Αμαρτίες δισεκατομμυρίων κληρονόμησε το 2015 η σημερινή διοίκηση.
Διαστάσεις σφοδρής πολιτικής σύγκρουσης λαμβάνει πάλι το θέμα της ΔΕΗ καθώς η αντιπολίτευση (ΝΔ και ΚΙΝΑΛ) κλιμακώνει τις επιθέσεις κατά της επιχείρησης, αναγγέλλοντας για πολλοστή φορά την κατάρρευσή της. Αφορμή αποτέλεσε η δημοσίευση των ετήσιων οικονομικών αποτελεσμάτων της ΔΕΗ για το 2018, τα οποία εμφανίζουν ζημίες έπειτα από φόρους, αποσβέσεις και τόκους.
Η επιχείρηση απάντησε… εμπράκτως την 1η Μαΐου με την εξόφληση ομολογιακού δανείου 350 εκατ. ευρώ διαψεύδοντας εν τοις πράγμασι τις Κασσάνδρες που επί έναν και πλέον χρόνο συνεπικουρούσαν το μεγάλο σορτάρισμα των μετοχών της ΔΕΗ.
Μαγική εικόνα
Από μια πρώτη ανάγνωση των οικονομικών στοιχείων προκύπτει ότι η εταιρεία έχει μεικτά κέρδη (EBIDTA) 240 εκατ. ευρώ, τα οποία όμως εξαφανίζονται μετά την καταβολή φόρων από την επιχείρηση 72 εκατ. ευρώ και τον υπολογισμό αποσβέσεων-μαμούθ ύψους 674 εκατ. ευρώ!
Επιπλέον πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η σύγκριση των αποτελεσμάτων του 2014 με αυτά του 2018 είναι παραπλανητική, δεδομένου ότι: Τότε η ΔΕΗ ήταν μαζί με τον ΑΔΜΗΕ και άθροιζαν κέρδη 91 εκατ. ευρώ.
Χωρίς τον ΑΔΜΗΕ και εάν η τιμή των δικαιωμάτων διοξειδίου του άνθρακα (CO2) ήταν το 2014 ίδια με το 2018 (16 ευρώ ο τόνος αντί 6 ευρώ), η ΔΕΗ το 2014 θα είχε ζημίες άνω των 700 εκατ. ευρώ. Λόγω της εφαρμογής των αποφάσεων της ΕΕ για συρρίκνωση του μεριδίου αγοράς της ΔΕΗ, από το 97% το 2014 έχει περιοριστεί στο 82%.
Το 2014 η κυβέρνηση Σαμαρά παρέδωσε τη ΔΕΗ με μεγάλα ελλείμματα του Ειδικού Λογαριασμού των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΕΛΑΠΕ) ύψους τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ. Για να καλύψει αυτές τις ζημίες η επιχείρηση την περίοδο 2016-18 (κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και διοίκηση Παναγιωτάκη) κατέβαλε 578 εκατ. ευρώ.
Η άθλια κληρονομιά
Πέραν όμως των προαναφερθέντων, η διοίκηση Παναγιωτάκη καλείται να πληρώσει την άθλια κληρονομιά που της κληροδότησε το κοινό παρελθόν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ελλάδα δεν είχε ποτέ ενεργειακό πρόγραμμα. Οι παρενέργειες αυτής της κατάστασης ήταν και είναι τρομακτικές σε επίπεδο κόστους. Ενδεικτικά και ως πρώτη προσέγγιση αξίζει να επισημανθούν:
• Ακολουθήθηκε εντελώς λανθασμένη πολιτική στο θέμα των ανανεώσιμων πηγών. Επιδοτήθηκαν και χρηματοδοτήθηκαν πανάκριβες υποδομές (τα κόστη την περίοδο 2008-14 ήταν εξαπλάσια από τα σημερινά!). Αυτό είχε αποτέλεσμα τη δημιουργία τεράστιων ελλειμμάτων (1 δισ. ευρώ και πλέον) στον λογαριασμό ΑΠΕ.
