Το παρασκήνιο που οδήγησε στην αποχώρηση των ΑΝΕΛ από την κυβέρνηση αποκαλύπτει ο Γιάννης Μοίρας, πρώην γραμματέας του κόμματος.
O κ. Μοίρας μιλώντας στο thefact.gr, υποστηρίζει ότι υπήρξε συντονισμένη πίεση στον πρόεδρο των ΑΝΕΛ, από στελέχη του κόμματος, προκειμένου να υπερψηφίσουν την πρόταση μομφής της ΝΔ, τον Ιούνιο του 2018 ρίχνοντας με αυτό τον τρόπο την κυβέρνηση. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο ίδιος, κάποια από τα στελέχη των ΑΝΕΛ κατάφεραν να αποτρέψουν τις πιέσεις ώστε να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη πορεία της κυβέρνησης και η ομαλή έξοδος της χώρας από το μνημόνιο, τον περασμένο Αύγουστο.
Ταυτόχρονα, ο κ. Μοίρας αφήνει σαφείς αιχμές για «συμβούλους» ή «πολιτικούς αντ’ αυτού» οι οποίοι «με συνεχείς επαφές και περιοδείες τους στο βορειοελλαδικό τόξο δημιούργησαν ένα εσωκομματικό κλίμα μαξιμαλισμού σε σχέση με το Σκοπιανό», φωτογραφίζοντας με αυτό τον τρόπο τον κ. Σγουρίδη, αντιπρόεδρο του κόμματος, ο οποίος πριν παραιτηθεί από τους ΑΝΕΛ, είχε αφήσει ανοιχτό το σενάριο υπερψήφισης μιας πρότασης μομφής της ΝΔ αλλά μιλώντας και για «ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο», που θα μπορούσε να «καθυστερήσει την εισαγωγή της Συμφωνίας των Πρεσπών στη Βουλή».
Παράλληλα, ο Γιάννης Μοίρας αποκαλύπτει πως με αφορμή τις αυτοδιοικητικές εκλογές, στελέχη του στενού πυρήνα των υποστηρικτών του Πάνου Καμμένου, δηλώνουν δημοσίως πως κατεβαίνουν υποψήφιοι σε συνδυασμούς με επικεφαλής νεοδημοκράτες που έχουν πάρει το επίσημο χρίσμα από την Πειραιώς.
Τέλος, ο κ. Μοίρας παραδέχεται πως λαμβάνει μέρος στη δημιουργία μιας πολιτικής κίνησης σε συνεργασία με τον Ευάγγελο Αντώναρο, η οποία το αμέσως προσεχές διάστημα θα προχωρήσει στη δημοσιοποίηση των θέσεών της με σχετική διακήρυξη και θα επιχειρεί την κατάληψη του κεντρώου χώρου.
Ολόκληρη η συνέντευξη του Γιάννη Μοίρα στην Έλενα Καραμαγκάλη
Για ποιο λόγο αποχωρήσατε από τους ΑΝΕΛ κύριε Μοίρα;
Είναι πολλοί οι λόγοι, όχι ένας.
Διαφώνησα με την απόφαση για αποχώρηση από την κυβέρνηση. Αποχωρώντας, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες πήγαιναν και πηγαίνουν στις εκλογές “γυμνοί” από κυβερνητικό έργο. Τι εννοώ; Οι υπουργοί και οι υφυπουργοί του κόμματος έκαναν επί τεσσεράμισι χρόνια εξαιρετική δουλειά. Από τη στιγμή όμως που έφυγαν οι ΑΝΕΛ από την κυβέρνηση, ποιος πολίτης θα τη θυμάται αυτή τη δουλειά μέχρι να φτάσει ο καιρός για τις ευρωεκλογές τον Μάιο και τις εθνικές εκλογές πιθανώς τον Οκτώβριο;
Τολμώ να πω ότι ο Πάνος Καμμένος θα έπρεπε να κάνει τον σταυρό του που έμειναν στην κυβέρνηση οι Κουντουρά, Κόκκαλης, Κουίκ, Χρυσοβελώνη και όχι να τους λοιδορεί και να τους επιτίθεται. Γιατί όταν φτάσουν οι εκλογές, ακόμη κι αν δεν ανήκουν πλέον στους ΑΝΕΛ, αυτοί οι τέσσερις θα εξακολουθήσουν να υπενθυμίζουν με την παρουσία τους ότι υπήρχε στην κυβέρνηση κι ένας δεύτερος εταίρος που έκανε πέντε σωστά και πετυχημένα πράγματα.
Επιπλέον, εκτιμώ ότι σε ένα γενικότερο επίπεδο η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ συμβόλιζε την ανάγκη για πολιτική συνεννόηση και συνεργασία μεταξύ διαφορετικών, ακόμη κι ετερογενών, πολιτικών δυνάμεων προκειμένου να δοθεί τέλος στην κρίση, τέλος στα μνημόνια, τέλος στην καταστροφή του τόπου. Και αυτό, σε συνδυασμό με την απαίτηση της Κοινωνίας να περάσουν στο προσκήνιο νέες πολιτικές δυνάμεις που θα παραγκώνιζαν στον χώρο της αντιπολίτευσης, μείζονα κι ελάσσονα, όλους εκείνους και όλα εκείνα που μας οδήγησαν στο μεγάλο “κραχ” (οικονομικό, κοινωνικό, ακόμη και θεσμικό) που ζήσαμε από το 2008 και επιπρόσθετα, που θα στρίμωχναν στη γωνία τα οργανωμένα συστήματα της διαπλοκής.
Όμως, δίχως να αναλογίζονται όλα αυτά, οι ΑΝΕΛ τίναξαν τη συγκυβέρνηση στον αέρα και μάλιστα, με βαριές καταγγελίες – και όχι μόνο αναφορικά με το Σκοπιανό. Έτσι, έδωσαν λαβή και έδαφος σε ΝΔ-ΠΑΣΟΚ καθώς και στα γνωστά ΜΜΕ της διαπλοκής να ισχυρίζονται ότι η κυβέρνηση ούτε είχε, ούτε έχει ηθικό πλεονέκτημα. Υπό αυτή την έννοια, κατέληξαν να παίζουν το παιχνίδι των Μητσοτάκη-Άδωνη και των Μαρινάκη-Αλαφούζου. Ελπίζω άθελά τους και πάνω στο άγχος της πολιτικής επιβίωσης. Βέβαια, όταν ανοίγεις δουλειές με τον ΣΚΑΪ και το “Πρώτο Θέμα”, ξέρεις καλά ποιοι είναι και τι σκοπούς έχουν, επομένως μάλλον θα έβαζα ένα ερωτηματικό στη λέξη “’άθελα”.
Όμως η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, ήταν η δημόσια επιβεβαίωση της στροφής προς την ακραία Δεξιά, μέσω του δημόσιου εναγκαλισμού με τον Μπαλτάκο.
Εγώ ήμουν ανέκαθεν κεντρώος. Έφυγα από τη ΝΔ κυρίως επειδή έπεσε στα χέρια ακροδεξιών. Το 2012, οι ΑΝΕΛ είχαν ένα πολιτικό στίγμα ασαφές κι ακαθόριστο. Αλλά το 2014, εποχή που εκλέχτηκα γενικός γραμματέας, υιοθετήθηκε ως επιλογή ο προσανατολισμός προς το Κέντρο. Αγωνίστηκα σκληρά να δώσω στο κόμμα έναν προοδευτικό χαρακτήρα, αν και συνεχώς συναντούσα εμπόδια, κυρίως από πάνω. Ειδικά στην προσπάθειά μου να απαλλαγούν οι ΑΝΕΛ από ορισμένους ακραίους που είχαν αδιακρίτως εισχωρήσει το 2012, πράγμα που σε ένα βαθμό κατάφερα, με πολύ κόστος στην πλάτη μου και πολλή λάσπη προς το πρόσωπό μου.
‘Όμως, οι πραγματικές προθέσεις διαφάνηκαν όταν ο Πάνος Καμμένος έδωσε απευθείας το δικαίωμα στον Δημήτρη Καμμένο να βγαίνει καθημερινά στα σκληρότερα αντικυβερνητικά ΜΜΕ όπως “ΣΚΑΪ”, “Πρώτο Θέμα”, “Παραπολιτικά” και να προβάλλει μία πλατφόρμα ακραία συντηρητική, εθνικιστική, λαϊκιστική και ομοφοβική, η οποία όχι μόνο δυσφήμιζε τους ΑΝΕΛ ως προς την πολιτική τους ταυτότητα, αλλά ταυτοχρόνως δημιουργούσε κραδασμούς στο επίπεδο της συγκυβέρνησης.
Πηγαίνοντας κόντρα, βρέθηκα σε δίνη δυσμένειας που οδήγησε στην εκλογή νέου γ.γ., μολονότι ήμουν ο μακροβιότερος από όλους, με τρία χρόνια θητεία μέσα στην οποία, πετύχαμε τρεις νίκες στην κάλπη, 25 Ιανουαρίου, 5 Ιουλίου και 20 Σεπτεμβρίου 2015. Βέβαια, ο επόμενος γ.γ. τους προέκυψε επίσης κεντρώος, κάτι που μάλλον δεν είχαν επαρκώς διερευνήσει. Και γι’ αυτό το λόγο γνώρισε κι εκείνος τον ίδιο πόλεμο που γνώρισα κι εγώ, από τους ίδιους ανθρώπους και με τα ίδια μέσα.
Εν πάση περιπτώσει, παρέμεινα και στη συνέχεια στη μπροστινή γραμμή, προσπαθώντας να εκφράζω μία προοδευτική φωνή. Ή προοδευτική… παραφωνία, αν προτιμάτε. Και ταυτόχρονα, να χτίζω γέφυρες πολιτικής συνοχής με τον μεγάλο κυβερνητικό μας εταίρο, επωμιζόμενος και πάλι κόστος και λάσπη εκ των έσω.
Φτάνοντας στα τελευταία γεγονότα, ο πολιτικός και συναισθηματικός δεσμός μου με τους ΑΝΕΛ κόπηκε για τα καλά με τις αποφάσεις το κόμμα να τεθεί όμηρος κάτω από την ψήφο ακραία συντηρητικών ιεραρχών για τις σχέσεις Πολιτείας-Εκκλησίας, να πάει στο Σκοπιανό σε μαξιμαλιστικές λογικές και ρητορικές υψηλού τόνου που προσιδίαζαν στις κραυγές των γνωστών ακραίων εθνικιστών δήθεν «μακεδονομάχων» και τέλος, να συνεργαστεί με εκείνον που είχε συλληφθεί επ’ αυτοφώρω στην κάμερα ως κολλητός του Κασιδιάρη και της Χρυσής Αυγής. Και τον άνθρωπο που οι ΑΝΕΛ κατηγορούσαν τον Ιούλιο του 2018 ως «υποτακτικό κονσιλιέρε» που προσπαθούσε να εξαγοράσει βουλευτές τους για να ρίξουν την κυβέρνηση, έτσι; Για να μην ξεχνιόμαστε…
Πώς σχολιάζετε τον πόλεμο Καμμένου – Κοτζιά αλλά και τις επιθέσεις του Πάνου Καμμένου προσωπικά στον Αλέξη Τσίπρα;
Για το θέμα Κοτζιά δεν έχω να πω πολλά. Η ανταλλαγή κατηγοριών έχει φτάσει στα δικαστήρια. Εκεί φαντάζομαι ότι καθένας θα κληθεί να καταθέσει και να αποδείξει όσα ισχυρίζεται. Σε πολιτικό επίπεδο, θυμόμαστε όλοι τα θετικά σχόλια για τον Κοτζιά. Ειδικά για τους χειρισμούς γύρω από το Κυπριακό όπου στον τελευταίο γύρο συνομιλιών, Ελλάδα και Κύπρος καταφέραμε να αποκαλύψουμε τις μεθοδεύσεις και την αδιαλλαξία της Τουρκίας.
Στο Σκοπιανό, ξεκινήσαμε με τις διαβεβαιώσεις για εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του τότε υπουργού Εξωτερικών και καταλήξαμε σε μύδρους. Το ίδιο συνέβη και σε ότι αφορά στο πρόσωπο του πρωθυπουργού. Από το «ο Τσίπρας είναι ο καλύτερος πρωθυπουργός της Μεταπολίτευσης» το περασμένο καλοκαίρι, φτάσαμε έξι μήνες μετά στο ότι «ο Τσίπρας είναι ανήθικος και εξαπάτησε τον κυβερνητικό του εταίρο». Αυτά όλα δεν μπορούν να σταθούν στη λογική!
