Η εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση στον καταυλισμό της Μόριας, αλλά και γενικότερα το προσφυγικό ζήτημα βρέθηκαν στο επίκεντρο συνέντευξης του Γιάννη Μουζάλα στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού Spiegel
Απαντώντας στον χαρακτηρισμό “όνειδος για την Ελλάδα και την Ευρώπη”, ο υπουργός μεταναστευτικής πολιτικής τονίζει: “Τελικά, η αρμοδιότητα ανήκει σε εμένα και στην ελληνική κυβέρνηση. Αλλά υπάρχουν κάποια πράγματα που πρέπει να διευκρινιστούν: από τον Σεπτέμβριο του 2016 ζητήσαμε από το δήμαρχο της Λέσβου και από όλους όσοι διαμαρτύρονται για τις κακές συνθήκες στους καταυλισμούς, να αποδεχθούν δύο πράγματα: την αύξηση της δυναμικότητας και τη διαμόρφωση χώρων κράτησης όσων προορίζονται για απέλαση. Αυτό απορρίφθηκε. Αν γίνονταν αποδεκτές οι προτάσεις μας, η κατάσταση στην Μόρια θα είχε άλλη εικόνα. Να πούμε επίσης ότι η κατάσταση ήταν υπό έλεγχο μέχρι τα τέλη Αυγούστου, όταν διπλασιάστηκε ο αριθμός των νεοεισερχομένων και κλιμακώθηκε το πρόβλημα”.
Εν όψει χειμώνα και με δεδομένο ότι τον προηγούμενο χρόνο σημειώθηκαν περιπτώσεις θανάτων στον καταυλισμό λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών, τίθεται επιτακτικά το ζήτημα της προετοιμασίας ώστε να προστατευτούν οι άνθρωποι.
“Θα είμαστε το αργότερο ως τις 15 Δεκεμβρίου προετοιμασμένοι”, τονίζει ο κ. Μουζάλας. “Ήδη από τώρα στέλνουμε περισσότερο εξοπλισμό και φαγητό στον καταυλισμό. Ωστόσο, το κλειδί είναι ο αριθμός των νεοεισερχομένων. Αν τα πράγματα παραμείνουν όπως έχει διαμορφωθεί τελευταία η κατάσταση, πιστεύω ότι είμαστε καλά προετοιμασμένοι. Προωθούμε επίσης και τη λύση των κρατήσεων δωματίων σε ξενοδοχεία. Αν και εφόσον παραστεί ανάγκη, τότε θα οργανώσουμε πλοία, προκειμένου οι άνθρωποι να καταλύσουν σε αυτά”.
Και συνέχισε: “Δεν μπορώ να το εγγυηθώ πως δεν θα υπάρξουν νεκροί. Εκείνο που μπορώ να εγγυηθώ είναι: Κάνουμε το παν για να αποτρέψουμε μία τέτοια κατάσταση”.
Σε ό,τι αφορά την ανάληψη ευθύνης ενδεχόμενων θανάτων, ο υπουργός είπε:
“Θα ήμουν υπεύθυνος (σε τέτοια περίπτωση). Αλλά αυτός ο τρόπος σκέψης έχει κάτι το λαϊκιστικό. Το γεγονός ότι 59.999 πρόσφυγες ζουν υπό κατάλληλες συνθήκες εν ειρήνη, δεν σημαίνει κάτι; Πιστεύω ότι είμαστε καλά προετοιμασμένοι. Είναι εύκολο να πενθούμε τους πρόσφυγες που πέθαναν, αλλά πρέπει να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στους ζωντανούς και να συμβάλλουν όλοι στη βελτίωση των συνθηκών πριν υπάρξει το πρόβλημα”.
