Εύκολα μπορεί κανείς να δαιμονοποιήσει ή να αγιοποιήσει την Airbnb. Και τα δύο θα ήταν εξίσου λάθος. Αντίθετα, ουσιαστικό και γόνιμο θα ήταν να εντοπίσει κανείς με ψυχραιμία τα θετικά και τα αρνητικά, έτσι ώστε να ανοίξουμε έναν ρεαλιστικό διάλογο για τις παρεμβάσεις που χρειάζονται. Αλλωστε δεν πρόκειται να κάνουμε καμιά σπουδαία ανακάλυψη, καθώς η Airbnb δεν εξαπλώνεται μόνο στην Αθήνα αλλά σε όλες τις μεγάλες πόλεις του κόσμου και αποτελεί χωρίς υπερβολή παγκόσμια πρόκληση.
Ας δούμε πρώτα απ’ όλα τι συμβαίνει στην πόλη μας. Στην Αθήνα τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των ακινήτων που είναι διαθέσιμα για βραχυχρόνια μίσθωση πενταπλασιάστηκε. Μόνο στην πλατφόρμα Airbnb είναι καταχωρημένα 9.122 ακίνητα που βρίσκονται στα όρια του Δήμου Αθηναίων. Πλέον έχουν ξεπεράσει αριθμητικά τα αδειοδοτημένα τουριστικά καταλύματα.
Αυτό πρακτικά από τη μία δημιουργεί αρνητικές επιπτώσεις στον τουριστικό και ξενοδοχειακό κλάδο και στρεβλώσεις στην αγορά και την ενοικίαση ακινήτων, ενώ από την άλλη είναι μια πραγματικότητα που έχει επιτρέψει σε πολύ μεγάλη μερίδα του πληθυσμού να αξιοποιήσει τα ακίνητά του και να αυξήσει το εισόδημά του. Και βεβαίως, όπως συνήθως συμβαίνει με κάθε καινούργια τάση παγκοσμίως αλλά και στην Ελλάδα ειδικότερα, όλο το σύστημα λειτουργεί άναρχα, χωρίς κανέναν έλεγχο ή σχέδιο.
Μελετώντας την προσέγγιση άλλων μεγάλων πρωτευουσών και πόλεων όπως το Λονδίνο, το Παρίσι, το Αμστερνταμ και η Βαρκελώνη μπορούμε να διαμορφώσουμε για την Airbnb ένα περιβάλλον λειτουργίας με μέτρο και ισορροπία, λαμβάνοντας υπόψη ταυτόχρονα την τοπική οικονομία και τα χαρακτηριστικά κάθε δημοτικού διαμερίσματος ή ακόμη και καθεμιάς εκ των 38 συνοικιών της πόλης μας.
Εμείς προτείνουμε τη δημιουργία ενός ρυθμιστικού πλαισίου το οποίο θα διαμορφώσει ο δήμος και θα λαμβάνει υπόψη του τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες κάθε γειτονιάς. Το πλαίσιο μπορεί να περιλαμβάνει την ένταξη στο μητρώο ακινήτων βραχυχρόνιας διαμονής κάθε ακινήτου προς αξιοποίηση, το οποίο και θα λαμβάνει έναν αντίστοιχο αριθμό μητρώου που θα αναρτάται στο διαδίκτυο προκειμένου να υπάρχει έλεγχος. Ταυτόχρονα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν η έλλειψη διαθέσιμων κατοικιών για μακροχρόνια μίσθωση και η επακόλουθη αύξηση των τιμών, θα πρέπει να θεσπιστούν ανώτερη χρονική διάρκεια μίσθωσης αλλά και ανώτερα όρια στον αριθμό ακινήτων που μπορούν να διατεθούν ανά δημοτική ενότητα ή ανά συνοικία. Και βεβαίως όλα αυτά τα ακίνητα θα πρέπει να ακολουθούν συγκεκριμένες προδιαγραφές υγιεινής και ασφάλειας. Σε ό,τι αφορά το θέμα της φοροδιαφυγής που συχνά προκύπτει από αυτό το φαινόμενο, μπορούμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα της Δανίας, όπου η ίδια η εταιρεία Airbnb ανέλαβε να δηλώνει τα εισοδήματα των πελατών της.
Είναι απαραίτητο όσοι εμπλέκονται –ιδιοκτήτες, κάτοικοι, ενοικιαστές– να καταφέρουν να έρθουν σε ισορροπία, ώστε τελικά η διαδικασία να είναι βιώσιμη και παραγωγική για όλους. Ο δήμος οφείλει να έχει και ρόλο και λόγο και φυσικά να αναλάβει την πρωτοβουλία.
*Κώστας Μπακογιάννης είναι υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων (Αθήνα Ψηλά), περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας
