Εκείνη η ψευδαίσθηση που μας συναρπάζει είναι προτιμότερη από δέκα χιλιάδες αλήθειες. Η φράση αυτή του Αντον Τσέχοφ περιγράφει τους λόγους για τους οποίους το αφήγημα που χρησιμοποιεί οι Κυριάκος Μητσοτάκης περί κοπιώδους συμμετοχής του στην αρένα της σκληρής επιχειρηματικότητας έχει τέτοιον ενθουσιασμό από την πλευρά του.
Η πεποίθηση περί επιχειρηματικής αριστείας του αρχηγού της ΝΔ όχι μόνο μπάζει από τα παράθυρα πρόσληψής του, αλλά παρουσιάζει ένα σοβαρό μελανό σημείο.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ως διευθύνων σύμβουλος θυγατρικής εταιρείας της Εθνικής Τράπεζας φαίνεται να πούλησε ποσοστό της εταιρείας σε άλλη ιδιωτική εταιρεία στην οποία συμμετείχε ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου. Η διαδικασία που ακολούθησε και στην οποία υπάρχει εμφανής σύγκρουση συμφερόντων ενδεχομένως έχει και την ποινική της πλευρά, η οποία ωστόσο είναι αργά για να διερευνηθεί μετά την πάροδο δεκαπέντε και πλέον χρόνων. Προς το παρόν στο σκαμνί βρίσκεται η ωραιοποιημένη αφήγησή του περί έντιμης και άριστης επιχειρηματικότητας την οποία πρεσβεύει.
«Άριστος» και στην περιβόητη σταδιοδρομία του στον τραπεζικό τομέα φαίνεται ότι ήταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όπως προκύπτει από επίσημα έγγραφα και ντοκουμέντα της εποχής. Ο πρόεδρος της ΝΔ εμφανίζεται για περίπου τέσσερα χρόνια ως διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Επιχειρηματικών Συμμετοχών του ομίλου της Εθνικής Τράπεζας· παράλληλα εμφανίζεται ως μέλος του ΔΣ μιας ιδιωτικής εταιρείας, της Inform Π. Λύκος. Η εν λόγω ΑΕ εξαγοράζει το 2002 το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών μιας εισπρακτικής εταιρείας, στην οποία μέτοχος είναι ένα fund τη διαχείριση του οποίου είχε η Εθνική Επιχειρηματικών Συμμετοχών με διευθύνοντα τον Κυρ. Μητσοτάκη. Πρόκειται για μία ακόμη αριστεία του προέδρου της ΝΔ, αυτήν τη φορά όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται την επιχειρηματικότητα και τη λειτουργία της αγοράς. Αν και εργάζεται ως υψηλόβαθμο στέλεχος σε εταιρεία τραπεζικού ομίλου του δημοσίου, συμμετέχει παράλληλα και σε ιδιωτική εταιρεία, η οποία στη συνέχεια αγοράζει εταιρεία μέτοχος της οποίας είναι στην ουσία ο τραπεζικός όμιλος στον οποίο εργάζεται. Για τον ίδιο βέβαια δεν φαίνεται να προκύπτει καμία σύγκρουση συμφερόντων, όπως επίσης και κανένα ηθικό ασυμβίβαστο. Όπως άλλωστε δεν υπάρχει και κανένα ηθικό ασυμβίβαστο στη συνεταιρική σχέση της συζύγου του με επιχειρηματίες όπως το ζεύγος Λάσκαρη – Ευσεβίου με εμπλοκές με τη Δικαιοσύνη.
Στους κόλπους της Εθνικής
Το 1995 ιδρύθηκε η Ανώνυμη Χρηματοοικονομική – Ερευνητική Εισπρακτορική – Εμποροτεχνική εταιρεία με διακριτικό τίτλο Fintrust SA. Σκοπός της ήταν, μεταξύ άλλων, «η παροχή εισπρακτορικών υπηρεσιών, ειδικότερα δε η με αμοιβή ή άλλο οικονομικό αντάλλαγμα διαμεσολάβηση και επιδίωξη είσπραξης, καθώς και αυτή καθ’ εαυτή η είσπραξη, με κάθε νόμιμο μέσο, παντός ποσού οφειλομένου από τρίτους προς τους προς τούτο αντισυμβαλλόμενους με την εταιρεία και η απόδοσή του από την εταιρεία προς τους εν λόγω αντισυμβαλλομένους της». Στην ουσία δηλαδή επρόκειτο για εισπρακτική εταιρεία, το μετοχικό κεφάλαιο της οποίας ανερχόταν σε 10 εκατ. δραχμές.
