Ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης και νυν διευθυντής του γραφείου του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Μιχάλης Καλογήρου, μιλά στο Documento για τη στοχοποίηση των Κώστα Βαξεβάνη και Γιάννας Παπαδάκου, τονίζοντας πως η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιχειρεί να εισάγει στην ελληνική πολιτική σκηνή τις πρακτικές του «αυταρχικού φιλελευθερισμού».
Στην ανακοίνωση που εξέδωσε ο τομεάρχης Δικαιοσύνης του ΣΥΡΙΖΑ, Θεόφιλος Ξανθόπουλος, για την στοχοποίηση των Κώστα Βαξεβάνη και Γιάννας Παπαδάκου, έκανε λόγο για «ξεκαθάρισμα λογαριασμών» με δημοσιογράφους. Θεωρείτε πως οι υπέρμαχοι της «σκευωρίας Novartis» λειτουργούν με όρους Καμόρα;
Δεν είμαι στη θέση να γνωρίζω ποιο είναι ακριβώς το πρότυπο από το οποίο μπορεί να εμπνέονται οι υπέρμαχοι της «σκευωρίας Novartis». Αυτό που καταλαβαίνει οποιοσδήποτε πολίτης είναι ότι η μάχιμη δημοσιογραφία, η έρευνα, η σκληρή κριτική δεν ενοχλούν απλά, αλλά πρέπει να υπακούσουν στο σιωπητήριο.
Δεν είναι, εξάλλου, ένα, αλλά περισσότερα τα παραδείγματα, από περιπτώσεις φίμωσης δημοσιογράφων και άλλων δημόσιων προσώπων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ή δημοσιογράφων που εξαναγκάζονται σε παραίτηση επειδή δεν ανέχονται παρεμβάσεις στα «αντιπαθητικά» κείμενά τους.
Υπήρξαν επίσης συνειδητοί αποκλεισμοί αντιπολιτευτικών μέσων από εθνικές συνεντεύξεις Tύπου του πρωθυπουργού. Και ας μη ξεχνάμε την πρόσφατη εργαλειοποίηση της χρηματοδότησης που δόθηκε στα μέσα μαζικής επικοινωνίας στο πλαίσιο της καμπάνιας αντιμετώπισης της πανδημίας («λίστα Πέτσα») η οποία έχει διεθνώς υποδειχθεί ως παράδειγμα απόπειρας πολιτικής χειραγώγησής του τύπου και της δημοσιογραφίας.
Δυστυχώς, λοιπόν, τα τελευταία δυόμιση χρόνια στην ελληνική πολιτική σκηνή εφαρμόζονται πρακτικές καθεστωτικής λογικής με αντεκδικήσεις απέναντι σε κριτικούς δημοσιογράφους. Όμως, ποτέ σε καμία δημοκρατική κοινωνία δεν καταλογίστηκε αρνητικά προς έναν δημοσιογράφο το ότι τυχόν διατηρούσε σχέσεις αντιπαράθεσης με την εξουσία. Αντίθετα, το «κυνηγητό» δημοσιογράφων από την εξουσία συνιστά κριτήριο δημοκρατίας για μια χώρα.
Η ΝΔ απάντησε κατηγορώντας την αξιωματική αντιπολίτευση για αμφισβήτηση της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης. Τι απαντάτε;
Για τη ΝΔ η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης είναι ένα ακόμα επικοινωνιακό σύνθημα πίσω από το οποίο επιχειρεί να κρύψει την αποστροφή της για τη λογοδοσία και τη μετατροπή του κράτους κανόνων σε διακυβέρνηση αποφάσεων. Η ανεξάρτητη Δικαιοσύνη δεν έχει ανάγκη κυβερνητικής υπεράσπισης. Ξέρει και οφείλει να ανέχεται τη δημόσια συζήτηση και κριτική για τις αποφάσεις της.
Η κυβέρνηση ενέπλεξε τη Δικαιοσύνη στο τοξικό κλίμα που απορρέει από τις διαθέσεις αντεκδικήσεων απέναντι στους δημοσιογράφους που την ελέγχουν και της ασκούν κριτική. Έχουσα την πλειοψηφία στη Βουλή εκπόνησε ένα πόρισμα σε σχέση με τη λεγόμενη «σκευωρία Novartis» – την μεθοδευμένα αντεστραμμένη εικόνα του «σκανδάλου Novartis»- μέσα στο οποίο συμπεριέλαβε αοριστίες περί δήθεν τέλεσης ποινικών αδικημάτων από συγκεκριμένους δημοσιογράφους.
Κατέγραψε χωρίς κανένα στοιχείο τα ονόματα δημοσιογράφων, αποκαλώντας τους “συνεργούς’’. Είναι αποκαλυπτικό ότι ως δήθεν αποδεικτικό υλικό σε σχέση με τις «εγκληματικές πράξεις» τους επικαλέστηκε δημοσιεύματά τους σε πρωτοσέλιδα του εντύπου τους ή και στο πλαίσιο της αρθρογραφίας τους. Το έγκλημά τους δηλαδή είναι ακριβώς το ότι είναι δημοσιογράφοι. Τώρα κρύβεται πίσω από το δάχτυλό της και προσπαθεί να δείξει ότι δεν αποφάσισε η ίδια τις διώξεις, με την ελπίδα ότι θα ξεγελάσει τους πολίτες και των πολιτικό κόσμο.
