Σοβαρές ελλείψεις στην Ελλάδα φέρνει στο φως η έκθεση της Ανεξάρτητης Αρχής Εμπειρογνωμόνων (GREVIO) αναφορικά με την καταπολέμηση και την πρόληψη της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας. Σημειώνεται, πως η GREVIO είναι υπεύθυνη για την παρακολούθηση της εφαρμογής της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Οικογενειακής Βίας (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης).
Τα τρωτά σημεία και οι ελλείψεις στην εφαρμογή της Σύμβασης από την Ελλάδα
Σύμφωνα με την GREVIO η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από απουσία κέντρων για περιστατικά βιασμού, αλλά, και κέντρα παραπομπής σεξουαλικής βίας, γεγονός, που εγείρει πολλά ερωτήματα για το κατά πόσο η Ελλάδα ανταποκρίνεται στις ευρωπαϊκές συστάσεις. Όπως χαρακτηριστικά δηλώνει η GREVIO «υψηλά ποσοστά φθοράς σε περιπτώσεις βίας κατά των γυναικών και χαμηλά ποσοστά καταδίκης, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις βιασμού».
Ένα ακόμη μελανό σημείο για την Ελλάδα αποτελεί το γεγονός της λειτουργίας μονάχα 20 καταφυγίων για κακοποιημένες γυναίκες, όπου χωρούν μόνο 450 ατομικές κλίνες. Συγκριτικά με τον στόχο της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης για ένα οικογενειακό μέρος ανά 10000 άτομα, ο αριθμός των θέσεων στην Ελλάδα είναι ανάγκη να «αυξηθεί σημαντικά», αναφέρει η έκθεση.
Η απουσία προγραμμάτων συμβουλευτικής για θύτες ενδοοικογενειακής βίας συνιστά ακόμη μια σοβαρή επίκριση, παρόλο, που η GREVIO επισημαίνει την σημαντική κατάρτιση, που έχουν λάβει στην Ελλάδα οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, για την έμφυλη βία.
Ένα ακόμη στοιχείο, το οποίο συμπληρώνει το μακροσκελές «κατηγορώ» της GREVIO είναι η έλλειψη διασφαλίσεων, ότι τα περιστατικά της ενδοοικογενειακής βίας, λαμβάνονται υπόψη τους, όταν τα δικαστήρια προσδιορίζουν τους όρους και τα δικαιώματα επιμέλειας. Την ίδια στιγμή, ο τρόπος με τον οποίο πολλά μέσα ενημέρωσης παρουσιάζουν περιστατικά έμφυλης βίας εντείνει τα στερεότυπα, ενώ, σε πολλές περιπτώσεις δεν προστατεύεται η ταυτότητα των θυμάτων, με αποτέλεσμα να παραβιάζεται η ιδιωτικότητα τους.
Βέβαια, στο ψηφιδωτό αυτό των συνεχών ελλείψεων έρχεται να προστεθεί η δυσκολία πρόσβασης των γυναικών αιτούντων άσυλο σε κέντρα κατά της έμφυλης βίας, όπου υπάρχουν μαρτυρίες, πως γυναίκες και κορίτσια, που ζητούν άσυλο απωθούνται με βίαιο τρόπο.
Αναγκαίες και επείγουσες συστάσεις προς τις ελληνικές αρχές
1) Ιδιαίτερα σημαντική κρίνεται η δημιουργία κέντρων κρίσεων βιασμού ή/και κέντρων παραπομπής σεξουαλικής βίας με στόχο την άμεση παροχή ιατρικής φροντίδας, την αντιμετώπιση τραυματισμών, τις ιατροδικαστικές εξετάσεις, αλλά, και την δυνατότητα παροχής ψυχολογικής υποστήριξης από εξειδικευμένους ψυχολόγους μακροπρόθεσμα.
2) Θα πρέπει να συγκροτηθεί ειδικό πρόγραμμα εκπαίδευσης για όλους τους επαγγελματίες του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης, προκειμένου κατανοηθεί επαρκώς το εκάστοτε περιστατικό βιασμού και σεξουαλικής βίας ως αδικήματα, τα οποία προκύπτουν από την απουσία συγκατάθεσης
3) Η Ελλάδα, κατά την έκθεση της GREVIO, ως πρώτο σημείο εισόδου για τους αιτούντες άσυλο θα πρέπει να εφαρμόσει και να αξιοποιήσει στο έπακρο την Κοινή Υπουργική Απόφαση του 2021, σύμφωνα με την οποία η Τουρκία είναι μια «ασφαλής τρίτη χώρα» για αιτούντες άσυλο από πολλές χώρες.
4) Τέλος, θα πρέπει να διευθυνθεί ο αριθμός των κλινών στα καταφύγια, προκειμένου να φιλοξενηθούν ακόμη περισσότερες γυναίκες- θύματα βίας.
Τι άλλαξε προς το καλύτερο
Αξίζει να σημειωθεί, πως η έκθεση υπογραμμίζει παράλληλα μια σειρά από θετικά μέτρα, τα οποία έλαβαν οι ελληνικές αρχές αναφορικά με τις αλλαγές στο νομικό πλαίσιο για τη βία κατά των γυναικών. Πιο συγκεκριμένα, η διατύπωση και η υιοθέτηση ενός συγκεκριμένου ορισμού βασισμένου στην έννοια και την σημασία της ελεύθερης συναίνεσης τόσο για την πράξη του βιασμού, όσο και για την σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας συνιστά χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Την ίδια στιγμή σύμφωνα με την έκθεση της GREVIO, επαινείται η σύσταση 74 εξειδικευμένων αστυνομικών μονάδων με στόχο την αμεσότερη ανταπόκριση του νόμου σε περιστατικά βίας κατά των γυναικών, αλλά, και την υιοθέτηση σημαντικών κατευθυντήριων γραμμών για την παρέμβαση της αστυνομίας σε υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας. Ταυτόχρονα, η παρουσία των νέων αστυνομικών μονάδων στοχεύει στην αποτελεσματικότερη συλλογή τόσο ποσοτικών όσο και ποιοτικών δεδομένων για περιστατικά βιασμού και έμφυλης βίας.
Διαβάστε επίσης:
