Ο γνωστός πολιτικός αναλυτής μιλάει στο Documento για τις μεγάλες προκλήσεις που έχει μπροστά του ο Ερντογάν, τη νίκη Ιμάμογλου και τη σημασία των νέων μέσων ενημέρωσης στην Τουρκία
Ο έλεγχος των υπερεξουσιών του προέδρου, οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις, η διαφάνεια και η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης είναι οι μοχλοί για την πρόοδο της Τουρκίας, υπογραμμίζει μιλώντας στο Documento ο πολιτικός αναλυτής Μουράτ Γετκίν.
Η εντυπωσιακή νίκη του Εκρέμ Ιμάμογλου στις επαναληπτικές δημοτικές εκλογές στην Κωνσταντινούπολη στις 23 Ιουνίου παρουσιάστηκε από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης ως νίκη της δημοκρατίας και ως η αρχή του τέλους της ηγεμονίας του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν. Κατά πόσο ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα αυτή η άποψη;
Πρόκειται όντως για νίκη της δημοκρατίας. Ενάντια στα προγνωστικά, οι Τούρκοι πολίτες κατέστησαν σαφές μέσω της κάλπης ότι τάσσονται υπέρ της πλουραλιστικής δημοκρατίας. Είναι σπάνιο παράδειγμα στην πολιτική ιστορία η πορεία μιας μονοκρατορίας να διακόπτεται από τη διεξαγωγή μιας δημοκρατικής ψηφοφορίας. Ωστόσο είναι δύσκολο να πει κανείς ότι αυτή είναι η αρχή του τέλους του Ταγίπ Ερντογάν, καθώς παραμένει ο πρόεδρος της χώρας και ο επικεφαλής της κυβέρνησης ο οποίος έχει υπό τον έλεγχό του το κοινοβούλιο. Είναι περισσότερο ασφαλές να υποστηρίξει κανείς ότι απλώς φρέναρε η αδιάκοπη άνοδός του στην πολιτική τα τελευταία 25 χρόνια.
Στο μπλογκ σας αναφέρετε ότι η στάση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, στο πλαίσιο της πρόσφατης συνόδου κορυφής των G20 στην Οσάκα της Ιαπωνίας, όπου επέλεξε να ρίξει στα μαλακά την απόφαση της Τουρκίας να αγοράσει τα ρωσικά αντιπυραυλικά συστήματα S-400, έσωσε τον Ερντογάν από ένα πολύ σοβαρό πλήγμα στην οικονομία της χώρας προς το παρόν. Πιστεύετε ότι η Τουρκία μπορεί να αποφύγει μια ενδεχόμενη οικονομική κατάρρευση στο εγγύς μέλλον;
Τα ρωσικά S-400 ήταν και παραμένουν ένας εξωτερικός παράγοντας στην τουρκική οικονομία. Το πραγματικό πρόβλημα είναι η απουσία ενός βιώσιμου προγράμματος δομικού ανασχηματισμού το οποίο θα οδηγήσει σε υγιή ανάπτυξη μέσω ενός διαφανούς συστήματος στο οποίο οι υπεύθυνοι θα καλούνται να λογοδοτούν. Η Τουρκία δεν βρίσκεται ακόμη σε σημείο μη επιστροφής και εάν η κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν προτείνει ένα βιώσιμο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και λάβει δραστικά μέτρα, η διέξοδος από τη δύσκολη αυτή κατάσταση είναι δυνατή.
Σήμερα ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωπο το καθεστώς Ερντογάν;
Το παρόν μοντέλο της προεδρικής δημοκρατίας, βάσει του οποίου ο Ερντογάν συγκέντρωσε στα χέρια του το σύνολο της εκτελεστικής εξουσίας, φαίνεται ότι δεν λειτουργεί. Η αντιπολίτευση της χώρας πιέζει για συνταγματική αλλαγή. Δεν επιθυμεί την επιστροφή στο πρότερο αποτυχημένο σύστημα, αλλά τη διαμόρφωση ενός νέου συστήματος στο πλαίσιο του οποίου θα ενισχυθούν τόσο ο ρόλος του κοινοβουλίου όσο και η ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος. Πιστεύω ότι αυτό συνιστά τη μεγαλύτερη πρόκληση για το καθεστώς Ερντογάν σήμερα.
