Ο Τσέχος πρωθυπουργός Αντρέι Μπάμπις κάλεσε τον επικεφαλής του γραφείου του προέδρου να παραιτηθεί άμεσα λόγω εικαζόμενης ανάρμοστης συμπεριφοράς κατά την άσκηση των εξουσιών του άρρωστου προέδρου Μίλος Ζέμαν. Η αστυνομία ερευνά καταγγελίες για «εγκληματικές ενέργειες κατά της δημοκρατίας».
Ο πρόεδρος Ζέμαν βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε εντατική θεραπεία στο νοσοκομείο. Εισήχθη μια μέρα μετά τις εκλογές στις οποίες η κεντροδεξιά αντιπολίτευση ουσιαστικά τερμάτισε τις πιθανότητες του Μπάμπις να παραμείνει στην εξουσία. Τώρα η πολιτική της Τσεχίας έχει αναστατωθεί από αποκαλύψεις-βόμβα από τον πρόεδρο της Γερουσίας Μίλος Βίστρτσιλ.
Για πάνω από μια εβδομάδα, το γραφείο του προέδρου επιμένει ότι η άγνωστη ασθένεια του Ζέμαν δεν τον εμποδίζει να εκπληρώσει τις συνταγματικές του υποχρεώσεις. Ωστόσο, ο επικεφαλής της γερουσίας λέει ότι έχει λάβει επίσημη επιβεβαίωση από τον διευθυντή του Κεντρικού Στρατιωτικού Νοσοκομείου της Πράγας ότι ο πρόεδρος είναι “ανίκανος να εκπληρώσει οποιαδήποτε από τις εργασιακές του ευθύνες” – με άλλα λόγια είναι ανίκανος να εκτελέσει τα καθήκοντά του.
Ο ρόλος του Τσέχου αρχηγού κράτους είναι σε μεγάλο βαθμό εθιμοτυπικός, αλλά αυτός ο ρόλος αποκτά μεγαλύτερη σημασία μετά τις εκλογές: είναι ο πρόεδρος που ζητά από κάποιον να σχηματίσει νέα κυβέρνηση. Αποδέχεται επίσης την παραίτηση των απερχόμενων πρωθυπουργών και συγκαλεί το κοινοβούλιο. Η αδιαθεσία του Ζέμαν, επομένως, θέτει υπό αμφισβήτηση την ομαλή διεξαγωγή αυτής της διαδικασίας.
Ύποπτο ραντεβού
Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται τώρα σε μια συνάντηση που έγινε στις 14 Οκτωβρίου, όταν ο ανώτερος βοηθός του προέδρου Ζέμαν, Βράτισλαβ Μύναρ, συνόδευσε τον πρόεδρο της Κάτω Βουλής Ράντεκ Βόντρατσεκ για να δει τον Ζέμαν – έναν μανιώδη καπνιστή και λάτρη του αλκοόλ – σε μονάδα ΜΕΘ.
Η σύντομη επίσκεψη του Βόντρατσεκ δεν εγκρίθηκε από τον διευθυντή του νοσοκομείου, ο οποίος είναι επίσης και ο προσωπικός γιατρός του Ζέμαν. Αλλά ο Βόντρατσεκ εμφανίστηκε αργότερα με μια επιστολή που έφερε την υπογραφή του προέδρου, με σκοπό τη σύγκλιση του κοινοβουλίου στις 8 Νοεμβρίου. Ο επικεφαλής της γερουσίας λέει ότι το νοσοκομείο είχε ενημερώσει τον Μύναρ στις 13 Οκτωβρίου ότι ο πρόεδρος Ζέμαν ήταν εντελώς ακατάλληλος για εργασία.
Η αστυνομία ερευνά τώρα τις συνθήκες εκείνης της συνάντησης – συμπεριλαμβανομένων πιθανών “εγκλημάτων κατά της δημοκρατίας”, τα οποία στον τσεχικό ποινικό κώδικα περιλαμβάνουν αδικήματα όπως υπονόμευση του πολιτεύματος, δολιοφθορά και προδοσία. Ερευνούν ακόμη και ισχυρισμούς ότι η υπογραφή του προέδρου στην επιστολή ήταν πλαστή.
Σοβαρές πολιτικές συνέπειες
Ο Μπάμπις – ο οποίος μέχρι τώρα είχε μια άβολη συμμαχία με τον πρόεδρο Ζέμαν – κάλεσε τον Μύναρ να παραιτηθεί αμέσως από τη θέση του ως επικεφαλής του γραφείου του προέδρου. Αν όχι, λέει ότι θα τον απολύσει χρησιμοποιώντας προεδρικές εξουσίες που θα του παραχωρηθούν εάν το κοινοβούλιο απαλλάξει τον κ. Ζέμαν από τα καθήκοντά του ενεργοποιώντας το άρθρο 66 του τσεχικού συντάγματος. Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να συμβεί τουλάχιστον μέχρι τις 8 Νοεμβρίου, όταν η νεοεκλεγείσα κάτω βουλή συνεδριάσει για πρώτη φορά.
Ο πρωθυπουργός επέκρινε επίσης τον Βόντρατσεκ, μέλος του κόμματός του ANO, λέγοντας ότι χρησιμοποιήθηκε ως “χρήσιμος ηλίθιος” από τον Μύναρ.
Η μυστηριώδης ασθένεια του προέδρου
Εν τω μεταξύ, δεν υπάρχουν ακόμη νέα για την ακριβή διάγνωση του 77χρονου προέδρου. Ο προσωπικός του γιατρός λέει ότι το απόρρητο του ασθενούς σημαίνει ότι το μόνο που μπορεί να πει είναι ότι ο Ζέμαν νοσηλεύεται για επιπλοκές που προκύπτουν από τις χρόνιες παθήσεις του, που στην περίπτωσή του είναι ο διαβήτης τύπου 2 και η νευροπάθεια στα κάτω άκρα.
Τα εκτεταμένα δημοσιεύματα στα τσεχικά μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένου ενός που υποστηρίζεται από επτά ανεξάρτητες πηγές εξοικειωμένες με την υγεία του, λένε ότι πάσχει από σοβαρές επιπλοκές από κίρρωση του ήπατος.
Αυτές οι επιπλοκές, όπως υποστηρίζουν οι αναφορές, περιλαμβάνουν συσσώρευση κοιλιακού υγρού -γνωστού ως ασκίτη- και επίσης ηπατική εγκεφαλοπάθεια, η οποία μπορεί να επηρεάσει τη γνωστική λειτουργία. Το γραφείο του προέδρου δεν έχει σχολιάσει αυτούς τους ισχυρισμούς, αλλά ευχαριστεί όσους ευχήθηκαν στον πρόεδρο ταχεία ανάρρωση και τους παρότρυνε να συνεχίσουν να προσεύχονται για αυτόν.
Η έκθεση του νοσοκομείου που επικαλείται ο πρόεδρος της γερουσίας, ωστόσο, λέει ότι η διάγνωση του προέδρου Ζέμαν είναι “εξαιρετικά ασαφής” και η επιστροφή του στην εργασία τις επόμενες εβδομάδες είναι “πολύ απίθανη”.