Μου δίνετε όμως την ευκαιρία να πω δύο πράγματα για το Σκοπιανό.
Η κυβέρνηση κινήθηκε στο πνεύμα και στο πλαίσιο μίας εθνικής γραμμής η οποία καθιερώθηκε από το Βουκουρέστι και μετά. Σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό erga omnes, είναι η θέση στην οποία ταυτίζονταν και συμφωνούσαν οι περισσότερες κοινοβουλευτικές δυνάμεις, με πρώτους ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Ήρθαν λοιπόν Τσίπρας-Κοτζιάς και πέτυχαν ένα “Βουκουρέστι Plus”. Γιατί λέω “Plus”; Διότι, όχι μόνο οι γείτονές μας έκαναν δεκτή και υπέγραψαν τη σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό “Βόρεια Μακεδονία”, αλλά δέχτηκαν επίσης τα εξής:
– Το “Βόρεια Μακεδονία” να είναι η μία και μοναδική ονομασία έναντι όλων, για εξωτερική χρήση και για εσωτερική χρήση. Πρόκειται για το γνωστό erga omnes.
– Να αλλάξουν το Σύνταγμά τους.
– Να παραδεχτούν ότι ως λαός δεν αποτελούν συνέχεια του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της Αρχαίας Μακεδονίας.
– Να κατεβάσουν σύμβολα και πινακίδες.
– Να παραδεχτούν ότι η γλώσσα τους συγκαταλέγεται στις νοτιοσλαβικές.
– Να δεσμευτούν ότι δεν θα αναμιγνύονται σε εσωτερικά μας θέματα. Κάτι που επιβεβαιώθηκε από την στάση Ντιμιτρόφ στο Forum των Δελφών, όπου παρά τις επίμονες ερωτήσεις Έλληνα δημοσιογράφου γύρω από το θέμα που παρουσίασε το BBC περί δήθεν “μειονότητας”, ο υπουργός Εξωτερικών της γειτονικής χώρας παρέμεινε στη θέση ότι δεν σχολιάζει θέματα που αφορούν στα εσωτερικά της Ελλάδας.
Αν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ είχαν βασική συναίσθηση του τι σημαίνει πολιτική ευθύνη, θα είχαν δεχτεί τις Πρέσπες και θα τις είχαν στηρίξει. Γιατί επρόκειτο για τη δική τους πολιτική πάνω στο ονοματολογικό, ενισχυμένη με επιπλέον κέρδη και οφέλη για τη χώρα μας. Αντίθετα, επέλεξαν να επενδύσουν στη σκοπιμότητα και τον λαϊκισμό, φλερτάροντας ανοικτά με οργανώσεις και κινήσεις φανατικών οι οποίοι κινούνται στα όρια του δημοκρατικού τόξου. Και φυσικά, δεν μιλάω για τους πολίτες που έλαβαν μέρος σε ορισμένες διαδηλώσεις, αλλά για τους κατ’ επάγγελμα «μακεδονομάχους», οι οποίοι τις μέρες πριν και μετά το Βουκουρέστι την περίοδο 2007-2008, ήταν εξαφανισμένοι.
Όπως εξαφανισμένοι ήταν και όταν στις 28/9/2014, από το βήμα της 69ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο υπουργός Εξωτερικών και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος, εκπροσωπώντας την κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και τον δήθεν «μακεδονομάχο» πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, τόνισε σε όλους τους εκπροσώπους κρατών ότι η ελληνική πρόταση στο Σκοπιανό αφορά σε σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό πριν την λέξη «Μακεδονία». Πριν τη λέξη «Μακεδονία», έτσι; Το αποσαφήνισε κιόλας, μην τυχόν και υπάρξει καμιά παρανόηση!
Επίσης ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ισχυρίζονται ψευδώς ότι η κυβέρνηση έδωσε στους γείτονές μας την εθνότητα και την ταυτότητα, καθώς σήμερα μιλάμε για πολίτες της «Βόρειας Μακεδονίας». Αλήθεια όμως, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ δεν ήταν εκείνοι οι οποίοι με λάθη και παραλείψεις οδήγησαν την κατάσταση στο σημείο, 144 κράτη-μέλη του ΟΗΕ (μαζί και όλα τα ξένα ΜΜΕ) να αναγνωρίζουν τους γείτονές μας ως σκέτη «Μακεδονία» και ως σκέτους «Μακεδόνες»;
Η ΝΔ δεν είναι εντός του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος αδελφά κόμματα μαζί με το δεξιό VMRO-DPMNE που ως κυβέρνηση είχε γεμίσει το γειτονικό κράτος με αγάλματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και μνημεία της «Μεγάλης Μακεδονίας»; Η ΝΔ δεν ενέκρινε την ένταξη και συμμετοχή στο ΕΛΚ αυτών των εθνικιστών; Και έχουν τώρα το θράσος ΝΔ και ΠΑΣΟΚ να μιλούν;
Μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών, πώς βλέπετε τις τεκτονικές αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό και τι βλέπετε για το μέλλον καταρχάς των κομμάτων που δεν διαθέτουν Κοινοβουλευτική Ομάδα (ΑΝΕΛ, “Ποτάμι”) αλλά και των υπολοίπων πολιτικών δυνάμεων;
Με το Σκοπιανό, το «Ποτάμι» είχε τη χρυσή ευκαιρία να δείξει ότι πράγματι είναι ένα προοδευτικό φιλελεύθερο κόμμα. Αλλά την έχασε. Άποψή μου είναι θα έπρεπε να στηρίξουν τις Πρέσπες από θέση αρχής και να μείνουν σταθερά εκεί. Έπειτα από διάφορες παλινωδίες και πολιτικά φλερτ τη μία φορά προς την πλευρά του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ και την άλλη φορά προς την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, τι κατάφεραν τελικά; Να χάσουν το Δανέλλη προς τη μία μεριά, τους Αμυρά και Ψαριανό προς την άλλη, να διαλύσουν την Κοινοβουλευτική τους Ομάδα και αφού είχαν γίνει όλα αυτά, να ψηφίσουν υπέρ των Πρεσπών Θεοδωράκης, Μαυρωτάς και Λυκούδης.
