Η εποχή της κρίσης και οι ήχοι της, η μοναξιά, ο έρωτας, η φιλία, η χημεία μιας μπάντας: Οι αποσκευές του Μπάμπης Στόκα για το μουσικό ταξίδι του καλοκαιριού σε κάθε γωνιά της Ελλάδας.
Αφήνοντας πίσω του τη θέση στην κριτική επιτροπή ενός τηλεοπτικού νεανικού talent show, ένας από τους πιο ενεργούς, ταλαντούχους και αγαπημένους τραγουδοποιούς της γενιάς του ξεκινάει την πανελλαδική καλοκαιρινή περιοδεία του με μια μεγάλη συναυλία στην Τεχνόπολη την Παρασκευή 30 Ιουνίου. Λίγο πριν από τις καλοκαρινές του εμφανίσεις ο Μπάμπης Στόκας μιλάει στο Documento για το χτες και το σήμερα της ζωής του.
Πώς αποφασίσατε να πάτε ως κριτής σε talent show; Και για να το πω πιο λαϊκά, υπάρχει ψωμί γι’ αυτά τα παιδιά όταν βρεθούν έξω στην πιάτσα;
Η άποψή μου ήταν –και δεν έχει αλλάξει και πολύ– ότι δεν υπάρχει ψωμί γενικότερα. Αυτό έχει να κάνει όχι τόσο με το ότι ο κόσμος θα δει κάποια παιδιά που έχουν ταλέντο, αλλά με το ποιος θα τα πάρει αυτά τα παιδιά και πώς θα δουλέψει μαζί τους. Μέχρι τώρα τα πηγαίνανε στα σκυλάδικα ή στα λαϊκά μαγαζιά για να ανοίξουν το πρόγραμμα. Προσωπικά είμαι εναντίον της τηλεόρασης, δεν βλέπω το πρόγραμμά της, μόνο ταινίες βλέπω επιλεκτικά. Αλλά αυτό που με έκανε να δεχτώ αυτή την πρόσκληση είναι ότι έγινε μια προσέγγιση από τους ανθρώπους του καναλιού σε πολύ ανθρώπινο επίπεδο για να αλλάξουν τα πράγματα και αν δεν άλλαζαν τα πρόσωπα, οι κριτές, η ομάδα των παιδιών, θα είχαμε πάλι μια από τα ίδια. Δεν το έκανα ελαφρά τη καρδία. Καταλάβαινα πάρα πολύ καλά ότι πολύς κόσμος θα είχε πρόβλημα με αυτό. Και όντως, πολλοί φίλοι μου έχουν πρόβλημα με αυτό.
Φίλοι σας καλλιτέχνες;
Οι καλλιτέχνες δεν μου το λένε. Οι πραγματικοί φίλοι μού το λένε. Αλλά δεν έχω μετανιώσει που πήγα εκεί. Εχω καταλάβει ότι υπάρχει ελευθερία στο να πεις αυτό που γουστάρεις και να εκφράσεις την άποψή σου ξεκάθαρα. Πριν από αυτό δεν έβγαινα συχνά στην τηλεόραση, αλλά ήξερα καλά ότι όποτε βγαίνεις πρέπει να είσαι ο εαυτός σου. Εξάλλου δεν μπορώ να κάνω κάτι άλλο γιατί δεν είμαι ηθοποιός.
Διακρίνετε πραγματικό ταλέντο σε αυτήν τη φουρνιά που περνάει από εκεί τώρα;
Συνήθως στα δεκαεξάχρονα, που δεν έχουν προλάβει να πάνε σε δασκάλους και ωδεία και έχουν κάτι που κρύβουν μέσα τους. Ακαλλιέργητο μεν, αλλά υπάρχει. Τα παιδιά που είχαν έρθει πιο προετοιμασμένα και είχαν δουλέψει με συγκεκριμένο τρόπο δεν είχαν καμία διαφορά από τον σωρό.
Ας κάνουμε μια βουτιά λίγο πίσω στον χρόνο και ας δούμε τον νεαρό Μπάμπη Στόκα που θέλει να τραγουδάει και να γράφει τραγούδια.
Από μικρός ήθελα να τραγουδάω, εκεί ένιωθα ότι ήμουν καλός. Μόλις τέλειωσα το σχολείο έβαλα ένα χρονοδιάγραμμα πέντε χρόνων για να αφοσιωθώ σε αυτό. Δεν αφοσιώθηκα με σπουδές όμως. Αφοσιώθηκα στο να ανοίξω τις κεραίες μου, να διαβάσω τους μεγάλους ποιητές, να πάω να δω θεατρικές παραστάσεις, να ερωτευτώ, να αποτύχω, σε όλα εκείνα που θα με έκαναν καλύτερο στο να μπορέσω να πω ένα τραγούδι. Αυτή η πενταετία έκατσε όχι μόνο σε μένα αλλά σε όλη την ομάδα που φτιάξαμε. Κι έτσι έγιναν όλα: απλά. Δεν υπήρχε γνωστός, δεν υπήρχε βύσμα, δεν υπήρχε τίποτε. Προτού βγάλουμε το πρώτο άλμπουμ το ’90 οι Πυξ Λαξ ήταν μια μπάντα τεσσάρων μηνών.
