Μουντιάλ σημαίνει καλοκαίρι, παρέες στις βεράντες και τις καφετέριες να βλέπουν τους αγώνες σε ανοιχτές τηλεοράσεις στη διαπασών και να ζητωκραυγάζουν ή να τσακώνονται ανάλογα με τη φάση. Μουντιάλ σημαίνει να χαζεύεις τους οπαδούς μεθυσμένους από τη χαρά της νίκης ή από το αλκοόλ, να στέκονται ο φακός και το βλέμμα σε γυναίκες μακιγιαρισμένες στα χρώματα της ομάδας τους ή σε καλλίγραμμες Λατινοαμερικάνες που λικνίζονται σε ρυθμούς σάμπας στις κερκίδες.
Σχεδόν τίποτε απ’ όλα αυτά δεν θα συμβεί φέτος. Στα χλιδάτα γήπεδα του Κατάρ ακόμη και το air condition αποτελεί παρέκκλιση από το νορμάλ. Οι εθνικές σημαίες θα παραχωρήσουν τη θέση τους στις πολυεθνικές εταιρείες και στους χορηγούς και στην ατμόσφαιρα δεν θα είναι διάχυτη η μυρωδιά της μπίρας αλλά η δυσωδία από τα πετροδολάρια. Ενας μακρύς κατάλογος απαγορεύσεων, ανάλογος με τα καταπατημένα δικαιώματα των γυναικών και της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, κάνει τη διοργάνωση μια παρωδία για την οποία καθημερινά πληθαίνουν οι αντιδράσεις. Μα περισσότερο και από τα οικονομικά σκάνδαλα της FIFA, τις δωροδοκίες που απέδειξαν περίτρανα ότι το ποδόσφαιρο είναι μια μεγάλη μπίζνα, θα βαραίνει εσαεί ο θάνατος των περίπου 7.000 εργατών που κοκκίνισαν με το αίμα τους τον πράσινο χλοοτάπητα.
Οσα είχε γράψει ο Αλμπέρ Καμύ φαίνεται να ισχύουν από την ανάποδη: «Μπορώ να πω με σιγουριά ότι όσα ξέρω σχετικά με την ανθρώπινη ηθική τα οφείλω στο ποδόσφαιρο». Εχει περάσει πολύς καιρός βέβαια από τότε που το δημοφιλέστερο άθλημα είχε την αύρα της αθωότητας, το πλούσιο συναισθηματικό οικοσύστημα με τις αναπάντεχες ανατροπές ή τις θεαματικές ντρίμπλες σαν χορογραφία του Νιζίνσκι. Τα ακριβοπληρωμένα συμβόλαια, τα μελετημένα συστήματα, τα κερδοφόρα στοιχήματα δείχνουν ότι έχουμε περάσει μάλλον ανεπιστρεπτί στην εποχή της άκρατης εμπορευματοποίησης. Ωστόσο η φετινή διοργάνωση ξεπέρασε κάθε φαντασία όχι μόνο για τη δύναμη του χρήματος αλλά και για την πολιτική εκμετάλλευση. Με τα εντυπωσιακά έργα, που σε ένα μήνα θα αχρηστευτούν παρά τα εκατομμύρια που κόστισαν, το Κατάρ θέλησε να ξεπλύνει την εικόνα ενός αυταρχικού καθεστώτος και να στρέψει πάνω του την παγκόσμια προσοχή. Μόνο που όλα έχουν γυρίσει μπούμερανγκ. Κι αν ζούσε ο Εδουάρδο Γκαλεάνο που συνέδεε κάθε Μουντιάλ με ιστορικά γεγονότα, θα περιλάμβανε στο νέο του βιβλίο τις καταγγελίες του Ερίκ Καντονά ότι το λαϊκό άθλημα αντί για γιορτή μετατράπηκε σε σφαγή, τους Γερμανούς που τις προάλλες έφραξαν συμβολικά με τα χέρια το στόμα τους για να δηλώσουν τη φίμωση που επιβάλλει η FIFA, την απόφαση πολλών γαλλικών πόλεων να μη στήσουν γιγαντοοθόνες στις πλατείες ούτε για τα ματς της εθνικής τους. Ισως σε κάποια υποσημείωση να ανέφερε και το ελληνικό παρατράγουδο του Ant1 που εισέπραξε συνδρομές για τη μετάδοση των αγώνων μέσω ψηφιακής πλατφόρμας η οποία τελικά δεν λειτούργησε.
Το αν οι θεατές θα παρακολουθήσουν ωραίους αγώνες, όπως αυτούς που χάριζε ο Αγιαξ στις δόξες του και αναπολούσε ο Αναγνωστάκης, μένει να το δούμε. Αν και κάποιες ομάδες ανέτρεψαν στο παρελθόν τα γερασμένα κατεστημένα και τις χρυσές μετριότητες, στη μνήμη των αγνών φιλάθλων θα καταγραφεί πως το 2022 ένας εμίρης δολοφόνησε τον βασιλιά των σπορ.
H Χρύσα Κακατσάκη είναι φιλόλογος ιστορικός Τέχνης