Όλο αυτό που μόλις σας περιέγραψα, είναι ανεξήγητο. Όπως και η έμπνευση Θεοδωράκη να πάει να μπλέξει σε κάτι θνησιγενές και εκ των προτέρων καταδικασμένο να αποτύχει όπως ήταν το ΚΙΝΑΛ, σε συνεταιρισμό με το ΠΑΣΟΚ του Τσουκάτου και των μιζών από τις πολυεθνικές και τους εργολάβους. Δεν βλέπω να έχει δρόμο μπροστά του το «Ποτάμι». Οι πιθανότητες να μην μπει στην επόμενη Βουλή, ως αυτόνομος σχηματισμός όπως είναι σήμερα, μοιάζουν ελάχιστες.
Για τους Ανεξάρτητους Έλληνες τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Γιατί ο Καμμένος ήταν συνεπής ως προς την διαχρονική θέση του να μην δέχεται χρήση του όρου «Μακεδονία». Επομένως, κανείς δεν μπορεί να του χρεώσει πολιτική «κωλοτούμπα». Όπως εξάλλου πολιτική «κωλοτούμπα» πάνω στο Σκοπιανό δεν μπορεί να χρεώσει κανείς και στον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος προώθησε και πέτυχε μία λύση συμβατή με τις δικές του διαχρονικές θέσεις και σύμφωνη προς την λεγόμενη «εθνική γραμμή» της σύνθετης ονομασίας. Βέβαια, θα μπορούσε ο Καμμένος να κάνει ένα βήμα πίσω. Να ρίξει λίγο νερό στο κρασί του. Για δύο βασικούς λόγους:
– Ο πρώτος, είναι ότι η θέση «καμιά χρήση του ονόματος», ήταν εκ των πραγμάτων μαξιμαλιστική και επομένως, ανεδαφική. Πώς θα στερούσες από τους γείτονες κάτι που de facto είχαν κατακτήσει; Και μάλιστα, με την υπογραφή της Ελλάδας; Διότι μην κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο, το ακρωνύμιο F.Y.R.O.M. περιείχε ήδη το «Macedonia», κατοχυρώνοντας τη χρήση παραγώγου του ονόματος, όχι μόνο εσωτερικά στο γειτονικό κράτος αλλά και διεθνώς.
– Ο δεύτερος, είναι ότι οι Πρέσπες όντως υπάκουαν στο πλαίσιο και στο πνεύμα της λεγόμενης «εθνικής γραμμής» του Βουκουρεστίου. Επομένως, για να υπάρχει κυβερνητική ενότητα και κυβερνητική συνοχή πάνω σε κάτι στο οποίο το σύνολο των κοινοβουλευτικών δυνάμεων είχαν ήδη συμφωνήσει από παλιότερα, θα μπορούσε να βάλει στην άκρη την προσωπική του θέση. Νομίζω θα ήταν κάτι θαρραλέο ως επιλογή που θα εξέθετε βαριά τόσο τη ΝΔ, όσο και το ΠΑΣΟΚ που εκείνοι ήταν που έκαναν στην πραγματικότητα την πολιτική «κωλοτούμπα», αλλάζοντας την πάγια θέση τους κατά τρόπο ανεύθυνο και καιροσκοπικό.
Να διευκρινίσω εδώ, ότι δεν ισχύει ότι η θέση «καμιά χρήση του ονόματος» βρίσκεται μέσα στο κείμενο της Ιδρυτικής Διακήρυξης των ΑΝΕΛ. Αποφάσεις οργάνων υπάρχουν μόνο σχετικά, οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν αλλάξει με νέες αποφάσεις οργάνων, αν φυσικά το επέλεγε με εισήγησή του ο ίδιος ο πρόεδρος. Θα μπορούσε για παράδειγμα ο Καμμένος να εισηγηθεί στα όργανα να εφαρμοστεί η ψήφος και η επιλογή «κατά συνείδησιν», με δεδομένο ότι επρόκειτο για ένα κορυφαίο εθνικό θέμα και προκειμένου να διευκολύνει τόσο την κυβέρνηση στην οποία ο ίδιος συμμετείχε και είχε επενδύσει με τη δουλειά του, όσο και τα στελέχη του, υπουργικά, κοινοβουλευτικά και κομματικά, τα οποία έβρισκαν θετική τη γραμμή Βουκουρεστίου, πόσο μάλλον από τη στιγμή που η σημερινή κυβέρνηση πέτυχε ένα «Βουκουρέστι Plus».
Είμαι σχεδόν βέβαιος -και αυτό να ξέρετε δεν είναι απλά μία εικασία ή υποψία μου- ότι ο Πάνος Καμμένος απασχολήθηκε με μία τέτοια εκδοχή του πράγματος. Αλλά κάπου εγκλωβίστηκε -έτσι πιστεύω εγώ- και από τους λάθος συμβούλους με τις κακές τους συμβουλές οι οποίοι πάντοτε τον περιτριγύριζαν. Δεν έχει τόση σημασία αν αναφέρομαι σε βετεράνους της διπλωματίας οι οποίοι έκαναν καριέρα την εποχή που έγιναν τα τεράστια και σοβαρά λάθη στο Σκοπιανό και σήμερα την έχουν δει τη δουλειά ότι τάχα είναι «γεράκια» της εξωτερικής πολιτικής. Ή σε πολιτικούς «αντ-αυτού», στους οποίους ο ίδιος παρέδωσε τα κλειδιά του κόμματός του και που με συνεχείς επαφές και περιοδείες τους στο βορειοελλαδικό τόξο δημιούργησαν ένα εσωκομματικό κλίμα μαξιμαλισμού σε σχέση με το Σκοπιανό, άρνησης έναντι οποιασδήποτε λύσης τύπου Βουκουρεστίου, καλλιέργειας πολιτικού φανατισμού, θα τολμούσα να πω μάλιστα ακόμη και καλλιέργειας πολιτικής καχυποψίας και πιθανής εναντίωσης έναντι της ηγεσίας στο ενδεχόμενο που εκείνη θα επέλεγε το δρόμο του πολιτικού ρεαλισμού και του έντιμου πολιτικού συμβιβασμού με ψήφο «κατά συνείδησιν».
