Με την Οδύσσεια παρομοιάζει ο Επίτροπος Οικονομικών Πιέρ Μοσκοβισί τη δεκαετή κρίση της Ελλάδας, όσα και τα χρόνια που χρειάστηκε να γυρίσει στην πατρίδα του ο Οδυσσέας.
Με αφορμή το Eurogroup της 21ης Ιουνίου, ημερομηνία που χαρακτηρίζει «σημαδιακή» για την Ελλάδα και την ευρωζώνη, ο ευρωπαίος Επίτροπος μιλάει για τα λάθη που έγιναν όλο αυτό το διάστημα και για τα «τέρατα» που γεννήθηκαν από την κρίση: ύφεση, ανεργία, νεοναζιστικό κόμμα, η απειλή του Grexit. Για να αποτραπεί το τελευταίο, λέει, «πάλεψα με όλες μου τις δυνάμεις».
Σήμερα, τονίζει, τα ελλείμματα έχουν μετατραπεί σε πλεονάσματα, σημειώνεται επαναφορά στις επενδύσεις, η ανεργία υποχωρεί και το χρέος είναι υπό έλεγχο. Στο Λουξεμβούργο γράφτηκε μια «νέα σελίδα» για τη ζώνη του ευρώ. «Η Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εγώ θα είμαστε πλάι στους Ελληνες φίλους μας» για την ανοικοδόμηση της χώρας και τη συνέχιση του ταξιδιού.
Ακολουθεί ολόκληρο το άρθρο του Π. Μοσκοβισί:
«Σύμφωνα με τον Όμηρο, ο Οδυσσέας χρειάστηκε σχεδόν 10 χρόνια για να επιστρέψει με ασφάλεια στον θρόνο, την οικογένεια και τον λαό του. Ταξίδευε μια δεκαετία στο άγνωστο, έπεσε θύμα της θέλησης των θεών, βρέθηκε στο έλεος των ανέμων, συνάντησε χίμαιρες και τέρατα, αντιστάθηκε στον πειρασμό των Σειρήνων και —πάνω απ’ όλα— πάλεψε με αποφασιστικότητα για την επιβίωσή του.
Όπως ο Οδυσσέας επέστρεψε στην Ιθάκη, έτσι και η Ελλάδα έφτασε σήμερα στον προορισμό της, δέκα χρόνια μετά την έναρξη μιας παρατεταμένης ύφεσης. Μπορεί επιτέλους να ανασάνει, να δει τον δρόμο που διένυσε για να φθάσει έως εδώ και να ατενίσει το μέλλον με αισιοδοξία.
Η 21η Ιουνίου 2018 είναι σημαδιακή ημερομηνία στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας και της ζώνης ευρώ. Σηματοδοτεί το τέλος μιας άνευ προηγουμένου κρίσης, μιας ανήκουστης έντασης, που δοκίμασε τη βούληση ενός ολόκληρου λαού αλλά και των ευρωπαίων πολιτών να υπερασπιστούν το ευρώ και την αλληλεγγύη. Μια κρίση που θα επιλυθεί αυτό το βράδυ στο Eurogroup με την ολοκλήρωση του προγράμματος στήριξης της σταθερότητας και με τη λήψη σοβαρών πολιτικών και οικονομικών αποφάσεων που θα εξασφαλίζουν το οικονομικό μέλλον της χώρας και του λαού της.
Η Ελλάδα υπήρξε το κύριο θύμα της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη κατά την τελευταία δεκαετία. Πολλά ζητήθηκαν ή ακόμη και επιβλήθηκαν στην Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια. Πολλά επετεύχθησαν προκειμένου να επέλθει ριζική αναδιάρθρωση της οικονομίας και του απαρχαιωμένου συστήματος δημόσιας διοίκησης. Έγιναν λάθη σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο από την Αθήνα, αλλά και από τις Βρυξέλλες, το Βερολίνο και την Ουάσινγκτον. Θα επανέλθω πάνω σε αυτό σύντομα.
Η ελληνική κρίση αποτέλεσε μια Οδύσσεια στο άγνωστο, αναγκάζοντας τους Ευρωπαίους να συσπειρωθούν, να παραμείνουν ενωμένοι και να εξεύρουν άνευ προηγουμένου λύσεις για να επιβιώσουν.
Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί, το Μάιο του 2010, τη διάρκεια ή την ένταση της κρίσης αυτής. Ουδείς -ούτε καν οι ίδιοι οι Έλληνες- γνώριζε τις αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας και της δημόσιας διοίκησης και τις μεταρρυθμίσεις που θα ήταν αναγκαίες για να μπορέσει η Ελλάδα να ορθοποδήσει. Κανείς δεν πίστευε ότι οι Ευρωπαίοι θα διέθεταν περισσότερα από 240 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση της Ελλάδας σε αντάλλαγμα για την εφαρμογή των εν λόγω μεταρρυθμίσεων. Κανείς δεν είχε φανταστεί τα τέρατα που θα έβγαζε στην επιφάνεια η κρίση και με τα οποία έπρεπε να δώσουμε μάχες για πολλά χρόνια.
Καταρχάς, εμφανίστηκαν τα οικονομικά τέρατα, τα οποία έπληξαν σκληρά: σοβαρή ύφεση, έως και 9% του ΑΕΠ το 2011, κάτι που αποτέλεσε καταπέλτης για την πλειοψηφία των ΜμΕ στη χώρα, τρομερή πολιτική λιτότητας με περικοπές στον εθνικό προϋπολογισμό, μείωση των μισθών στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, καθώς και των ελάχιστων κοινωνικών παροχών και, τέλος, απώλεια του εθνικού πλούτου κατά 25% και ένα ιλιγγιώδες επίπεδο χρέους της τάξης του 180%.
