Πέντε γυναίκες από το Μαρόκο καταλαμβάνουν τη σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση στις 21-23 Φεβρουαρίου για να παρουσιάσουν το «Ottof».
Είναι η ομάδα της Μπουσρά Ουιζγκέν, που φέρνει τον καυτό αέρα από την έρημο και τους Βερβέρους στη χώρα μας. Η ίδια η χορογράφος και τέσσερις γυναίκες θα μας δώσουν μια γεύση από τη θέση της γυναίκας στο Μαρόκο, από την καθημερινότητα και το σύμπαν της. Όλες έχουν δουλέψει ακατάπαυστα, σκληρά σαν τα μυρμήγκια (ottof σημαίνει μυρμήγκι στη γλώσσα των Βεδουίνων).
Προέρχονται από την παράδοση των aitas, γυναικών που χορεύουν και τραγουδούν παραδοσιακά κομμάτια σε γάμους και νυχτερινά μαγαζιά στο Μαρόκο. Θα μας χορέψουν τη ζωή τους, θα μιλήσουν για τις εμπειρίες που έχουν βιώσει, για τα πράγματα που έχουν κατακτήσει, για τη χειραφέτηση και την απελευθέρωσή τους από τους φραγμούς που θέτουν τα ήθη και τα έθιμα του τόπου τους, η παράδοση, αλλά και το περιβάλλον τους.
Η παράσταση έκανε πρεμιέρα τον Ιούνιο του 2015 στο Φεστιβάλ Χορού του Μονπελιέ και από τότε περιοδεύει σε όλο τον κόσμο. Η πορεία της κολεκτίβας μετρά ήδη εννιά χρόνια, ενθουσιάζοντας το ευρωπαϊκό κοινό. Η Ουιζγκέν γεννήθηκε το 1980 στο Κουαρζαζάτε του Μαρόκου. Συνεργάστηκε με τους γνωστούς χορογράφους Μπορίς Σαρμάτζ, Ματίλντ Μονιέ και Αλέν Μπιφάρ. Σήμερα ζει στο Μαρακές, όπου από το 1998 έχει αφοσιωθεί στη δημιουργία μιας τοπικής χορογραφικής σκηνής. Μας αποκαλύπτει τα μυστικά αυτών των «μυρμηγκιών».
Ποια είναι η αφετηρία του συγκεκριμένου έργου;
Πηγή έμπνευσής μου ήταν η φύση, τα ζώα, αλλά και η σχέση που αναπτύσσουν οι άνθρωποι με αυτά. Είναι το τρίτο έργο που κάνω με την ίδια ομάδα ερμηνευτών. Διάλεξα τις συγκεκριμένες γιατί τις θαυμάζω, έχουν τεράστιο ταλέντο, προσήλωση σε αυτό που κάνουμε. Αυτό που με απασχόλησε ήταν το θέμα της ελευθερίας, της έκφρασης. Ήθελα να δημιουργήσω γι’ αυτές τις γυναίκες ένα πεδίο δυνατοτήτων. Θέλω οι ερμηνεύτριες μου να έχουν τη μέγιστη ελευθερία επί σκηνής, χώρο και χρόνο για να μας διηγηθούν τις ιστορίες τους. Στο επίκεντρο βρίσκονται το Μαρόκο, η κουλτούρα, το φως, η ομορφιά και η μοίρα των καθημερινών ανθρώπων. Κάθε έργο που ανεβάζω μοιάζει σαν ένα χρονικό, ένα ταξιδιωτικό ημερολόγιο.