• Εγιναν υπερεπενδύσεις σε συμβατικές μονάδες με φυσικό αέριο την περίοδο 2007-08, οι οποίες λόγω της κρίσης εξελίχθηκαν σε ζημιογόνες. Εγινε λανθασμένη ανάπτυξη νέων μονάδων αερίου στον ελλαδικό χώρο, με χαρακτηριστικότερη ίσως περίπτωση την κατασκευή τέτοιου σταθμού στη Μεγαλόπολη, όταν θα μπορούσε να γίνει στην Πάτρα ώστε να επεκταθεί το δίκτυο φυσικού αερίου προς την αχαϊκή πρωτεύουσα (ακόμη δεν έχει αέριο).
• Σχεδιάστηκαν λιθανθρακικές μονάδες χαμηλής απόδοσης, ενώ χρήζει διερεύνησης το τι έγινε με πολλές εμφανιζόμενες ως εμβληματικές επενδύσεις της ΔΕΗ σε λιγνίτη. Η Ελλάδα έχασε σημαντικές ευνοϊκές ρυθμίσεις που πέτυχαν χώρες της ΕΕ όπως η Πολωνία.
• Υπήρξαν σκανδαλώδεις υπερτιμολογημένες συμβάσεις σε βάρος της ΔΕΗ, όπως της Energon (την υπόθεση είχε φέρει στο φως το Hot Doc).
Τα παραπάνω αλλά και πολλά άλλα, όπως ο κακός τρόπος οργάνωσης των δημοπρασιών ρεύματος (ΝΟΜΕ), είχαν αποτέλεσμα να εκτιναχθεί το κόστος ρεύματος σε δυσθεώρητα ύψη:
• Το οικιακό από 78 ευρώ οι 1.000 ΚW το 2011 εκτινάχθηκε στα 92 ευρώ το 2014 (αύξηση 18%). Με την παρούσα διοίκηση αποκλιμακώθηκε στα 83 ευρώ (μείωση περίπου 10%).
• Το βιομηχανικό ρεύμα από 67 ευρώ οι 1.000 KW το 2011 έφτασε τα 77 ευρώ το 2014 και το 2019 είναι κάτω από το 2011, στα 65 ευρώ.
• Για ΕΤΜΕΑΡ (ανανεώσιμες πηγές) το κόστος το 2011 ήταν 1,80 ευρώ ανά MWh και εκτινάχθηκε στα 19,80 το 2014. Σήμερα έχει μειωθεί στα 16,40.
«Μεσοσταθμικά την περίοδο 2008-13 (ΝΔ – ΠAΣΟΚ) η αύξηση της τιμής ρεύματος έφτασε το 60%! Ετσι η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ των χωρών-μελών της ΕΕ στα οικιακά τιμολόγια, με συνολική επιβάρυνση των καταναλωτών της τάξης του 60% και τη δεύτερη στα βιομηχανικά» («Καθημερινή», 31.10.2014). Αντιθέτως, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, καμία αύξηση δεν συντελέστηκε την περίοδο 2015-19, αλλά μείωση μεσοσταθμικά κατά 12% λόγω ανταγωνισμού και εκπτώσεων.
Οι τεράστιες αυξήσεις της τιμής του ρεύματος προκάλεσαν εκτεταμένα φαινόμενα ενεργειακής φτώχειας, δημιούργησαν στρατιές οφειλετών στη ΔΕΗ σε μια περίοδο που οι «κακοί πελάτες» μετακινούνταν σε ανταγωνιστές παρόχους οι οποίοι δεν κουβαλούσαν τα βάρη του παρελθόντος της ΔΕΗ. Η κατάσταση αυτή έβαλε σε δοκιμασία τον παραγωγικό ιστό της χώρας και οδήγησε στο μαζικό κλείσιμο επιχειρήσεων.
Η άμεση μετάταξη του ΦΠΑ σε ρεύμα και αέριο στον υπερκατώτατο συντελεστή, που ανακοινώθηκε από τον Αλέξη Τσίπρα, αναμένεται να οδηγήσει ακόμη χαμηλότερα τις τιμές όχι μόνο του ρεύματος αλλά και χιλιάδων προϊόντων καθώς θα μειωθεί το κόστος παραγωγής, μεταφοράς, αποθήκευσης και συντήρησης…
Αλλά το θέμα ΔΕΗ δεν τελειώνει εδώ…