Ποιο θεωρείς ότι ήταν το πιο μεγάλο κατόρθωμα στην πορεία των Πυξ Λαξ;
Για μένα η πιο μεγάλη επιτυχία των Πυξ Λαξ ήταν ότι όταν έβρισκαν μια φόρμα φεύγανε από αυτή. Στις πρώτες επιτυχίες είχαμε βρει τον ήχο με το ακορντεόν και έγινε ξαφνικά χαμός· ο επόμενος δίσκος μας ήταν κάτι άλλο, το ίδιο και ο μεθεπόμενος. Το πιστεύω ακόμη και σήμερα αυτό: ο κάθε καλλιτέχνης και η κάθε μπάντα πρέπει να είναι έξω από τη φόρμα. Να μη γίνεται φορμαλιστής. Αυτή η ομάδα λοιπόν, μια παρέα λαϊκών παιδιών από το Μενίδι, δεν καταλαβαίναμε ότι παίζαμε οκτώ φορές στον Λυκαβηττό και ξαφνικά έρχονταν να μας ακούσουν 70.000 κόσμος. Οταν όμως αρχίζεις να συνειδητοποιείς τα μεγάλα νούμερα, κάπου εκεί αρχίζουν και τα προβλήματα.
Η εποχή που διανύουμε σας εμπνέει;
Πάρα πολύ, αλλά το ζήτημα είναι ότι μάλλον δεν εμπνέει τους υπόλοιπους. Αυτό με ανησυχεί. Απορώ πώς μέσα σε αυτή την τεράστια κρίση δεν είδαμε μεγάλα ή εξαιρετικά πράγματα. Ακόμη και εκείνοι οι «εξαιρετικοί» καλλιτέχνες που έχουμε και που μπορούσαν να γράψουν κάτι διαφορετικό αναμάσησαν τον ίδιο τους τον εαυτό. Αυτήν τη στιγμή όχι μόνο οι καλλιτέχνες αλλά όλος ο κόσμος μοιάζει σαν να είναι σε καταστολή. Κι ενώ η τέχνη θα έπρεπε να ανεβαίνει, αντιθέτως κατεβαίνει. Βλέπω τόσες μπάντες να παίζουν έναν αχταρμά, σαν να είναι σουβλάκι απ’ όλα με τζατζίκι και μουστάρδα. Ροκ, λαϊκό, λαϊκή ποπ, σκυλάδικο, τζαζ, ψυχεδέλεια, χαρντ ροκ, όλα σε ένα ποτ πουρί για να τους ικανοποιήσουν όλους.
Του χρόνου, το 2018, οι Πυξ Λαξ ετοιμάζονται για νέες εμφανίσεις. Θέλετε να κλέψετε το ρεκόρ από τους Scorpions ως σούπερ αιωνόβια μπάντα;
Ο καθένας μπορεί να λέει το μακρύ και το κοντό του. Και προτού χωρίσουμε μας είχαν χωρίσει 32 φορές. Οταν σταματήσαμε τους Πυξ Λαξ ξέραμε γιατί τους σταματάμε. Τη φθορά, όσο λογική κι αν είναι, είναι καλό να μπορείς να τη διαχειριστείς. Είπαμε ότι θα σταματήσουμε και κάθε τόσο θα ξαναπαίζουμε. Συμφωνήσαμε λοιπόν με τον «ψηλό» (Φίλιππος Πλιάτσικας) ότι κάθε οκτώ με δέκα χρόνια, άμα έχουμε όρεξη και είμαστε καλά, θα βγαίνουμε να κάνουμε δυο τρεις συναυλίες με χαμηλό εισιτήριο. Του χρόνου είπαμε ότι θα κάνουμε πέντε. Με τους Πυξ Λαξ κάποτε κάναμε 255. Οι πέντε συναυλίες είναι ωραίες γιατί τις κάνεις όπως τις θέλεις και κάνεις και την παραγωγή που θέλεις. Επίσης, έχουμε τη χημεία μεταξύ μας ώστε να δοκιμάσουμε να γράψουμε και καινούργια πράγματα και να δούμε αν λειτουργούν. Ετσι αυτή η ομάδα έκανε όλα αυτά τα πράγματα. Αυτό είναι το κόλπο: να καταλαβαίνεις τι γίνεται γύρω σου και να σέβεσαι αυτό που σου έχει δώσει όλη αυτή η πορεία.