Λίγο μετά ο όμιλος της Εθνικής Τράπεζας, όπως προκύπτει από δημοσιεύματα της εποχής, απέκτησε ιδιοκτησιακή – μετοχική σχέση με την εισπρακτική, ενώ υπήρξε και μεταξύ τους συνεργασία. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Τα Νέα» στις 28 Απριλίου 2000, «το NBG Greek Fund της εταιρείας-μέλους του ομίλου της Εθνικής Τραπέζης, Εθνική Επιχειρηματικών Συμμετοχών, έχει επενδύσει 2 δισ. δρχ. στη Minoan Flying Dolphins, στη Ν. Ζυγουράκης ΑΕ (πρώτες ύλες βιομηχανίας χρώματος) και στη Fintrust (εκχώρηση ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων)».
Η μετοχική σχέση Εθνικής και εισπρακτικής επιβεβαιώνεται όμως και από το ΦΕΚ (αρ. φ. 1320) με ημερομηνία 21 Φεβρουαρίου 2000. Το άρθρο 15 του καταστατικού της Fintrust που δημοσιεύτηκε στο εν λόγω ΦΕΚ ανέφερε ρητά: «Σε κάθε περίπτωση ρητώς επισημαίνεται ότι οι πιο πάνω περιορισμοί δεν θα θίγουν προβλεφθέν συμβατικώς δικαίωμα προαίρεσης της μετόχου NBG GREEK FUND να πωλήσει μετοχές της στο μέτοχο Ιωάννη Χρυσοχόου και/ή στο μέτοχο Ιωάννη Μαρκόπουλο, ούτε αναληφθείσα συμβατικώς υποχρέωση της μετόχου NBG GREEK FUND προκειμένου να έχει το δικαίωμα να προβεί σε οποιαδήποτε μεταβίβαση των μετοχών του…». Με λίγα λόγια, το NBG Greek Fund είναι ξεκάθαρα μέτοχος της συγκεκριμένης εισπρακτικής. Μεταξύ Fintrust και Εθνικής υπήρχε μάλιστα και συνεργασία το 2001, όπως προκύπτει από απόφαση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, με τη Fintrust να λειτουργεί ως εκπρόσωπος της Εθνικής.
Ο Κυριάκος και ο όμιλος της Εθνικής
Το 1999 ξεκίνησε η σταδιοδρομία του Κυρ. Μητσοτάκη στον όμιλο της Εθνικής Τράπεζας. Σταδιοδρομία για την οποία ο ίδιος και οι συνεργάτες του επαίρονται κατά καιρούς και τη «διαφημίζει» εντός και εκτός Βουλής.
«Διετέλεσε για τρία χρόνια διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Επιχειρηματικών Συμμετοχών, την οποία και ανέδειξε σε κορυφαία εταιρεία στην ελληνική και βαλκανική αγορά του private equity και του venture capital» αναφέρει μεταξύ άλλων ο πρόεδρος της ΝΔ στο επίσημο βιογραφικό του και συμπληρώνει: «Η Εθνική Επιχειρηματικών Συμμετοχών χρηματοδότησε πολλές γρήγορα αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις με ίδια κεφάλαια, δημιουργώντας εκατοντάδες θέσεις απασχόλησης. Για την επαγγελματική του δραστηριότητα έχει λάβει τιμητικές διακρίσεις, με σημαντικότερη τη βράβευσή του το 2003 από το World Economic Forum ως “Global Leader for Tomorrow”».