Εδώ και σχεδόν έναν χρόνο έχετε αποχωρήσει από την τουρκική εφημερίδα «Hürriyet» στην οποία τα τελευταία χρόνια εργαζόσασταν ως διευθυντής της αγγλικής έκδοσής της. Πού βρίσκεται αυτήν τη στιγμή η ελευθερία του Τύπου στην Τουρκία;
Έφυγα από τη «Hürriyet» τον Οκτώβριο του 2018. Εκτοτε η κατάσταση της ελευθερίας του Τύπου δεν έχει βελτιωθεί στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Ωστόσο οι δυνατότητες των νέων μέσων ενημέρωσης, όπως και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, έχουν ενισχυθεί σημαντικά. Ολο και λιγότεροι άνθρωποι παρακολουθούν τις εξελίξεις από τα μίντια που θεωρούνταν κάποτε κυρίαρχα και αντ’ αυτών προτιμούν τις ανεξάρτητες ψηφιακές πλατφόρμες.
Έγινε μπλόγκερ στα 59 του
Το yetkinreport.com είναι το σημερινό ψηφιακό «σπίτι» του Μουράτ Γετκίν. Ο επιφανής Τούρκος δημοσιογράφος εργάστηκε για δεκαετίες ως πολιτικός συντάκτης, αρθρογράφος και αρχισυντάκτης στην καθημερινή τουρκική εφημερίδα «Hürriyet». Μέχρι τον Οκτώβριο του 2018 διατέλεσε διευθυντής της αγγλόφωνης έκδοσής της. Αποφάσισε να παραιτηθεί όταν η εφημερίδα άλλαξε ιδιοκτησιακό καθεστώς περνώντας στα χέρια του ομίλου Demiroren, ο οποίος είναι φιλικά διακείμενος απέναντι στον πρόεδρο Ερντογάν και εκδίδει άλλες δύο φιλοκαθεστωτικές εφημερίδες, τη «Milliyet» και τη «Vatan». Αυτό σήμαινε ότι η παραμικρή κριτική προς το πρόσωπο του «σουλτάνου» δεν θα γινόταν ανεκτή. Σε κείμενό του με τίτλο «Δεν σας αποχαιρετώ, σας ευχαριστώ» ο 59χρονος Γετκίν έκλεισε την πόρτα στην εφημερίδα, αποφεύγοντας, ωστόσο, την ανοιχτή ρήξη.
Δεν το έβαλε κάτω. Αποφάσισε να απορρίψει όλες τις προτάσεις που του έγιναν από τα υπόλοιπα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, τα οποία βρίσκονταν υπό τον ασφυκτικό κλοιό της λογοκρισίας, και στράφηκε προς τις νέες μορφές ενημέρωσης. Ο Γετκίν, ένας μετριοπαθής οπαδός του λαϊκού κράτους, έγινε μπλόγκερ. Και μάλιστα επιτυχημένος. Εστησε και έκτοτε διαχειρίζεται το ανερχόμενο μπλογκ yetkinreport.com.
Σε αυτό ανεβάζει τακτικά αναλύσεις που δεν βρίσκει εύκολα κανείς στα αυστηρά ελεγχόμενα τουρκικά ΜΜΕ. Γράφει τόσο στα τουρκικά όσο και στα αγγλικά, απευθυνόμενος παράλληλα και στο διεθνές κοινό που πασχίζει να βρει μια ανεξάρτητη πηγή ενημέρωσης για τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις στην Τουρκία.
