«ΑΠΟ ΤΟ ΩΣΑΝΑ ΣΤΟ ΣΤΑΥΡΩΣΟΝ. Μέσα σε πολύ λίγο.
Τι είναι αυτό που κάνει τον λαό να αλλάζει γνώμη; Σκέφτομαι πάνω σε αυτή την ίδια την έννοια λαός. Δεν υφίσταται. Το ενιαίο σύνολο που έχει κοινά συμφέροντα, επιθυμίες και κρίση δεν υφίσταται (…) Δεν μπορούμε, λοιπόν, να μιλάμε για λαό παρά για πλειοψηφίες και μειοψηφίες» (σελ. 629). Μετά τα έργα «Η τελευταία συγνώμη» (2002) και «Η εξομολόγηση ενός φυσικού» (2004), ο Μιχάλης Σπέγγος επιστρέφει στις εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα» με ένα επικό μυθιστόρημα.
Το «Χώρα από Χαλκό» είναι ένα μυθιστόρημα που δίνει έμφαση στη φαντασία, διατηρώντας έναν ιστορικό χαρακτήρα. Από τις πρώτες σελίδες ο αναγνώστης θα αντιληφθεί την ατμόσφαιρα μιας αυτοκρατορίας που συρρικνώνεται, ενός Βυζαντίου που καταρρέει, παρότι πουθενά στο βιβλίο δεν αναφέρεται το ιστορικό όνομα, κάποια σχετική χρονολογία ή ένα σχετικό τοπωνύμιο.
Ο χρόνος ανάμεσα στις δύο Αλώσεις της Βασιλεύουσας συμπυκνώνεται από διακόσια σε δύο μόνο χρόνια. Τρεις άνδρες, αδέλφια αλλά διαφορετικοί χαρακτήρες, διεκδικούν τον θρόνο της αυτοκρατορίας. Στην πραγματική Ιστορία, και όχι στη μυθιστορηματική αφήγηση του Σπέγγου, ο αναγνώστης θα αναγνωρίσει μόνο τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Για τους άλλους δύο χαρακτήρες ίσως πρέπει να ανατρέξει σε άλλες ιστορικές προσωπικότητες, από τον Αλκιβιάδη έως τον Τσε Γκεβάρα. Ο καθένας από τους τρεις άνδρες αντιπροσωπεύει διαχρονικά έναν τρόπο διακυβέρνησης. Φυσικό επακόλουθο η σύγκρουση για την εξουσία. Είναι μια περίοδος όπου οι εξωτερικοί εχθροί, τόσο από Δύση όσο και από Ανατολή, αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Οι Άπιστοι έχουν ήδη κινήσει για τη Βασιλεύουσα.
Ποιος θα είναι ο νικητής της σκληρής σύγκρουσης μεταξύ των τριών ανδρών; Με ποιον από αυτούς θα ταυτιστεί ο αναγνώστης; Θα καταφέρουν άραγε, με μια τεράστια ανατροπή που μόνο η λογοτεχνία επιτρέπει, να αποτρέψουν τις Αλώσεις ή την Άλωση και να σώσουν την Πατρίδα; Ποιος θα επιζήσει στο τέλος;
Το «Χώρα από Χαλκό» θα μπορούσε να είναι το δικό μας Game of Thrones χωρίς τα μεταφυσικά του στοιχεία, η δική μας «Έρημος των Τατάρων» του Ντίνο Μπουτζάτι σε μεγαλύτερη βεβαίως έκταση, ακόμη κι ο δικός μας «Πόλεμος και Ειρήνη» του Τολστόι. Ενώ φυσικά δεν είναι τίποτα από αυτά, ο χαρισματικός Μιχάλης Σπέγγος εισάγει τον αναγνώστη σε ένα εξίσου συναρπαστικό σύμπαν.
Η έκδοση ενός έργου όπως το «Χώρα από Χαλκό» στους καιρούς που ζούμε είναι πολύ σημαντική. Όπως λέει και ο ίδιος ο συγγραφέας: «Ζούμε σε εποχές όπου η συρρίκνωση –οικονομική, πολιτισμική, πολιτιστική– μας σφίγγει από παντού. Όποιος δεν ξέρει το παρελθόν είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει. Για να μπορέσουμε λοιπόν να τα βγάλουμε πέρα, χρειαζόμαστε και τη γνώση αλλά και την παραμυθία. Αν έχω καταφέρει να το κάνω με επιτυχία μεταφέροντας τοναναγνώστη σε μια εποχή ο θρύλος της οποίας είναι ταυτόσημος με τη νεώτερη Ιστορία μας, τότε μπορούμε, βιώνοντας ζωές ανθρώπων που είναι ξένες, μακρινές και φανταστικές, να δούμε τι θα μπορούσε να μην είχε γίνει». Ακριβώς αυτή τη διαχρονικότητα θέλει να αναδείξει ο Μ. Σπέγγος με το παρόν βιβλίο. Και καταλήγει: «Μέσα στο έπος προσπαθώ να γράψω ένα υπαρξιακό μυθιστόρημα όπου τα συναισθήματα και οι ιδεολογίες παίζουν πρωταρχικό ρόλο».
Το «Χώρα από Χαλκό» είναι ένα πολύ δυνατό μυθιστόρημα ως προς το θέμα του και ως προς τον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται τον χρόνο και εισέρχεται στον ψυχικό κόσμο των ηρώων. Μέσα σε ένα ατμοσφαιρικό σκηνικό που ακροβατεί
ανάμεσα στο ιστορικό και το φαντασιακό, την πραγματικότητα και τη μυθοπλασία, τα παιχνίδια για την εξουσία και οι δολοπλοκίες για μια θέση στην Ιστορία συμβαδίζουν με μια πλούσια αφήγηση, κρατώντας ζωντανό το ενδιαφέρον μας από την πρώτη έως την τελευταία σελίδα.