Ακολούθησαν τα κοινωνικά τέρατα: η ανεργία ξεπέρασε το 27% του πληθυσμού με το ποσοστό της ανεργίας των νέων να σκαρφαλώνει στο 50%, ωθώντας πολλούς εξ αυτών στην εξορία. Η δραματική αύξηση της φτώχειας επηρέασε ολόκληρη τη χώρα και λειτούργησε εις βάρος της εθνικής συνοχής.
Η πολιτική ζωή της Ελλάδας επίσης έπεσε θύμα της παρούσας κρίσης, με πολυάριθμες αλλαγές πρωθυπουργών, κυβερνήσεων και συνασπισμών. Αναδείχθηκε μια νέα ριζοσπαστική αριστερά, η οποία αντιμετωπίστηκε ως εχθρός από ορισμένα κράτη μέλη και η οποία σήμερα βρίσκεται στην εξουσία για να εφαρμόσει τα αντίθετα από αυτά που όριζε η αρχική πολιτική της ατζέντα. Αυτή η ανασύνθεση σηματοδότησε την επανεμφάνιση ενός άλλου φρικτού τέρατος στο προσκήνιο με την άνοδο και στη συνέχεια την είσοδο ενός γνήσιου νεοναζιστικού κόμματος στη Βουλή των Ελλήνων. Έχουμε ακούσει πολλάκις Έλληνες πολιτικούς ηγέτες, μεταξύ των οποίων και ενός υπουργού οικονομικών βραχύβιας θητείας, τον οποίο προτιμούμε να ξεχάσουμε, να ανακαλεί μνήμες από το ναζιστικό καθεστώς στην Ελλάδα, με κίνδυνο τη διάσπαση της αλληλεγγύης που αποτέλεσε πυξίδα κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος της Οδύσσειας αυτής υπήρξε το τέρας με το όνομα “Grexit”! Το πάλεψα με όλη μου τη δύναμη από το 2012, αρχικά ως Υπουργός Οικονομικών και στη συνέχεια ως Επίτροπος αρμόδιος για την Ελλάδα. Υποκινούμενο από κερδοσκόπους στις αγορές και προωθούμενο από ορισμένα κράτη μέλη και τους υπουργούς τους στα πλαίσια τραγικών και ριψοκίνδυνων διαπραγματεύσεων, το ενδεχόμενο της εξόδου της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ παρουσιάστηκε από κάποιους ως αναγκαίος ακρωτηριασμός για τη διάσωση της ζώνης του ευρώ, και στη συνέχεια ως τιμωρία σε βάρος της ελληνικής κυβέρνησης που εκλέχθηκε για να θέσει τέρμα στη λιτότητα. Έκτοτε, το “Grexit” ανήκει πια στην ιστορία.
Η Ελλάδα και η ζώνη του ευρώ βγαίνουν τώρα ισχυρότερες από αυτή την τρομερή κρίση. Η Ελλάδα χτυπήθηκε σκληρά. Χρειάστηκε θάρρος για να γίνουν αποδεκτές πολλές θυσίες κα να ολοκληρωθούν πολλές μεταρρυθμίσεις, όχι λιγότερες από 450 κατά τα τελευταία τρία έτη. Παρατηρείται τώρα αναζωογόνηση της οικονομικής ανάπτυξης της Ελλάδας, τα ελλείμματα έχουν μετατραπεί σε δημοσιονομικά πλεονάσματα, σημειώνεται επαναφορά στις επενδύσεις, οι νέοι σταδιακά επιστρέφουν, ενώ η ανεργία – μολονότι παραμένει σε δραματικά υψηλά επίπεδα – υποχώρησε κατά 25% τα τελευταία πέντε χρόνια. Το χρέος είναι υπό έλεγχο και οι αποφάσεις του Eurogroup έθεσαν την Ελλάδα σε σταθερή πορεία για τις επόμενες δεκαετίες.
Το ευρώ και το ευρωπαϊκό οικοδόμημα δοκιμάστηκαν. Το κοινό νόμισμα μάς έδειξε την οικονομική του ισχύ όταν τα κράτη μέλη επιδεικνύουν πολιτική αποφασιστικότητα. Η αρχή της αλληλεγγύης επιβεβαιώθηκε σθεναρά. Έχουμε θέσει σε εφαρμογή, αν και ορισμένες φορές πολύ αργά, ισχυρούς μηχανισμούς για να προστατέψουμε τις οικονομίες μας και να αποφύγουμε νέες κρίσεις στο μέλλον.
Ναι, το τέλος της κρίσης γράφεται σήμερα στο Λουξεμβούργο. Γυρίζουμε μια νέα σελίδα στην ιστορία της ζώνης του ευρώ. Ανατρέχω το ταξίδι μας μέχρι εδώ και εκφράζω τη λύπη μου για τα δράματα που θα μπορούσαμε να αποφύγουμε. Είμαι όμως υπερήφανος που στάθηκα στο πλευρό του ελληνικού λαού όλα αυτά τα χρόνια, κατά της λιτότητας και του “Grexit”. Το ταξίδι των Ελλήνων φίλων μου δεν τελειώνει με την ανοικοδόμηση της χώρας τους και τη διαγραφή του στίγματος της κρίσης. Η Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εγώ θα είμαστε πλάι τους. Και αυτό γιατί η ευρωπαϊκή Οδύσσεια δεν σταματά εδώ».
ΑΠΕ-ΜΠΕ