Πιο αναλυτικά, στις 20 Δεκεμβρίου 1999 ιδρύθηκε η Εθνική Συμβουλευτικών Επιχειρηματικών Συμμετοχών Ανώνυμος Εταιρεία. Σκοπό είχε την «παροχή υπηρεσιών οικονομικού συμβούλου ιδιαιτέρως σε θέματα επενδύσεων σε μετοχές και άλλες κινητές αξίες εντός και εκτός Ελλάδος». Πρόκειται για την εταιρεία η οποία είχε υπό τη διαχείρισή της το NBG Greek Fund, μέτοχο της εισπρακτικής εταιρείας Fintrust.
Μεταξύ των μελών του πρώτου ΔΣ ήταν και ο Κυρ. Μητσοτάκης, ο οποίος μάλιστα αναφέρεται με την ιδιότητα του «τραπεζικού υπαλλήλου». Διάφορα δημοσιεύματα έχουν συνδέσει την τοποθέτησή του με πιθανή μεσολάβηση του πρώην πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στον τότε πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη. Τη διοίκηση της Εθνικής είχε την περίοδο εκείνη ο Θεόδωρος Καρατζάς. Στενός συνεργάτης και φίλος του Κ. Σημίτη, ο Θ. Καρατζάς κατείχε σημαντικές θέσεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, με αποκορύφωμα τη θητεία του ως διοικητή της Εθνικής Τράπεζας από το 1996 έως τον θάνατό του το 2004. Ηταν επίσης γενικός γραμματέας του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας από το 1985 έως και το 1987 επί υπουργίας Σημίτη.
Η τοποθέτηση του Κυρ. Μητσοτάκη φέρεται να έγινε με «εντολή του τότε πρωθυπουργού και προέδρου του ΠΑΣΟΚ στον τότε διοικητή της Εθνικής Θ. Καρατζά, που ήταν επιστήθιος φίλος και στενός συνεργάτης του κ. Σημίτη», σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «kontranews». Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα μάλιστα, ο μισθός του Κυρ. Μητσοτάκη ανερχόταν σε 10.000 ευρώ μηνιαίως.
Για την τοποθέτηση του Κυρ. Μητσοτάκη στην Εθνική Τράπεζα έχει εκφραστεί με δηκτικό τρόπο δημοσίως και ο επικεφαλής της Ενωσης Κεντρώων Βασίλης Λεβέντης. Μιλώντας στην εκπομπή του Γιάννη Πρετεντέρη «Ανατροπή» στο Mega, είχε υποστηρίξει: «Τον γιο του, τον Κυριάκο, τον έβαλε ο Σημίτης στην τράπεζα. Θυμάστε πώς ήρθε ο Κυριάκος στην Ελλάδα; Παρακάλεσε ο γέρος Μητσοτάκης τον Σημίτη και τον έβαλαν σε θυγατρική της Εθνικής Τράπεζας με μισθό 6 εκατομμύρια δραχμές τον μήνα».
Ο Κ. Μητσοτάκης διαθέτει ακόμη και σήμερα φιλικές σχέσεις με την οικογένεια Καρατζά. Το καλοκαίρι του 2017 μάλιστα φέρεται, σύμφωνα με δημοσιεύματα, να φιλοξενήθηκε στη βίλα του Βασίλη Καρατζά (γιου του Θ. Καρατζά) στη Σίφνο. Κατά τα ίδια δημοσιεύματα, ο πρόεδρος της ΝΔ φέρεται να συναντήθηκε και με τον πρώην πρωθυπουργό Κ. Σημίτη.
Σε ό,τι αφορά την πορεία του στον τραπεζικό κλάδο ο Κυρ. Μητσοτάκης παρέμεινε στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της Εθνικής Επιχειρηματικών Συμμετοχών μέχρι και το 2003. Ως επικεφαλής της ο Κυρ. Μητσοτάκης ασκούσε εμμέσως εξουσία και στη Fintrust, μια και η NBG Greek Fund ήταν μέτοχος της Fintrust.