Γεγονός είναι, στο τέλος όλης αυτής της κατάστασης, ότι ο Καμμένος πίστεψε -ή πείστηκε- ότι κινδύνευε σοβαρά να χάσει τις ψήφους των πολιτών και το ίδιο του το κόμμα. Σφάλμα μεγάλο, καθώς και για τα μνημόνια είχε πει «ούτε νεκρός», αλλά ως κυβέρνηση οδηγηθήκαμε το καλοκαίρι του 2015 σε μία συνθηκολόγηση με τους εταίρους. Πιο επωφελή βέβαια, πιο έντιμη και πιο αξιοπρεπή, απ’ ότι τα Μνημόνια 1 και 2. Αλλά τότε, οι ΑΝΕΛ έχασαν ένα σημαντικό μέρος της στελεχιακής τους βάσης στο Λεκανοπέδιο και αλλού. Όμως με μία συντονισμένη καμπάνια εντός του κόμματος και εκτός του κόμματος, κατάφεραν να ισορροπήσουν τις απώλειες και να πάνε σε ένα ακόμη καλό αποτέλεσμα το Σεπτέμβριο του 2015.
Έτσι θα μπορούσε να είχε συμβεί και με το Σκοπιανό. Όμως τώρα, Καμμένος και ΑΝΕΛ έχουν πετύχει το ακατόρθωτο: να τους κατηγορεί η μισή κοινή γνώμη επειδή επιχείρησαν Ιανουάριο του 2019 να ρίξουν την κυβέρνηση και η άλλη μισή επειδή δεν το είχαν κάνει τον Ιούνιο του 2018 με την πρόταση μομφής που είχε υποβάλλει η ΝΔ.
Εδώ θα σας αποκαλύψω ότι υπήρχε μία οργανωμένη εσωτερική τάση που πίεζε να φύγουν οι ΑΝΕΛ από την κυβέρνηση τότε, Ιούνιο του 2018 δηλαδή, ή ακόμη και να την ρίξουν. Ευτυχώς, κάποιοι το αποσοβήσαμε και έτσι φτάσαμε στην τυπική ημερομηνία λήξης του Μνημονίου, αλλά και στην ουσιαστική έξοδό μας από την σφικτή επιτροπεία των ξένων.
Βλέπω δύσκολη την υπόθεση να μπουν οι ΑΝΕΛ στην επόμενη Βουλή. Γιατί σήμερα εντοπίζονται να διεκδικούν ψήφο μέσα στον χώρο του εθνικισμού και της ακραίας Δεξιάς, όπου εκεί βρίσκονται άλλα πρόσωπα και άλλες δυνάμεις που μπορούν να το κάνουν καλύτερα. Μιλάω για Βελόπουλο, Καρατζαφέρη, Δημήτρη Καμμένο, Κρανιδιώτη, μαζί με όλους τους τελευταίους πρωταγωνιστές της μεγάλης καπηλείας γύρω από το Σκοπιανό, οι οποίοι δημιουργούν τα δικά τους κομματικά μορφώματα.
Ελπίζω να αλλάξει θεωρία, προσανατολισμό και κατεύθυνση ο Καμμένος όσο υπάρχουν ακόμη τα ελάχιστα πολιτικά και χρονικά περιθώρια. Και βεβαίως να απαλλαγεί -χθες κιόλας!- από τους λάθος συμβούλους και τις κακές τους συμβουλές. Θέλω πολύ να είναι παρών στην επόμενη Βουλή. Γιατί με όλα τα λάθη τα οποία μπορεί κανείς να του καταλογίσει, είναι ένας πολιτικός που αγαπάει με πάθος την Ελλάδα και τους Έλληνες και έχει χύσει ιδρώτα, δάκρυ και αίμα να μάχεται ενάντια στη διαπλοκή, γι’ αυτό και είναι κρίμα η διαπλοκή να χρησιμοποιεί σήμερα τη στάση και τα λεγόμενά του στον πόλεμό της ενάντια στη σημερινή κυβέρνηση.
Δεν μου απαντήσατε όμως ακόμη και για τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις και εδώ, να προσθέσω ένα παραπάνω ερώτημα, αν σε συνέχεια των όσων αναφέρατε για το Σκοπιανό, η συμφωνία με τη Βόρεια Μακεδονία μετατόπισε τη ΝΔ πιο δεξιά. Η νέα πολιτική της ταυτότητα θεωρείτε ότι αφήνει κενό χώρο στο Κέντρο, κι αν ναι ποιος θα μπορούσε να καταλάβει αυτό τον χώρο;
Η ΝΔ έχει γίνει κόμμα Φρανκενστάιν.
Στην οικονομική και κοινωνική πολιτική είναι ένα κόμμα νεοφιλελεύθερο. Πιστεύει στην υποβάθμιση της Δημόσιας Υγείας, της Δημόσιας Παιδείας και του δημόσιου συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης. Γενικότερα πιστεύει στην υποβάθμιση του Δημοσίου. Και σχεδιάζει να το κάνει πράξη ο Μητσοτάκης, αν ποτέ εκλεγεί πρωθυπουργός. Εξάλλου αυτό υπηρετούσε και ως υπουργός στην κυβέρνηση του 2012.
Λέει από την άλλη πλευρά ότι θα χαμηλώσει τους φόρους. Προφανώς μιλάει για τους φόρους των μπαταχτσήδων της οικονομικής ελίτ και των οργανωμένων επιχειρηματικών συμφερόντων τα οποία στηρίζει και τα οποία τον στηρίζουν. Με Μητσοτάκη, μην περιμένει κανείς ανακούφιση των μικρών και των μικρομεσαίων. Το είπε άλλωστε ανοικτά ότι θα καταργήσει τα επιδόματα. Ούτε όμως και κάποια ανάταξη της μεσαίας τάξης. Αντιθέτως, με διαλυμένες στο δημόσιο χαρακτήρα τους την Υγεία, την Παιδεία, την Ασφάλιση, θα αναγκαζόμαστε να χρυσοπληρώνουμε από εκείνα που δεν έχουμε τα ιδιωτικά θεραπευτήρια και τους ιδιώτες γιατρούς, τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια και τα ιδιωτικά φροντιστήρια, καθώς και τα ιδιωτικά προγράμματα σύνταξης και ιατρικής κάλυψης που προσφέρουν τα καρτέλ των ασφαλιστικών εταιρειών που με τόσο οικείο τρόπο τους απευθύνθηκε πρόσφατα ο Μητσοτάκης.
