Μουσικά Σχολεία: Απόσυρση του σχεδίου νόμου που δυναμιτίζει τον θεσμό ζητούν γονείς και καθηγητές

Στο σχέδιο νόμου «Συνέργειες Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών, Γεωπονικού Πανεπιστηµίου Αθηνών, Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας µε τα ΤΕΙ Θεσσαλίας», φέρνει τα πάνω κάτω  τόσο στο περιέχομενο της εκπαίδευσης όσο και στην πρακτική λειτουργία των Μουσικών Σχολείων κι έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων

Διαβάστε το ψήφισμα του Σχολικού Συμβουλίου του Μουσικού Σχολείου Αλίμου

ΨΗΦΙΣΜΑ

Εμείς, τα Μέλη του Σχολικού Συμβουλίου του Μουσικού Σχολείου Αλίμου, απευθύνουμε το παρόν ψήφισμα προς:

1. τον Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, κ. Κ. Γαβρόγλου,

2. την Υφυπουργό Παιδείας , Έρευνας και Θρησκευμάτων, κα. Μ. Τζούφη,

3. τον Γενικό Γραμματέα Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, κ. Η. Γεωργαντά,

4. την Καλλιτεχνική Επιτροπή Μουσικών Σχολείων

και το κοινοποιούμε:

1. στη Γενική Διεύθυνση Σπουδών Α΄/θμιας και Β΄/θμιας Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, υπόψη κ. Κ. Τσαχαλά,

2. στα Μουσικά Σχολεία της χώρας,

3. στο Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων του Μουσικού Σχολείου Αλίμου,

4. στο Δήμο Αλίμου,

5. στην ΟΛΜΕ,

6. στην ΕΛΜΕ Νότιας Αθήνας

Με το παρόν ψήφισμα ζητούμε την απόσυρση των διατάξεων του άρθρου 40, παρ. 5 του Σχεδίου Νόμου «Συνέργειες Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με τα Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας, Παλλημνιακό Ταμείο και άλλες διατάξεις» που αφορούν στα Μουσικά Σχολεία, διότι οι προωθούμενες αυτές διατάξεις αλλάζουν ριζικά την εκπαιδευτική και διοικητική λειτουργία και αποστολή των Μουσικών Σχολείων και, κατά την αντίληψή μας υποβαθμίζουν και θέτουν σε κίνδυνο το θεσμό. Περαιτέρω θεωρούμε οι αλλαγές αυτές ότι θίγουν και επηρεάζουν αρνητικά μία μεγάλη ομάδα ανθρώπων, τη διευρυμένη κοινότητα των 48 Μουσικών Σχολείων σε όλη τη χώρα, που μπορεί να φθάνει στους 300.000 ανθρώπους ή παραπάνω. Στη διευρυμένη αυτή «σχολική κοινότητα» συγκαταλέγονται οι μαθητές και οι οικογένειές τους, οι μόνιμοι εκπαιδευτικοί και οι οικογένειές τους, οι αναπληρωτές και ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί και εμπειροτέχνες μουσικής που εντάσσονται στους πίνακες μουσικών ειδικεύσεων του ΥΠ.Π.Ε.Θ. και οι οικογένειές τους, οι απόφοιτοι των Μουσικών Σχολείων και οι οικογένειές τους, οι άνθρωποι που εργάζονται σε φορείς που συναρτώνται με τη λειτουργία των Μουσικών Σχολείων και οι οικογένειές τους, αλλά και οι φοιτητές των Τμήματων Μουσικών Σπουδών των ΑΕΙ και οι οικογένειές τους.

