Το βιβλίο «Η πολιτισμική μνήμη» του Γιαν Ασμάν κυκλοφορεί από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης σε μετάφραση του Διαμαντή Παναγιωτόπουλου.
Ο Γιαν Ασμάν είναι ο επιστήμονας στον οποίο οφείλουμε τον όρο «πολιτισμική μνήμη». Αφετηρία για τη μελέτη της είναι η αρχαία Αίγυπτος και σημαντικός είναι ο ρόλος του ιερατείου στη διαμόρφωση του τρόπου με τον οποίο οι κάτοικοί της αντιλαμβάνονταν και ερμήνευαν το συλλογικό παρελθόν. Ο Γιαν Ασμάν στη μακρόχρονη ακαδημαϊκή του καριέρα ως τακτικού καθηγητή Αιγυπτιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης μελέτησε συστηματικά και σε βάθος την αρχαία αιγυπτιακή θρησκεία, ιστορία και λογοτεχνία και μέσα από αυτή επιχείρησε να ερμηνεύσει καταστάσεις που βρίσκουν εφαρμογή στη σύγχρονη ζωή.
Το βιβλίο καταπιάνεται με τον συσχετισμό τριών θεμάτων: της μνήμης, της ταυτότητας και της πολιτισμικής συνέχειας. Ο Ασμάν ξεκινά με αναφορά στην Αίγυπτο περνώντας στη συνέχεια σε δύο εντελώς διαφορετικούς, όμως εξίσου ενδιαφέροντες κόσμους: το αρχαίο Ισραήλ και τις ελληνικές πόλεις. Στόχος του είναι να αναδείξει τους τρόπους με τους οποίους παράγεται και μεταδίδεται η πολιτισμική μνήμη (μέσα από τις παραδόσεις που μεταβιβάζονται γραπτά ή προφορικά μεταξύ των μελών της κοινότητας), καθώς και να τη διαχωρίσει από την ανάμνηση των πρόσφατων γεγονότων.
Για να το καταφέρει αυτό αντλεί υλικό από την εθνολογία και την ανθρωπολογία. Το –κλασικό πλέον– έργο του θεωρείται από τα πιο επιδραστικά στον χώρο των ανθρωπιστικών επιστημών, καθώς αποτελεί χρήσιμο εργαλείο όχι μόνο για την ερμηνεία του παρελθόντος και του παρόντος αλλά και για την ιχνηλάτηση του μέλλοντος.