Ερ.: Γιατί δεν αποκλιμακώνετε την κατάσταση με τη μεταφορά προσφύγων στην ηπειρωτική χώρα;
Απ.: Η συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας προβλέπει ακριβώς αυτόν το περιορισμό σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές (Παρατήρηση: όλοι οι αιτούντες άσυλο – με μερικές εξαιρέσεις – οφείλουν να παραμείνουν στα νησιά, όπου βρίσκονται τα hot spots, έως ότου εξεταστεί το αίτημά τους για χορήγηση ασύλου). Η συμφωνία είναι δεσμευτική και για τις δύο πλευρές. Πρέπει πράγματι να διαλύσουμε τους καταυλισμούς και να αφήσουμε τη συμφωνία με την Τουρκία να καταρρεύσει; Όχι, δεν το κάνουμε αυτό γιατί μετά ο αριθμός προσφύγων και μεταναστών που θα έρχεται θα είναι πολλαπλάσιος. Αυτό είναι επίσης κάτι που συνάδει με το πνεύμα της ΕΕ.
Η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας
“Πρόκειται για μία αμφιλεγόμενη συμφωνία, αναμφισβήτητα. Ωστόσο, είναι επίσης αληθές ότι η συμφωνία περιόρισε κατά 97% τον αριθμό των εισερχόμενων προσφύγων. Όλοι όσοι εκφράζουν ανησυχίες περί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θα έπρεπε να πάνε στις Βρυξέλλες και να διαδηλώσουν εκεί – και να διεκδικήσουν να αυξηθεί κι άλλο ο αριθμός των απευθείας μετεγκαταστάσεων από την Τουρκία προς την Ευρώπη μέσω του μηχανισμού κατανομής των προσφύγων. Όσο δεν συμβαίνει αυτό, θα κατασκευάζουμε και άλλους καταυλισμούς προσφύγων όπως αυτός στη Μόρια”.
και ο αριθμός των προσφύγων πρόκειται να ανέβει.
“Αν η ελληνική κυβέρνηση παραβιάσει τη συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας, θα βιώσουμε μία μίνι εκδοχή αυτού που συνέβη το 2015. Αν απαλλάξουμε τα νησιά από το βάρος, θα το εκμεταλλευτούν οι διακινητές – με αυτόν τον τρόπο θα έρχονταν ολοένα και περισσότεροι πρόσφυγες με τα βόρεια σύνορά μας κλειστά”, λέει ο Γιάννης Μουζάλας.
Κονδύλια και ΕΕ
“Όλοι λένε ότι μας διατέθηκαν περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Δεν έχουν έτσι τα πράγματα. Η ΕΕ έχει έτοιμα προς διάθεση 500 εκατομμύρια ευρώ για αυτό το σκοπό και μάλιστα για το χρονικό διάστημα από το 2014 ως το 2020. Από αυτά έχουμε απορροφήσει περισσότερο από το 30%. Επιπλέον, σε ΜΚΟ ή στην Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες έχουν μεταβιβαστεί 500 εκατομμύρια ευρώ. Δεν μπορούμε να ελέγξουμε τι συμβαίνει με αυτά τα χρήματα. Τον έλεγχο έχει η ΕΕ” τονίζει ο κ. Μουζάλας.
Και αναφερόμενος στα αιτήματα ασυλίας, υπενθυμίζει ότι: “Η επεξεργασία των αιτήσεων ρυθμίζεται από ποικίλους διεθνείς νομικούς κανόνες – δεν είναι τόσο απλό για την κυβέρνηση να αναμιχθεί σε αυτό. Αρχικά εργάζονταν στην Ελλάδα 300 άτομα στον τομέα των αιτημάτων χορήγησης ασύλου. Στο μεταξύ έχουν γίνει 800. Επιπλέον, θέλουμε να προσαρμόσουμε τους νόμους, προκειμένου να επισπεύσουμε τις διαδικασίες σεβόμενοι πάντα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Θα πρέπει όμως να πει κανείς επίσης: βλέποντας το θέμα αναλογικά, επεξεργαζόμαστε περισσότερα αιτήματα από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρώπης”.