Ο Κυριάκος και η Inform Λύκος
Δεν ήταν όμως και η μοναδική επαγγελματική δραστηριότητα του Κυρ. Μητσοτάκη. Την ίδια περίοδο, σχεδόν παράλληλα με την επαγγελματική σταδιοδρομία του στην Εθνική Επιχειρηματικών Συμμετοχών συμμετείχε σε ακόμη μία εταιρεία. Πρόκειται για την Inform Π. Λύκος ΑΕ Βιομηχανία, Παραγωγής, Επεξεργασίας και Ανάπτυξης Συστημάτων Εντυπης Πληροφορικής. Οπως προκύπτει από το ΦΕΚ (αρ. φ. 9316 / 11 Οκτωβρίου 2000), ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν μεταξύ των μελών του ΔΣ της συγκεκριμένης εταιρείας, μαζί με άλλα οκτώ άτομα. Μάλιστα η θητεία του συγκεκριμένου ΔΣ επρόκειτο να τερματιστεί στις 20 Ιουνίου 2004.
Στο ΔΣ της εν λόγω εταιρείας ο Κυρ. Μητσοτάκης εμφανίζεται επίσης να συμμετέχει και αργότερα, ειδικότερα τον Ιανουάριο του 2002, όπως προκύπτει από σχετικό ΦΕΚ (690/29 Ιανουαρίου 2002).
Το νέο ΔΣ είχε εκλεγεί κατά τη διάρκεια έκτακτης συνέλευσης, με τον διευθύνοντα σύμβουλο Νικόλαο Λύκο να σχολιάζει: «…Το νέο ΔΣ στην πλειοψηφία του αποτελείται από μέλη που δεν μετέχουν στη Διοίκηση της εταιρείας αλλά είναι διακεκριμένες προσωπικότητες της επιχειρηματικής σκηνής…».
Η πώληση και η σύγκρουση συμφερόντων
Τον Απρίλιο του 2002 η Inform Π. Λύκος προχώρησε στην εξαγορά του 51% της Fintrust AE. Είναι η εταιρεία στην οποία μέτοχος ήταν το fund της Εθνικής το οποίο διαχειριζόταν η Εθνική Επιχειρηματικών Συμμετοχών στην οποία προΐστατο ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Η μετοχική σχέση μεταξύ ομίλου Εθνικής και Fintrust AE επιβεβαιώνεται και από ανακοινώσεις χρηματιστηριακών εταιρειών. Οπως διαβάζουμε μάλιστα στην εβδομαδιαία ανασκόπηση της τότε Ωμέγα Χρηματιστηριακής, τον Απρίλιο του 2002, στο μετοχικό κεφάλαιο της Fintrust AE «συμμετέχει ο όμιλος της Εθνικής Τράπεζας (Εθνική Επενδύσεων)». Επιβεβαιώνεται δηλαδή για ακόμη μία φορά η μετοχική σχέση μεταξύ του ομίλου της Εθνικής και της συγκεκριμένης εισπρακτικής. Δύο μήνες μετά η Inform Π. Λύκος απέκτησε ακόμη 16.429 μετοχές της Fintrust AE, ανεβάζοντας το ποσοστό που κατείχε στο 61%.
Το ερώτημα βέβαια που τίθεται είναι κατά πόσο η όλη εξαγορά εγείρει σύγκρουση συμφερόντων και ηθικό ασυμβίβαστο για τον Κυρ. Μητσοτάκη. Εκτός και εάν με αυτό τον τρόπο αντιλαμβάνεται την ορθή λειτουργία της αγοράς που ο ίδιος ευαγγελίζεται. Να συμμετέχει δηλαδή ταυτόχρονα στη διοίκηση εταιρείας τραπεζικού ομίλου του δημοσίου και στο ΔΣ ιδιωτικής εταιρείας η οποία στη συνέχεια αγοράζει εταιρεία από τον συγκεκριμένο τραπεζικό όμιλο. Και μάλιστα όχι μια τυχαία εταιρεία του ομίλου αλλά αυτή στην οποία μέτοχος είναι fund το οποίο διαχειρίζεται εκ της θέσεώς του στον όμιλο ο ίδιος.
Ο Κυρ. Μητσοτάκης παραιτήθηκε από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της Εθνικής Επιχειρηματικών Συμμετοχών το 2003. Λίγους μήνες μετά εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής του ελληνικού κοινοβουλίου με τη ΝΔ. Ηταν η αρχή της πολιτικής του αυτήν τη φορά «αριστείας».