Ποιοι χρεοκόπησαν τα ασφαλιστικά ταμεία, με τις μετοχές φούσκες, τα δομημένα ομόλογα, το PSI, αν όχι ΝΔ και ΠΑΣΟΚ; Και ποιος τα ξαναστήνει σήμερα στα πόδια τους, δημιουργώντας από την αρχή νέα πλεονάσματα, αν όχι εκείνοι στους οποίους ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, Μητσοτάκης και Γεννηματά, έχουν το θράσος να τους φωνάζουν «φύγετε»; Ακόμη και αν κόψει λίγους φόρους από τους μικρομεσαίους και τη μεσαία τάξη ο Μητσοτάκης, θα τους στείλει να δώσουν τα λεφτά που εξοικονόμησαν σε ιδιωτικά νοσοκομεία, ιδιωτικά σχολεία, ασφαλιστικές, στα γνωστά ιδιωτικά καρτέλ «ημετέρων» δηλαδή, αφού οι περικοπές φόρων θα σημάνουν αντίστοιχα και περικοπές, σε βάθος και με το νυστέρι, του κοινωνικού κράτους.
Στην πολιτική που έχει να κάνει με ζητήματα θεσμών γύρω από τη Δημοκρατία και την Κοινωνία, η ΝΔ μοιάζει -και πιστεύω πως πράγματι είναι- κόμμα του ακραίου συντηρητισμού και της ακραίας Δεξιάς. Πάνω σε αυτό, είναι έντονη και ανεξίτηλη η σφραγίδα που έχουν βάλει οι Σαμαράς, Γεωργιάδης, Βορίδης και στο όνομα μίας δήθεν πολυτασικότητας και πολυσυλλεκτικότητας (η οποία προφανώς συμπεριλαμβάνει και τον ακραίο συντηρητισμό και την ακραία Δεξιά), ο Μητσοτάκης παραμένει όμηρός τους.
Η λιγότερο κακή εκδοχή, λοιπόν, είναι ότι ο σημερινός πρόεδρος της ΝΔ είναι αδύναμος και ανίκανος να γυρίσει το τιμόνι αλλιώς και να πάει προς το Κέντρο και την Κεντροδεξιά. Η κακή εκδοχή είναι όχι ότι δεν μπορεί, αλλά ότι δεν θέλει. Δηλαδή, ότι υιοθετεί ο ίδιος και προάγει ένα δεξιό κόμμα τύπου Βέμπερ, Κουρτς, Όρμπαν κ.ο.κ. Εξάλλου, η επιλογή του στο Σκοπιανό να πάει και να ανταγωνιστεί σε καιροσκοπισμό και λαϊκισμό όλους τους μέχρι σήμερα γνωστούς εθνικιστές και ακροδεξιούς μαζί με όλους τους νεόκοπους που εμφανίστηκαν, κατά εκεί κατατείνει. Δηλαδή όχι ότι δεν μπορεί, αλλά ότι δεν θέλει. Ακούσατε τον Μητσοτάκη να καταδικάζει τις επιθέσεις ταγμάτων εφόδου στις οικογενειακές εστίες βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ; Όχι μόνο δεν καταδίκασε, αλλά εκείνος ήταν που φώναζε στα επαρχιακά καφενεία ότι οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα τολμούν να περπατήσουν στον τόπο τους και στις περιφέρειές τους.
Με ρωτήσατε για το χώρο του Κέντρου. Σαφώς και μένει κενός, δίχως πολιτικό φορέα έκφρασης και εκπροσώπησης. Η ΝΔ βρίσκεται εκεί που μόλις σας περιέγραψα, δηλαδή στα άκρα. Το ΠΑΣΟΚ πνέει τα λοίσθια ως η πολιτική ουρά της ΝΔ, φλερτάροντας πολιτικά μάλιστα και το ίδιο στο θέμα του Σκοπιανού με τους οπαδούς του φανατισμού και της μισαλλοδοξίας. Γι’ αυτό και αιμορραγεί από στελεχιακό δυναμικό και καταρρέει. Το “Ποτάμι”, με τις συνεχείς του στραβοτιμονιές, πότε δεξιά, πότε αριστερά, αλλά -το επαναλαμβάνω- και με το χρεοκοπημένο συνεταιριλίκι του με το ΠΑΣΟΚ, έχασε έδαφος και αξιοπιστία και τώρα είναι αδύνατον να τα αναπληρώσει.
Οι ΑΝΕΛ έχασαν το Κέντρο μέσα από τα χέρια τους, τη μια φορά με τη στάση τους σε θέματα κοινωνικών δικαιωμάτων και ελευθεριών (σύμφωνο συμβίωσης, ταυτότητα φύλου κ.α.), την άλλη φορά με το θέμα Πολιτείας-Εκκλησίας, την τρίτη φορά με το Σκοπιανό. Και τώρα, συνωστίζεται μαζί με διάφορους άλλους που σας κατονόμασα πριν στα δεξιά της ΝΔ. Τελευταία μάλιστα, παρατηρώ και στελέχη που βρίσκονται στον σκληρό εσωτερικό πυρήνα υποστηρικτών του Πάνου Καμμένου να δηλώνουν δημόσια ότι κατεβαίνουν υποψήφιοι σε αυτοδιοικητικούς συνδυασμούς με επικεφαλής οι οποίοι είναι σκληροί νεοδημοκράτες και που έχουν πάρει το επίσημο χρίσμα από την Πειραιώς. Δεν ξέρω τι σημαίνει αυτό και πως μεταφράζεται πολιτικά. Απλά σας το θέτω υπ’ όψιν.