Το αίτημά μας για απόσυρση των διατάξεων τεκμηριώνεται από τις επισημάνσεις και τις απόψεις μας που ακολουθούν, καθώς και από το συνοδευτικό παράρτημα, στο οποίο αποτυπώνεται η σύγκριση των ισχυόντων και προωθούμενων νομοθετικών διατάξεων και διατυπώνονται παρατηρήσεις ως προς τις επιπτώσεις που προκύπτουν από την τροποποίηση ή κατάργηση των διατάξεων. Συγκεκριμένα:

Υπό τον τίτλο «Διατάξεις για τα Μουσικά και Καλλιτεχνικά Σχολεία» δημοσιεύτηκαν στις 5-11-2018, σε εκπαιδευτική ιστοσελίδα ρυθμίσεις που προβλέπονται στο σχέδιο νόμου «ΣΥΝΕΡΓΕΙΕΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ… ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ». Μεταξύ αυτών, και ρυθμίσεις που αφορούν τα Μουσικά και Καλλιτεχνικά Σχολεία

(https://www.esos.gr/arthra/59767/diataxeis-gia-ta-moysika-kai-kallitehnika-sholeia και

https://www.esos.gr/arthra/59758/shedio-nomoy-gia-pan-thessalias-opos-katatethike-sti-ne-tis-voylis)

Επί των προωθούμενων ρυθμίσεων όσο και επί του σχετικού αποσπάσματος της Αιτιολογικής Έκθεσης που συνοδεύει τον Νόμο, σας επισημαίνουμε τα ακόλουθα:

1. Η επιχειρηματολογία, στην Αιτιολογική Έκθεση, ότι η ανάγκη άρσης “διοικητικών βαρών και στρεβλώσεων, με τις οποίες εξασφαλίζεται ο εξορθολογισμός φορέων με συναφές αντικείμενο…” συνδέεται ως αιτιατό και ικανοποιείται με τη διοικητική “εκκαθάριση” της Καλλιτεχνικής Επιτροπής Μουσικών Σχολείων, αγνοεί και παραβλέπει την κρίσιμη συμβολή αυτού του θεσμού, από το 1988 μέχρι και σήμερα, σε αυτό που ονομάζουμε “Μουσικό Σχολείο”.

2. Το Μουσικό Σχολείο είναι τύπος σχολείου υψηλής ζήτησης και ευρείας αποδοχής σε κάθε τοπική κοινωνία του το φιλοξενεί, που επιδεικνύει διαχρονικά δυναμική εκπαιδευτική και καλλιτεχνική παρουσία, ένα σχολείο έντονα εξωστρεφές και δραστήριο από τη φύση του, που με τρόπο ιδανικό συνέχει και αναδεικνύει τον τοπικό πολιτισμό κάθε περιοχής της χώρας μας, ένα σχολείο που δίνει υγιείς και δημιουργικές διεξόδους στους μαθητές του. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι μέχρι την ίδρυση των Μουσικών Σχολείων η καλλιέργεια των τοπικών μουσικών παραδόσεων βρισκόταν σε φθίνουσα πορεία επί δεκαετίες, ασκούμενη κυρίως από τα πιο ηλικιωμένα μέλη των κοινοτήτων της ελληνικής περιφέρειας χωρίς προοπτική συνέχειάς τους. 

Σήμερα, τα Μουσικά Σχολεία προσκαλούνται επανειλημμένα από πλήθος φορέων και κορυφαίων θεσμικών παραγόντων της χώρας, για να πλαισιώσουν τελετές και εκδηλώσεις υψηλού κύρους (Βουλή των Ελλήνων, Προεδρία της Δημοκρατίας, Υπουργεία, Μουσεία, τελετές υποδοχής επισήμων από το εξωτερικό, συναυλίες στο εξωτερικό και κ.α.). Επίσης, σε ορισμένα Μουσικά Σχολεία λειτουργούν Τμήματα Ένταξης για μαθητές με προβλήματα όρασης, κ.α.., οι οποίοι ακολουθούν κυρίως μουσικές σπουδές. Περαιτέρω, πλήθος αποφοίτων των μουσικών Σχολείων έχουν ακολουθήσει μουσικές σπουδές και είναι πλέον αναγνωρισμένοι καλλιτέχνες.

 Ιδιαίτερα αναφέρουμε την ανανέωση και τον εμπλουτισμό του χώρου της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, καθώς και την ανάπτυξη νέων μουσικών ιδιωμάτων με μίξη πολλών διαφορετικών μουσικών στοιχείων. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι τα Τμήματα Μουσικών Σπουδών των ΑΕΙ έχουν αναπροσαρμόσει ή αναπτύξει τα προγράμματα σπουδών τους ώστε να ανταποκρίνονται στις μουσικές ειδικεύσεις των Μουσικών Σχολείων.

