Τρίβει τα χέρια της η κυβέρνηση Μητσοτάκη και η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου για το αντιμόνιο που εκτείνεται σε 9 τ.χλμ. στην περιοχή της Κεράμου στη βόρεια Χίο και τα οποία θέτει σε διαγωνισμό για την εκμίσθωση του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης, με τη δημόσια διαβούλευση να ολοκληρώνεται σήμερα.
Ο λόγος; Προφανώς καθαρά οικονομικός, αφού οι παγκόσμιες τιμές του αντιμονίου έχουν εκτοξευτεί εξαιτίας του εμπάργκο της Κίνας, η οποία έχει τα πρωτεία στην παγκόσμια παραγωγή. Την ίδια στιγμή όμως η κυβέρνηση επιδεικνύει παντελή αδιαφορία για τους κινδύνους που διατρέχει ο υδροφόρος ορίζοντας, όπως και οι ιαματικές πηγές των Αγιασμάτων που βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από τις στοές του ορυχείου αντιμονίου. Η οριοθετημένη περιοχή που έχει μπει σε δημόσια διαβούλευση βρίσκεται κοντά σε περιοχή Natura και είναι κατάφυτη, με ένα παρθένο δάσος.
Μετά τις σφοδρές αντιδράσεις στις συνελεύσεις των χωριών, με τελευταία στο χωριό της Βολισσού στις 8 Οκτωβρίου, την οποία παρακολούθησε το Documento, και το σφυροκόπημα της αντιπολίτευσης στο δημοτικό συμβούλιο, το θέμα αποσύρθηκε για να συζητηθεί την επόμενη εβδομάδα.
Νερό-δηλητήριο
Το αντιμόνιο (Sb) αποτελεί πρώτη ύλη για την πολεμική βιομηχανία και την κατασκευή μπαταριών ηλεκτρικών αυτοκινήτων, ενώ χρησιμοποιείται ευρέως στις ανεμογεννήτριες και στα ηλιακά πάνελ. Εδώ και 70 χρόνια τα επίμαχα ορυχεία αντιμονίου στο χωριό Κέραμος του Δήμου Αμανής είναι ερείπια. Πέρασαν δύο περίοδοι εκμετάλλευσης: 1898-1908 και 1949-54. Η τελευταία περίοδος, υπό τη διαχείριση της οικογένειας Μποδοσάκη, έμελλε να πάρει τις ζωές 40 εργαζομένων που πέθαναν από τις επιπλοκές του αντιμονίου, αφού δεν είχαν κανένα μέσο προστασίας.
Ο φόβος λοιπόν για τις επιπτώσεις των εξορύξεων στον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής είναι τεράστιος. Οπως εξηγεί στο Documento o Θάνος Χατζηκυριάκος-Σβώκος, αγροτικός γιατρός: «Αυτό το έργο σημαίνει πως σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχει η Χίος όπως την ξέραμε. Θα μολυνθούν τα υπόγεια ύδατα και το υπέδαφος. Πρόκειται για επιφανειακό κοίτασμα αντιμονίου. Βλέποντας και τις εικόνες υπερσύγχρονων ορυχείων της Τουρκίας, ισοδυναμούν με ολοκληρωτική καταστροφή. Με τη μόλυνση ξεχνάμε την αγροτική παραγωγή (αμπέλια, ελιές κ.ά.). Εχει αποδειχθεί ότι τα νερά έπειτα από εξορύξεις αντιμονίου είναι απαγορευτικά. Δεν κάνουν ούτε για πότισμα ούτε για πόση. Κοροϊδεύουν τον κόσμο μιλώντας για δήθεν ανάπτυξη που θα έρθει στα χωριά, από τα οποία έχει φύγει κόσμος. Αυτά τα λένε οι ίδιοι που δεν ενδιαφέρθηκαν γι’ αυτά τα χωριά εδώ και χρόνια. Ποτέ δεν κινητοποιήθηκαν για τους αγρότες που έφυγαν».