Πριν λίγο καιρό είχατε μια συνάντηση στο γραφείο του κ. Αντώναρου. Παρών ήταν και ο τέως γραμματέας των ΑΝΕΛ, ο κ. Δρόσος. Να συμπεράνουμε την έναρξη μιας πολιτικής κίνησης με στοχευμένες συνεργασίες;
Ο Βαγγέλης Αντώναρος είναι σοβαρός και αξιόπιστος πολιτικός και βρίσκουμε πολλά σημεία σύγκλισης στις πολιτικές μας απόψεις. Συμφωνούμε για παράδειγμα ότι ο χώρος στο Κοινωνικό Κέντρο είναι κενός, δίχως πολιτικό φορέα έκφρασης και εκπροσώπησης, όπως σας είπα και πριν. Συμφωνούμε επίσης ότι οποιαδήποτε κίνηση τυχόν γίνει για να εκφραστεί και να εκπροσωπηθεί αυτός ο χώρος θα πρέπει να έχει προσανατολισμό σε ορισμένες αρχές και θέσεις, πάνω στις οποίες έχουμε ήδη συζητήσει και έχουμε ήδη συνεργαστεί. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα, για τώρα.
Έχουμε συνηθίσει από παλιά να βλέπουμε μία Δεξιά στραμμένη προς την Οικονομία και αντίστοιχα, μία Αριστερά στραμμένη προς την Κοινωνία, λες και το ένα αποκλείει το άλλο, ή το ένα είναι εχθρός του άλλου. Η πραγματική πολιτική πρόκληση, που συνιστά και πολιτική θέση, είναι να βρίσκεις τις ισορροπίες ανάμεσα στους στόχους και τα εργαλεία για την ανάπτυξη της Οικονομίας και τη σταθερότητα στα Δημόσια Οικονομικά, με τα μέσα, τα μέτρα και τις εγγυήσεις που θωρακίζουν την κοινωνική συνοχή, την αντιμετώπιση των ανισοτήτων και την κοινωνική ειρήνη. Το καλύτερο δυνατό για την Κοινωνία, τον πολίτη και τη χώρα είναι το ζητούμενο για εμάς, όχι η σύγκρουση μεταξύ δογμάτων, στερεοτύπων και προκαταλήψεων.
Αυτό όμως που πραγματικά λείπει σήμερα, είναι μία κίνηση στον συγκεκριμένο χώρο η οποία θα γεννηθεί από τους πολλούς και θα απευθύνεται στους όλο και περισσότερους. Αυτός ο χώρος έχει ανάγκη να μπουν μπροστά σε μία πολιτική κίνηση που θα τον εκφράζει και θα τον εκπροσωπεί, ο επιστήμονας και ο επαγγελματίας, ο υπάλληλος, ο εργάτης και ο αγρότης, η νεολαία και οι γυναίκες, ο άνθρωπος της μέσης καθημερινότητας που μας περιβάλλει, ο αγωνιστής και πρωταγωνιστής της διπλανής πόρτας.
Με άλλα λόγια όλες εκείνες και όλοι εκείνοι που τα κόμματα τους συμπεριφέρονται λες και είναι μονάχα ψηφοφόροι την ώρα της κάλπης και πολίτες-πελάτες για να τους πάρουν την ψήφο, ή εν δυνάμει θύματα που θα τους πουλήσουν χάντρες και καθρεφτάκια για να τους εκμεταλλευτούν στη συνέχεια ως μέλη, ως εθελοντές και αν μου επιτρέπετε μία φανταρίστικη έκφραση, ως… αγγαρειομάχους. Και όχι ως πρόσωπα που έχουν, καθένας και καθεμιά, τη δική τους αξία και το δικό τους μέγεθος, τη δική τους προσωπικότητα και αξιοπρέπεια και πάνω απ΄ όλα, το ισχυρό δικαίωμα και την ισχυρή δυνατότητα να λαμβάνουν ενεργό μέρος και να έχουν λόγο, ρόλο και παρέμβαση στις πολιτικές αποφάσεις και δράσεις. Πιστεύω πως συμφωνούμε με τον Β. Αντώναρο πάνω σε όλα αυτά.
Πώς κρίνετε το άνοιγμα Τσίπρα στην Κεντροαριστερά; Ο φόβος για «πασοκοποίηση» του ΣΥΡΙΖΑ είναι υπαρκτός;
Ο Τσίπρας είναι ήδη κυρίαρχος στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς. Ξηλώνει με ευκολία το πουλόβερ σε ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι και αυτό δεν συμβαίνει μόνο στο επίπεδο της προσέλκυσης και αξιοποίησης στελεχών, αλλά αυτό αφορά και στη βάση των ψηφοφόρων, φίλων και υποστηρικτών. Για παράδειγμα, πώς νομίζετε ότι από το 2009 μέχρι σήμερα, το ΠΑΣΟΚ ξεκίνησε από το 44% και κατρακύλησε στο 4,5%-6,0% και αντίστοιχα ο ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε από το 4,5% και απογειώθηκε στο 36%; Από ποια κύρια πηγή άντλησε όλα αυτά τα ποσοστά ο ΣΥΡΙΖΑ;
Το ίδιο πάνω-κάτω, θα συμβεί και τώρα. Ειδικά εφόσον η Γεννηματά επιμένει να δείχνει τόσο αδιόρθωτη. Συμπεριφέρεται ως πολιτικό άθυρμα του Μητσοτάκη, στοχοποιεί κατ’ αποκλειστικότητα τον Τσίπρα, συντηρεί στο κόμμα, ως αφεντικά, πρόσωπα σαν τους Βενιζέλο και Λοβέρδο, μιλάει για σκευωρίες στις υποθέσεις σκανδάλων, κάνει την πάπια στις αποκαλύψεις Τσουκάτου. Την αντιμετωπίζουν σχεδόν ως βαρίδι ακόμη και οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές που έρχονται όλο και πιο κοντά με τον ΣΥΡΙΖΑ. Και εκείνη, επιμένει να φωνάζει ότι θα πετύχει τη στρατηγική ήττα Τσίπρα και ΣΥΡΙΖΑ και ότι θα πάρει διψήφια ποσοστά. Σας λέω ότι θα την δείτε να παλεύει να μπει στη Βουλή.
Σε σχέση με τον κίνδυνο «πασοκοποίησης» του ΣΥΡΙΖΑ που είπατε, θεωρώ ότι το καλύτερο δυνατό για τη δική του εξέλιξη και καθιέρωση ως σταθερού πόλου ισχύος και εξουσίαςστο χώρο της ευρύτερης Κεντροαριστεράς είναι να εξακολουθήσει να απευθύνεται σε κοινωνικά σύνολα και κοινωνικές ομάδες, όχι σε πολιτικούς νταραβεριντζήδες και συστηματικούς γυρολόγους που δεν συμβολίζουν τίποτα και δεν επηρεάζουν ούτε την ψήφο του γείτονά τους.