Πού αποδίδετε τη στασιμότητα στη διερεύνηση της εμπλοκής των Ανδρέα Λοβέρδου, Άδωνη Γεωργιάδη και Δημήτρη Αβραμόπουλου στο σκάνδαλο Novartis;
Κατ’ αρχάς, νομίζω ότι ο καθένας θα μπορούσε να συμφωνήσει ότι έχει παρέλθει πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα από τότε που η υπόθεση αυτή ήρθε ενώπιον της τακτικής δικαιοσύνης. Το ότι υπάρχει στασιμότητα στη διερεύνηση αυτή είναι η αίσθηση που έχει η ίδια η κοινή γνώμη.
Αυτή η καθυστέρηση συμπίπτει, πάντως, στο μεγαλύτερο χρονικό μέρος της με τη θητεία της σημερινής κυβέρνησης, που όχι μόνο ανέλαβε συνεχείς νομοθετικές πρωτοβουλίες σχετικά με τη δομή και την οργάνωση της ειδικής Εισαγγελίας κατά της Διαφθοράς που οδήγησαν σε αλλαγή προσώπων στις κρίσιμες εισαγγελικές θέσεις, αλλά, επίσης, πότε εκτόξευε μεθοδευμένα δημόσιες απειλές κατά των δικαστικών λειτουργών και πότε μηνύματα που θεωρούσαν αυτονόητο το ανέλεγκτο των εμπλεκομένων, που τους εμφάνιζε ως θύματα της υποτιθέμενης «σκευωρίας Νοβάρτις».
Στο τέλος, πάντως, θα πρέπει να εξετάσουμε και κάπως αναδρομικά το ζήτημα. Όταν θα ολοκληρωθούν οι σχετικές διαδικασίες, θα δικαιούμαστε όλοι να διαπιστώσουμε αν οι ενέργειες και έρευνες που έγιναν σε σχέση με τις σχετικές δικογραφίες αντιστοιχούν στον χρόνο καθυστέρησης ή όχι.
Με βάση την πολιτική φθορά που προκαλεί στην κυβέρνηση η πανδημία και η εντεινόμενη ακρίβεια, θεωρείτε πως η ποινικοποίηση της ερευνητικής δημοσιογραφίας εντάσσεται σε έναν πολιτικό σχεδιασμό αλλαγής ατζέντας εν είδει κατασκευής ενός πιθανού προεκλογικού αφηγήματος;
Δεν θεωρώ ότι η ποινικοποίηση της ερευνητικής δημοσιογραφίας είναι απλά αλλαγή ατζέντας και δεν πρέπει και κοινωνικά και πολιτικά να αντιμετωπιστεί απλώς ως τέτοια. Μπορεί να λειτουργεί και με αυτό τον τρόπο, δηλαδή να αποσπά τη δημόσια προσοχή από άλλα ζητήματα, αλλά η πρόθεση της κυβέρνησης δεν εξαντλείται σε αυτό το επίπεδο. Άλλωστε, η πανδημία, η ακρίβεια και οι συνθήκες απόγνωσης που δημιουργούν δεν μπορούν να αποκρυβούν μέσω οποιουδήποτε αντιπερισπασμού.
Ο περιορισμός της ελεύθερης φωνής των δημοσιογράφων αποτελεί μέρος της παλέτας ενεργειών, στις οποίες προβαίνει η κυβέρνηση για να ελέγξει τα πολιτικά απόνερα των κρίσεων που διαχειρίζεται, τη στιγμή που αυτές φουντώνουν και εντείνονται ακόμη περισσότερο από τις παλινωδίες και τις αποτυχίες της. Σας θυμίζω ότι σχετικά πρόσφατα θέσπισε το έγκλημα της διασποράς ψευδών ειδήσεων σε σχέση με την πανδημία, αλλά με την πρόβλεψη μιας διάταξης που είναι τόσο αόριστη που δεν αντιμετωπίζει μόνο τα fake news, αλλά θέτει στο στόχαστρο με αυθαίρετο τρόπο κάθε δημοσιογράφο που της ασκεί κριτική.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, λοιπόν, επιχειρεί να εισάγει στην ελληνική πολιτική σκηνή τις πρακτικές του «αυταρχικού φιλελευθερισμού», ενός ιδεολογικού και πολιτικού κράματος που συνδυάζει τον ακραίο νεοφιλελευθερισμό της οικονομίας με την αυταρχική εργαλειοποίηση των θεσμών με σκοπό τη στοχοποίηση των υπέρμαχων των ελευθεριών, ιδίως αυτών που απολαμβάνει ο Τύπος και η μαχόμενη δημοσιογραφία. Και απέναντι σε αυτό τον θεσμικό κατήφορο οφείλουμε να πάρουμε ξεκάθαρη θέση αλλά και θεσμικές πρωτοβουλίες για την αποτροπή του.