Μετά την κοιλάδα της Κεράμου ακολουθεί το χωριό των Αγιασμάτων, που αποτελεί ιαματικό προορισμό. Μάλιστα τα δημοτικά λουτρά δέχονται χιλιάδες επισκέπτες κάθε καλοκαίρι. Μια εκ των πηγών της περιοχής, η Λευκαντριά, που βρίσκεται πλησίον των λουτρών, έχει μολυνθεί με αντιμόνιο και αρσενικό έπειτα από σεισμό και έχει κλείσει από τον Δήμο Χίου.
Ενα «κράτος των Αθηνών» που απλώς ανακοινώνει κρίσιμες αποφάσεις για τις ζωές των κάτοικων της Αμανής δείχνουν τα όσα λένε στο Documento τοπικοί πολιτευτές. Απαντες πλην του δημάρχου Ιωάννη Μαλαφή είναι έξαλλοι με τον μηδενικό διάλογο από την πλευρά της κυβέρνησης.
«Το απαράδεκτο για μας είναι πως ουδέποτε κληθήκαμε ως περιφέρεια από την κυβέρνηση» λέει ο Παντελής Βρουλής, αντιπεριφερειάρχης Χίου, και συνεχίζει: «Εν κρυπτώ έγιναν ορισμένες πράξεις που μας παρουσιάστηκαν ξαφνικά για τα ορυχεία της Κεράμου. Ως περιφερειακή αρχή φτιάξαμε μια διαδρομή 94 χιλιομέτρων από τη νότια Χίο έως την Κέραμο. Δόθηκαν περί τις 500.000 ευρώ γι’ αυτήν τη μοναδική και τεράστια διαδρομή. Δεν συνάδει περιπατητική διαδρομή με μεταλλευτική δραστηριότητα, η οποία πάει να ενεργοποιηθεί».
Τα λεγόμενά του συμπληρώνει ο δημοτικός σύμβουλος της Λαϊκής Συσπείρωσης Χίου Μάρκος Σκούφαλος: «Διαβάσαμε τον αθηναϊκό Τύπο και μάθαμε για τα ορυχεία. Σε δημοτική επιτροπή τον Φεβρουάριο ρώτησα τον δήμαρχο και τότε ποίησε την νήσσαν. Δεν ήξερε. Στην πορεία των πραγμάτων αποδείχθηκε βέβαια το αντίθετο».
Κατηγορηματικά αντίθετος είναι και ο Κωνσταντίνος Βεργίνας, δημοτικός σύμβουλος της παράταξης που υποστηρίζεται από τη ΝΔ: «Εννοείται πως θα ψηφίσουμε κατά, δεδομένης της ελλιπέστατης ενημέρωσης και επειδή δεν ξέρουμε αν μπορεί να γίνει με κάποιον τρόπο που θα διασφαλίζει τον περιβαλλοντολογικό χαρακτήρα. Αν δεν μπορεί, τότε δεν έχει κανένα νόημα να το συζητάμε».
Δήμαρχος-τροχονόμος
Το Documento ρώτησε τον Ι. Μαλάφη σχετικά με το σχέδιο του ΥΠΕΝ, τις αντιδράσεις των κατοίκων και το γεγονός ότι οι μικροί δρόμοι της περιοχής δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν το έργο αλλά και πού θα πάνε οι κάτοικοι μετά την εξόρυξη.
Η απάντηση του δημάρχου; «Αυτή είναι μια ερώτηση που πρέπει να κάνετε στο υπουργείο Ενέργειας. Αυτό κάνει τη διαβούλευση. Δεν είναι αρμοδιότητα της αυτοδιοίκησης. Προτείνουμε να γίνουν όλα με τη νομοθεσία της ΕΕ. Θα βλέπουμε εμείς τα περιβαλλοντολογικά ζητήματα σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια που θα βοηθήσουν τον δήμο. Υπάρχει νομοθεσία και για τους οικισμούς, τις εκκλησίες, τα ιαματικά νερά κ.λπ. Υπάρχουν ζώνες προστασίας και να ξέρετε πως το αντιμόνιο πηγαίνει από πάνω προς τα κάτω, οι φλέβες κατευθύνονται προς τα κάτω. Γι’ αυτό ανοίγονται και οι στοές».