3. Ωστόσο στον πυρήνα όλων των παραπάνω δρούσε πάντα το μόνιμο συλλογικό όργανο της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Υπουργείου Παιδείας που, για όσους από εμάς το γνωρίζουμε και ιστορικά, ήταν αυτή που διαμόρφωσε το περιεχόμενο και διατύπωσε τις κατάλληλες εισηγήσεις προς την τότε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας για την υλοποίηση αυτού του τολμηρού ακόμη και για τα σημερινά δεδομένα εγχειρήματος στη χώρα μας. 

Είναι ο θεσμός που με τις δεκάδες προτάσεις του σε όλο το εύρος θεμάτων αρμοδιότητάς του (ωρολόγια και αναλυτικά προγράμματα, στελέχωση, διασχολικές συνεργασίες, μουσικά σύνολα, φεστιβάλ Μουσικών Σχολείων, ειδική υλικοτεχνική υποδομή, μουσικά όργανα κ.α.) συμβάλλει διαχρονικά και καθοριστικά στη διαμόρφωση του θεσμού των Μουσικών Σχολείων τα οποία, παρά τα όποια προβλήματα, ανήκουν αναμφισβήτητα σε μια από τις πλέον καινοτόμες δομές του εκπαιδευτικού μας συστήματος, καλύπτοντας το σύνολο της Επικράτειας.

4. Είναι επομένως απορίας άξιο το ότι προωθείται η κατάργηση της Καλλιτεχνικής Επιτροπής επειδή υπάρχει ανάγκη για αποτελεσματικότερη παραγωγή έργου από μία υφιστάμενη δομή – το ΙΕΠ – που διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία. Συμπεραίνεται λοιπόν, μέσα από τις προτεινόμενες διατάξεις, ότι η Καλλιτεχνική Επιτροπή δεν διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία για το έργο που έχει επιτελέσει στα 30 χρόνια λειτουργίας των Μουσικών Σχολείων.

 Συνάγεται επίσης, από το σκεπτικό της Αιτιολογικής Έκθεσης, ότι η Καλλιτεχνική Επιτροπή, στην ουσία ένα άμισθο πενταμελές συλλογικό όργανο, είναι φορέας ομοειδής προς το ΙΕΠ, ένα ΝΠΙΔ δημοσίου συμφέροντος, με το οποίο ασκεί από κοινού τις εισηγητικές αρμοδιότητες για θέματα αξιολόγησης φακέλων εκπαιδευτικών Μουσικής προς μετάθεση ή απόσπαση σε Μουσικά Σχολεία, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, για θέματα καταγραφής λειτουργικών κενών και κατανομής αναπληρωτών λαμβάνοντας υπόψη τις διαθέσιμες πιστώσεις και τις ανάγκες των σχολείων σε μουσικές ειδικεύσεις, για θέματα οργάνωσης και διεξαγωγής εισαγωγικών εξετάσεων υποψηφίων για την Α’ Γυμνασίου, για θέματα συνεργειών μεταξύ Μουσικών Σχολείων, για θέματα αναγνώρισης δεύτερης μουσικής ειδίκευσης εκπαιδευτικών που θα τους επιτρέψουν να καλύψουν περισσότερα διδακτικά αντικείμενα μέσα στο ίδιο σχολείο, κ.α.

5. Το σύνολο των αρμοδιοτήτων που ενδεικτικά περιγράφεται παραπάνω ασκείται διαχρονικά από τα μέλη της Καλλιτεχνικής Επιτροπής, τα οποία προέρχονται από τη ζώσα καθημερινότητα των σχολείων, διαθέτοντας πολυετή εμπειρία σ’ αυτά είτε από τη θέση του Διευθυντή/Υποδιευθυντή είτε από τη θέση του Σχολικού Συμβούλου και του καθηγητή. 