Τι περιλαμβάνει αυτό το ταξιδιωτικό ημερολόγιο;
Μιλούν για τη ζωή τους, αλλά και για όλους μας. Δεν στέκονται στο θέμα της ηλικίας, του φύλου, της καταγωγής. Περιγράφουν κάτι καθολικό, που αφορά την ανθρώπινη περιπέτεια. Η διαφορετικότητα, η πολλαπλότητα, η έννοια του ανθρώπου, η σχέση του με τη φύση είναι αυτό που θα δείτε σε αυτήν τη δουλειά. Αυτά που με παθιάζουν είναι η μουσική, η προφορική παράδοση, η θέση του κειμένου, οι αληθινές αλλά και οι φανταστικές ιστορίες των πρωταγωνιστριών, που παράλληλα με τις πρόβες και τις παραστάσεις έχουν και την κανονική τους ζωή. Εργάζονται σκληρά. Η παράσταση είναι μια πρόσκληση να τις ανακαλύψετε.
Είναι λοιπόν ένα ταξίδι στην μαροκινή κουλτούρα ή υπάρχει και ένα πιο σύγχρονο στοιχείο στην παραγωγή;
Είναι ένας συνδυασμός και των δύο αυτών πραγμάτων. Το παρελθόν, το παρόν, αλλά και οι μελλοντικές ελπίδες αυτών των χαρακτήρων δημιουργούν μια εξαιρετική μίξη. Πρέπει να ομολογήσω ότι δεν βλέπω την παράδοση σαν κάτι άχρηστο, σαν ένα έρμα που πρέπει να το ξεφορτωθούμε. Αντίθετα, θαυμάζω τον ζωντανό πλούτο, τη δύναμη και τη διάρκειά της.
Είναι ένα έργο φτιαγμένο από γυναίκες που απευθύνεται αποκλειστικά σε γυναίκες;
Όχι! Είναι μια παράσταση που απευθύνεται και στα δύο φύλα. Δεν με απασχολεί ο διαχωρισμός των δύο φύλων. Η πολιτική είναι αυτή που ενώνει τους ανθρώπους σήμερα και όχι αυτή που τους χωρίζει. Δεν έχω πολιτική στόχευση. Η δράση είναι το «τσιμέντο» της τέχνης, η οποία τελικά αξίζει πάνω από όλα.
Ξεκινήσατε την πορεία σας από λαϊκούς χορούς. Τι αναζητάτε στις χορογραφικές συνθέσεις σας;
Ξεκίνησα από τους μαροκινούς χορούς, οι οποίοι δεν είναι ένα μουσειακό είδος. Αντίθετα ανήκουν στο παρόν του λαού μου, ο κόσμος τους χορεύει και η μουσική τους είναι χαρούμενη, εορταστική. Με ενδιαφέρει αυτή η συγκατοίκηση του παρόντος και του παρελθόντος στη δουλειά μου, χωρίς όμως ετικέτες και κόμπλεξ. Στο «Ottof» χορεύουμε αυτό που είμαστε. Είμαστε άνθρωποι γεμάτοι όνειρα. Αρχισα να κάνω όνειρα από μικρή, χωρίς να ξέρω ακριβώς τι ήταν αυτό που είχα στο μυαλό μου. Ημουν αυτοδίδακτη, παθιασμένη από τις ταινίες που έβλεπα νεαρή, από τα μυθιστορήματα που με τρέλαναν, από τους πρώτους μου δασκάλους χορού, από τις αδερφές μου, τις γειτόνισσές μου.
Η μουσική των aitas είναι κομβική στην παράσταση. Γιατί ακριβώς πρόκειται και γιατί είναι τόσο σημαντική για τους Βερβέρους και την αραβική κουλτούρα;
Η μουσική των aitas πρωταγωνιστούσε κυρίως στο πρώτο μου έργο. Στο συγκεκριμένο που θα δείτε στη Στέγη χρησιμοποιώ κυρίως ένα απόσπασμα του Πολωνού συνθέτη Βίτολντ Λουτοσλάβσκι, που είναι ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες του 20ού αιώνα. Ένας Πολωνός ανάμεσα στους Μαροκινούς. Έχει να κάνει με τις συγκρούσεις, τον κίνδυνο που ενέχει το ξένο. Δεν με απασχολεί λοιπόν αποκλειστικά η δική μου κουλτούρα στο «Ottof».