Με περίσκεψη έχω δει να ανοίγει η όρεξη για ένταξη στον ΣΥΡΙΖΑ ή συνεργασία, σε κάποια «ορφανά» του Σημίτη και του δήθεν «εκσυγχρονισμού». Ο Σημίτης και οι δήθεν «εκσυγχρονιστές» του είναι καταδικασμένοι στη συνείδηση της κοινής γνώμης και υπαίτιοι για πολλά, αν όχι τα περισσότερα, από τα δεινά στα οποία οδηγηθήκαμε και οποιαδήποτε συσχέτιση -άμεση ή έμμεση- Τσίπρα και ΣΥΡΙΖΑ με αυτούς θα είναι επιβλαβής και επιζήμια.
Ενδιαφέρον έχει επίσης να παρακολουθήσουμε ποια πρόκειται να είναι η έκταση του ανοίγματος που θα επιχειρήσει ο Τσίπρας. Χρησιμοποιεί τον διασταλτικό όρο Δημοκρατικό Προοδευτικό Μέτωπο. Ποιους χώρους, από τους μέχρι σήμερα υπάρχοντες, καλύπτει αυτό το μέτωπο και σε ποιο σημείο του πολιτικού χάρτη σταματά; Αυτά μένουν αδιευκρίνιστα, αλλά καταλαβαίνω ότι εν πολλοίς έχουν να κάνουν και με τις εσωτερικές ισορροπίες στον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ.
Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών μπορεί να πυροδοτήσει εξελίξεις στην εσωτερική πολιτική σκηνή ή είναι ανεξάρτητο από τις εθνικές εκλογές;
Οι εκλογές λειτουργούν συνήθως ως συγκοινωνούντα δοχεία. Μάιο του 2009 κέρδισε ο Παπανδρέου τις ευρωεκλογές με 4,5% και Οκτώβριο του 2009 τις εθνικές εκλογές με 10,5%. Μάιο του 2014 κέρδισε ο Τσίπρας τις ευρωεκλογές με 4% και Ιανουάριο του 2015 τις εθνικές εκλογές με 8,5%. Υπάρχει βέβαια και το αντίστροφο παράδειγμα που Ιούνιο του 1999 ο Σημίτης έχασε τις ευρωεκλογές με 3% και Μάρτιο του 2000 κέρδισε τις εθνικές εκλογές με 1%. Εδώ, θέλω να τονίσω ορισμένα σημεία τα οποία θεωρώ εξαιρετικά σημαντικά.
Πρώτον, οι δημοσκοπήσεις σήμερα διαμορφώνουν ένα ψευδές προεκλογικό περιβάλλον. Το ίδιο είχε συμβεί στις διπλές εθνικές εκλογές το 2012, στις διπλές Εθνικές Εκλογές το 2015, στο Δημοψήφισμα, κ.ο.κ. Τι φταίει γι’ αυτό; Οι εταιρείες αντλούν δείγμα από κατόχους σταθερών τηλεφωνικών συνδέσεων. Έτσι όμως, αποκλείονται οι ψηφοφόροι από 18 μέχρι 35, οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν έχουν σταθερή σύνδεση χρεωμένη πάνω τους. Το ίδιο ισχύει για τα πολύ φτωχά και τα φτωχά νοικοκυριά. Επομένως, αποκλείονται εξαρχής από τις μετρήσεις κρίσιμα εκλογικά γκρουπ, στα οποία υπερτερεί ο ΣΥΡΙΖΑ: νέοι, φτωχοί, και φτωχοί προς μικρομεσαίοι.
Από εκείνους οι οποίοι τελικά επιλέγονται μέσα από ένα ήδη προβληματικό (λόγω των αποκλεισμών που ανέφερα) δείγμα, 7 στους 10, αρνούνται να συνεργαστούν με τις εταιρείες. Ούτε εκείνων λοιπόν η τάση «παγιδεύεται». Από τους λίγους που απαντούν, κάποιοι δίνουν σκοπίμως αντιφατικές και αποπροσανατολιστικές απαντήσεις, από φόβο και ανασφάλεια, από πολιτική αντίδραση, ή απλά τρολάροντας. Και στο τέλος όλης αυτής της αλυσίδας της ασυνέπειας και αναξιοπιστίας ως προς την ορθότητα και την πραγματική αντιστοίχιση των ευρημάτων πάνω στις πραγματικές τάσεις του εκλογικού σώματος, υπάρχουν και εκείνοι οι οποίοι τελικώς δηλώνουν αναποφάσιστοι! «Τι μετράτε τελικά κύριε Μαύρε;», είχα ρωτήσει τον διευθύνοντα σύμβουλο της MRB σε μία εκπομπή στον “Ενικό”, αναφέροντάς του όλα τα προηγούμενα, για να εισπράξω την απάντηση «έχετε δίκιο σε όλα όσα είπατε».
Σε ότι αφορά την τιμιότητα ή την εντιμότητα κάποιων από αυτές τις εταιρείες, αρκεί να σας πω ότι επί ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ήταν κρατικοδίαιτες κατά το μεγαλύτερο μέρος του τζίρου τους και σήμερα, είναι προσκολλημένες ως συνεργαζόμενες σε επιχειρηματίες και ΜΜΕ που στηρίζουν ΝΔ και Μητσοτάκη.
Δεύτερον, ότι αν οι εθνικές εκλογές γίνουν πράγματι τον Οκτώβριο, τότε θα έχουν ωριμάσει σε σημαντικό βαθμό, αθροιζόμενα μάλιστα το ένα με το άλλο, τα μέτρα κοινωνικής ανακούφισης των ευπαθών ομάδων καθώς και τα μέτρα που θα δίνουν λύσεις σε μείζονα προβλήματα που απασχολούν τις οικογένειες και τις επιχειρήσεις των μικρομεσαίων, όπως είναι τα κόκκινα δάνεια, οι οφειλές προς την Εφορία και τα Ταμεία κ.α. Αναμένεται επίσης να έχει συνεχιστεί η ανοδική πορεία της Μακροοικονομίας
