Μια συνομιλία με τον συνθέτη με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του άλμπουμ
Φωτογραφία: Γιώργος Κωνσταντινίδης/Eurokinissi
Από την εποχή που µε τις Τρύπες µάς έδωσε µερικά από τα σηµαντικότερα τραγούδια των τελευταίων δεκαετιών µέχρι σήµερα που κυκλοφορεί το πέµπτο προσωπικό του άλµπουµ «Παραλογές του άχρηστου» ο Μπάµπης Παπαδόπουλος έχει διαγράψει µια σηµαντική προσωπική πορεία η οποία βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη. Στην πρόσφατη δουλειά του που αποτελείται από δέκα οργανικές συνθέσεις, συνδυάζει τον ηλεκτρικό µε τον ακουστικό ήχο και τα παραδοσιακά µε τα σύγχρονα ακούσµατα, καταφέρνοντας να δηµιουργήσει ένα έργο σε απόλυτα προσωπικό ύφος που αποπνέει ελευθερία. Ακολουθεί η συζήτηση που είχαµε µε αφορµή τη νέα κυκλοφορία.
Ακούγοντας το άλµπουµ βίωσα µεγάλη γκάµα συναισθηµάτων, από τη χαρά µέχρι το άγχος και τον φόβο. Πότε η µουσική δηµιουργεί εικόνες;
Κατά τη γνώµη µου, πάντα. Βασικά σκέφτοµαι τη µουσική σαν το µέσο που θα µε βοηθήσει να εκφραστώ και έκφραση είναι και τα συναισθήµατα και οι εικόνες. ∆ηλαδή όλα τα λόγια που δεν λέγονται. Και αυτό δίνει το περιθώριο στον καθένα να φτιάξει τη δική του ιστορία.
Αντλείς από το ρεµπέτικο, τη λαϊκή και την παραδοσιακή µουσική. Η παράδοση µας πάει παραπέρα;
Στο άλµπουµ υπάρχουν στοιχεία από όλες τις µουσικές που έχω ακούσει, που έχω παίξει, που µε εκφράζουν. Τώρα τι ακριβώς θεωρούµε παράδοση είναι µεγάλη κουβέντα, γιατί ζούµε σε µια δυτική κοινωνία για την οποία δεν θεωρείται παράδοση µόνο η παραδοσιακή ελληνική µουσική. Παράδοση είναι και η οθωµανική µουσική αλλά και το ροκ, γιατί το ακούµε σχεδόν 60 χρόνια. Ολα αυτά τα κουβαλάµε µέσα µας, µας έχουν µπολιάσει και µπολιάζουν γενιές και γενιές. Σαφώς είναι πιο βαθιά η σχέση µας µε την παραδοσιακή ελληνική µουσική, αλλά αυτό δεν σηµαίνει ότι την έχουµε βιώσει όλοι το ίδιο. Εγώ δηλαδή έχω µεγαλώσει σε αστικό περιβάλλον, είµαι παιδί της πόλης. Εχω βιώσει την παράδοση µέσα από αυτά που έχω παίξει ως µουσικός, από τις καταγραφές που έχω από την επαρχία και από αυτό που –θέλουµε δεν θέλουµε– υπάρχει γύρω µας. ∆εν τη χρησιµοποιώ σαν σηµαία στις δουλειές που κάνω γενικά, απλώς είναι κάτι που βγαίνει φυσικά και το αφήνω να υπάρχει.