 Πρόκειται επομένως για μια συγκροτημένη ομάδα προσώπων με αναγνωρισμένο κύρος (καθηγητών πανεπιστημιακών μουσικών τμημάτων, διευθυντών ορχήστρας, καθηγητών Μουσικών Σχολείων και, γενικότερα, μελών από ποικίλους χώρους της μουσικής εκπαίδευσης και του μουσικού καλλιτεχνικού χώρου της Ευρωπαϊκής Μουσικής και της Ελληνικής Παραδοσιακής Μουσικής), οι οποίοι είναι σε θέση να γνωρίζουν σε βάθος και να χειρίζονται τα συναφή θέματα.

6. Εκλαμβάνεται τουλάχιστον ως ανακολουθία το γεγονός ότι προτείνεται η κατάργηση ενός συλλογικού οργάνου με μόνο το επιχείρημα της “διοικητικής στρέβλωσης“, παρά τα διαχρονικά αιτήματά και τις τεκμηριωμένες προτάσεις της Καλλιτεχνικής Επιτροπής προς τις εκάστοτε ηγεσίες για στήριξη και αναβάθμιση του πλαισίου άσκησης του έργου της, τη στιγμή που τα νεοϊδρυόμενα Μουσικά Σχολεία αυξάνονταν ταχύτατα, ακόμη και στη διάρκεια της κρίσης που οι οικονομικοί πόροι μειώνονταν δραματικά ενώ οι ανάγκες σε προσωπικό και υλικά μέσα διογκώνονταν εκθετικά. 

Εξάλλου τα τελευταία τουλάχιστον 15 χρόνια η Καλλιτεχνική Επιτροπή έχει κατ’ επανάληψη υποβάλει τεκμηριωμένο αίτημα για ίδρυση αυτοτελούς τμήματος, Διεύθυνσης ή τουλάχιστον Τμήματος Μουσικής Εκπαίδευσης στο Υπουργείο Παιδείας ώστε να υποστηρίξει πληρέστερα τα Μουσικά Σχολεία (48 τον αριθμό), τη στιγμή που ως γνωστόν, λειτουργούν ανάλογες διοικητικές υπηρεσίες εντός του Υπουργείου Παιδείας με πολύ πιο περιορισμένο πεδίο εποπτείας (Εκκλησιαστικά Σχολεία). Δεν είναι επομένως κατανοητό και, πάντως, πάσχει τεκμηρίωσης το σκεπτικό υπέρ της κατάργησης του θεσμού ενόσω το Υπουργείο Παιδείας ουδέποτε αξιολόγησε τον τρόπο λειτουργίας της Καλλιτεχνικής Επιτροπής με δεδομένα τα πενιχρά μέσα που αυτή είχε και έχει στη διάθεσή της για την υλοποίηση του έργου της (ελλείψεις υλικοτεχνικής υποδομής, χώρων εργασίας και, κυρίως, προβλήματα διοικητικής στήριξης).

7. Τέλος, όσον αφορά την Αιτιολογική Έκθεση, με ποιό τρόπο αποδεικνύεται η “ανάγκη προσδιορισμού του σκοπού των μουσικών σχολείων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθορισμού του περιεχομένου της εκπαίδευσης στα σχολεία αυτά και οργάνωσης γενικά του τρόπου λειτουργίας τους…”; Υπάρχει επιστημονική και παιδαγωγική τεκμηρίωση για όλες τις πτυχές λειτουργίας των Μουσικών Σχολείων που επηρεάζονται από τις προτεινόμενες διατάξεις;

Συγκεκριμένα, επισημαίνονται οι εξής δυσμενείς τροποποιήσεις-καταργήσεις που εισάγονται με τις προτεινόμενες διατάξεις:

1. Οι παράγραφοι στον ισχύοντα Νόμο Ν.
   1824/88 (ΦΕΚ 296/τ.Α’) – άρθρο 16, Ι’, μειώνονται από 12 σε 8.
2. Νέα παρ. 1: Παύει να υπάρχει στον σκοπό
   των Μουσικών Σχολείων «η
   προετοιμασία και η κατάρτιση των
   νέων που επιθυμούν να ακολουθήσουν την επαγγελματική κατεύθυνση της
   μουσικής..» Παύει να προσδιορίζεται ρητά ότι τα Μουσικά Σχολεία
   περιλαμβάνουν Γυμνάσιο και Λύκειο.
3. Νέα παρ. 2: Από το αναλυτικό πρόγραμμα
   Μουσικών Σχολείων έχουν καταργηθεί τα μαθήματα Αισθητικής Παιδείας και δεν
   ορίζεται ότι τα μαθήματα μουσικής παιδείας διέπονται από αναλυτικό
   πρόγραμμα.
4. Καταργούνται τα μαθήματα μουσικής
   παιδείας προαιρετικής παρακολούθησης για μαθητές δημοτικών σχολείων, για
   την ανίχνευση των κλίσεων και ενδιαφερόντων τους στη μουσική (ισχύουσα
   παρ. 3)
5. Καταργείται η Καλλιτεχνική Επιτροπή
   (ισχύουσα παρ. 4)
6. Νέα παρ. 3: Η διατύπωση «…καθηγητές μουσικής με ειδίκευση στα
   διδασκόμενα μουσικά αντικείμενα» δημιουργεί στρεβλώσεις και προβλήματα
   στην ανάθεση διδασκαλίας των μουσικών μαθημάτων.
7. Νέα παρ. 5: Καταργείται ο ξεχωριστός
   πίνακας επιλογής Διευθυντών των Μουσικών Σχολείων και η πρόβλεψη αυτοί να
   έχουν ειδικά προσόντα: τη σχέση με τις τέχνες γενικά και τη μουσική
   ειδικότερα (ειδικές σπουδές ή αναγνωρισμένο καλλιτεχνικό έργο και δράση).
8. Νέα παρ. 6: Καταργεί τις εισηγήσεις της
   Καλλιτεχνικής Επιτροπής για τα θέματα προσλήψεων αναπληρωτών, ωρομισθίων
   και εμπειροτεχνών Μουσικών, καθώς και έκτακτων συνεργατών για τις ανάγκες
   των Μουσικών Σχολείων και τα θέματα αποζημίωσής τους.
9. Νέα παρ. 7: Στη διάταξη για την ίδρυση του
   Μουσικού Σχολείου Παλλήνης, ενώ διατηρείται η διδασκαλία στον τομέα της
   Αισθητικής Παιδείας, τα μαθήματα αυτού του τομέα απαλείφονται στην παρ. 2
   για τα άλλα Μουσικά Σχολεία. Έτσι, καταστρατηγείται η ισοτιμία και ο
   ενιαίος χαρακτήρας του θεσμού.
10. Απαλείφεται η οποιαδήποτε αναφορά στην
    ανάγκη ύπαρξης «τεχνικού εξοπλισμού
    των Μουσικών Σχολείων σε συμβατικά ευρωπαϊκά και ελληνικά παραδοσιακά
    μουσικά όργανα και τεχνικά μέσα, συγκρότησης των εργαστηρίων σύγχρονης
    τεχνολογίας και εκπόνησης σχεδίων ειδικών προγραμμάτων στους τομείς
    μουσικής», καθώς και στην υποχρέωση της Πολιτείας να εξασφαλίζει αυτόν
    των εξοπλισμό. (ισχύουσα παρ. 10 και 11)
11. Νέα παρ. 8: Δεν είναι σαφής η έκφραση «μετεγγραφές φοίτησης». Σε κάθε
    περίπτωση, οι μετεγγραφές και η φοίτηση είναι δύο διακριτά θέματα με
    ξεχωριστές κανονιστικές διατάξεις στην εκπαιδευτική νομοθεσία.

Περαιτέρω,
στα άρθρα 42 και 45 του Ν. 4186/2013 (ΦΕΚ 193 Α’) έχει καταργηθεί η εισήγηση
της Καλλιτεχνικής Επιτροπής για τα ωρολόγια προγράμματα και αναλυτικά
προγράμματα των Μουσικών Σχολείων, δηλαδή η εισήγηση του πλέον εξειδικευμένου
συλλογικού οργάνου για τα θέματα αυτά.