο τα Σκόπια θα συνεχίσουν να αποκαλούνται «Μακεδονία», αλλά θα περιοριστεί σημαντικά και η διαπραγματευτική θέση της Ελλάδας – και μάλιστα σε μια περίοδο που μια σειρά από παράγοντες (όπως οι προσπάθειες της Ρωσίας να υπονομεύσει τη φιλοδυτική προσέγγιση των βαλκανικών χωρών, η αυξανόμενη παρουσία της Κίνας και η προσπάθεια της Τουρκίας να εκμεταλλευτεί τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς) έχει επανενεργοποιήσει το ενδιαφέρον της ΕΕ για ένα νέο κύμα διεύρυνσης με τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων.
Το πολιτικό μας σύστημα, λοιπόν, θα πρέπει να δημιουργήσει ευκαιρίες προκειμένου η κοινωνία να απομακρυνθεί από την αντιπαραθετική λογική και να επενδύσει σε στρατηγικές που θα φέρουν κοντά τις δύο χώρες. Αυτό απαιτεί:
Πρώτον, ευθύνη, με λύση του θέματος της ονομασίας μέσα από έναν συμβιβασμό που αναγνωρίζει ότι η πΓΔΜ ανήκει στον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο της Μακεδονίας αλλά ταυτόχρονα την αποτρέπει από το να μονοπωλεί την ιστορία της Μακεδονίας.
Δεύτερον, αυτοπεποίθηση. Η όλη εικόνα του κόσμου θα αλλάξει αναλόγως ποια στάση θα υιοθετήσουμε. Αν θέλουμε, μπορούμε να συνεχίσουμε να βλέπουμε τα Σκόπια ως απειλή για τη Θεσσαλονίκη. Μπορούμε, όμως, να δούμε τη χώρα μας, παρά τα σημερινά της προβλήματα, ως «άρχοντα» της περιοχής που μπορεί να διασφαλίσει τη σταθερότητα και την ευημερία της πΓΔΜ και των Βαλκανίων μέσα από μια ευρωπαϊκή και βορειοατλαντική προοπτική. Ηρθε, λοιπόν, η ώρα να στραφούμε στο μέλλον και να συνειδητοποιήσουμε την πραγματική κατάστασή μας, προσφέροντας με διαρκή και θετική δράση σε όλα τα επίπεδα.
Ο Χρήστος Α. Φραγκονικολόπουλος είναι Αν. καθηγητής Διεθνών Σχέσεων ΑΠΘ, κάτοχος έδρας Jean Monnet