Το ροκ είναι ζωντανό σήµερα;
∆εν ξέρω ποια µουσική είναι ζωντανή σήµερα. Κάποτε το ροκ αποτελούσε αντίδραση και ήταν µουσική του περιθωρίου. Σήµερα δεν είναι έτσι. Εχει ενσωµατωθεί στους κανόνες της εµπορικής µουσικής και παίζει σε αυτό το πλαίσιο. ∆εν θεωρώ ότι υπάρχει πλέον κάποιο είδος που να θεωρείται πολύ διαφορετικό ή περιθωριακό, εκτός από τις αντεργκράουντ µουσικές που ούτως ή άλλως δεν µπορούν να ακουστούν από όλους γιατί είναι πιο δύσκολες στο αυτί. Προσωπικά, επειδή δεν µου αρέσουν οι ταµπέλες, δεν ξέρω πώς να χαρακτηρίσω αυτό που κάνω και αν θέλω καν να το χαρακτηρίσω. Θεωρώ ότι πρέπει να επιδιώκουµε τη µουσική, δηλαδή αυτό που θα έχει λόγο ύπαρξης, που θα µπορεί να µιλήσει σε κάποιους ανθρώπους, αυτό που εκφράζει εµένα ή τον κάθε καλλιτέχνη. Το στιλ, το είδος και το ύφος είναι κάπως δογµατικές κατηγοριοποιήσεις. Σου βάζουν ταµπέλες, σου θέτουν φραγµούς τους οποίους δεν είναι εύκολο να υπερπηδήσεις. Θα ήθελα να µη µε φρενάρει τίποτε και απλώς να βρίσκοµαι εκεί που ανήκω κάθε στιγµή.
Ούτως ή άλλως ό,τι σηµαντικό έχει ακουστεί τις τελευταίες δεκαετίες κινείται µάλλον στη σφαίρα του ανένταχτου.
Νοµίζω ότι είναι ο µόνος τρόπος για να γεννηθεί κάτι διαφορετικό. Ετσι κι αλλιώς ζούµε στην εποχή της µαζικότητας, όλα γίνονται ένας πολτός που κινείται στην ίδια σφαίρα. Οπότε µόνο ψάχνοντας να βρει κανείς τον δικό του δρόµο µπορεί να ανοίξει σιγά σιγά χώρο για το διαφορετικό.
Ο τίτλος του άλµπουµ σου «Παραλογές του άχρηστου» είναι εµπνευσµένος από τη «Χρησιµότητα του άχρηστου» του Νούτσιο Ορντινε. Τι θεωρείται άχρηστο στην εποχή µας;
Ακόµη και το ότι βγαίνει ένας δίσκος που δεν έχει στίχο θα µπορούσε να θεωρηθεί άχρηστο γιατί δεν είναι εµπορικός. Αυτό είναι ένα πολύ µικρό παράδειγµα. Αυτός ο τρόπος σκέψης εφαρµόζεται και σε άλλα πράγµατα στην καθηµερινότητά µας, γιατί ζούµε σε έναν πλαστό κόσµο ο οποίος µας φορά χίλιες δυο ανάγκες σε σχέση µε το πώς πρέπει να είµαστε, τι πρέπει να κάνουµε, τι να καταναλώνουµε και να παράγουµε για να αξίζει τον κόπο αυτή η ζωή. Ο Ορντινε το περιγράφει πολύ ωραία στο βιβλίο. Στο µεταξύ αυτή η ιστορία δεν είναι κάτι καινούργιο, συµβαίνει εδώ και αιώνες και έχει απασχολήσει δεκάδες φιλοσόφους και λογοτέχνες. Μας έχουν φορεθεί πάρα πολλά «χρήσιµα» πράγµατα, µε αποτέλεσµα να έχουµε χάσει το πραγµατικά χρήσιµο που είναι το άχρηστο.
INFΟ
Οι «Παραλογές του άχρηστου» κυκλοφορούν σε cd από την Puzzlemusik την Παρασκευή 4 Oκτωβρίου στα δισκοπωλεία καθώς και σε streaming και download στα i-tunes, Spotify, Google Play, Deezer, Tidal και άλλες ψηφιακές πλατφόρμες. Αργότερα έχει προγραμματιστεί η κυκλοφορία τους και σε βινύλιο.
Η εικόνα του εξωφύλλου βασίζεται στη θεωρία του μαθηματικού August Ferdinand Möbius, γνωστή ως Möbius strip. Σχεδιασμός εξωφύλλου: Σίμος Σαλτιέλ (Red Creative).